„Wystawa limitowana” Kasi Fudakowski w SIC! BWA Wrocław

„Energetyka dziś to przemysł, i to duży. Nie jest to jednak branża jak każda inna. Ma fundamentalne znaczenie, ponieważ wytwarza zasoby, które umożliwiają funkcjonowanie wszystkich innych przemysłów”.
Barry Lord, Art & Energy. How Culture Changes

Wchodzisz do galerii. W jej wnętrzu otacza cię miękki półmrok. Wśród cieni dostrzegasz kinetyczne rzeźby oparte na mechanizmach silników i zawierające elementy oświetlenia, ale wydają się niekompletne, jakby brakowało im ostatecznego impulsu do życia. Przy niektórych może pulsują światła i rozbrzmiewają ciche dźwięki – oznaki, iż galeria funkcjonuje – jednak atmosfera zdaje się zawieszona. Czujesz, iż energia potrzebna do wprawienia tych dzieł w ruch jest na wyczerpaniu.

Twoja decyzja o ożywieniu rzeźby powinna być przemyślana. Poruszenie mechanizmu wiąże się bowiem z uszczupleniem ograniczonych zasobów prądu. Dzięki wprowadzeniu limitu ilości energii, jaką mogą zużyć znajdujące się w galerii obiekty, wystawa staje się eksperymentem, którego wynik da się przewidzieć, ale nie można go zagwarantować. Ty decydujesz o uruchomieniu konkretnej rzeźby, ale interakcja nie tylko ożywia wybrane dzieło i pozwala zobaczyć je w pełni, ale także zmusza do refleksji nad naszymi wyborami, odpowiedzialnością za zasoby, które wykorzystujemy. W miarę odkrywania kolejnych obiektów uzmysławiasz sobie, iż różne formy energii kształtują nasze doświadczenie sztuki i kultury, ale też wpływają na wartości i przekonania innych odbiorców.

widok wystawy „Wystawa limitowana” Kasi Fudakowski w SIC! BWA Wrocław, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

widok wystawy „Wystawa limitowana” Kasi Fudakowski w SIC! BWA Wrocław, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Powody, dla których warto się rozmnażać” i „Powody, dla których nie warto się rozmnażać”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Przedstawienie musi trwać i kończyć się, trwać i kończyć się”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Siedem interaktywnych prac zachęca zwiedzających do aktywnego uczestnictwa w wystawie. Każde zaangażowanie jest zarazem aktem estetycznym, jak i osobistym wyborem, który wpływa na zbiorową narrację wystawy. Energia służy tutaj nie tylko zasilaniu – pełni także rolę medium artystycznego, które angażuje widzów i czyni ich częścią procesu twórczego. Ponadto fakt, iż prąd na potrzeby ekspozycji dostarczany jest przez jednego z gigantów branży energetycznej, wzmacnia refleksję nad związkami między sztuką a przemysłem.

Większość rzeźb na wystawie zużywa minimalną ilość prądu. Wyjątkiem jest praca Poza twoją kontrolą, wyposażona w reflektor z 1985 roku o mocy 2000 watów, którą steruje zewnętrzny mechanizm. Poprzez to dzieło artystka zdaje się sugerować, iż nasza kontrola jest bardzo ograniczona, a autonomia jednostki w zderzeniu z siłami korporacyjnymi, politycznymi i historycznymi może być iluzoryczna. Artystka krytykuje mechanizmy, które umożliwiają tworzenie, i zadaje pytania o to, kto naprawdę rządzi przestrzenią sztuki.

Kasia Fudakowski „Małże, silnik, usta”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Małże, silnik, usta”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Mizeria”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Mechanizm do uruchamiania pracy”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Przedstawienie musi trwać i kończyć się, trwać i kończyć się”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Kasia Fudakowski „Alchemia zamka muszli”, z wystawy „Wystawa limitowana”, fot. Alicja Kielan, dzięki uprzejmości BWA Wrocław

Do stworzenia tej wystawy Kasię Fudakowski zainspirowała książka Barry’ego Lorda Art & Energy. How Culture Changes (Sztuka i energia. Jak zmienia się kultura), w której autor dowodzi, iż kultura i sztuka są nierozerwalnie związane z istniejącymi na Ziemi zasobami. Lord przedstawia ewolucję od działalności człowieka pierwotnego, który mógł liczyć wyłącznie na siłę swych mięśni, przez opanowanie ognia, eksploatację paliw kopalnych, aż po współczesne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Twierdzi, iż każde nowe źródło energii zmienia sposób, w jaki ludzie organizują swoje społeczności, komunikują się i wyobrażają sobie sztukę. Transformacja energetyczna prowadzi do zmian w strukturach władzy hierarchii społecznej. Przykładem tego procesu jest przejście od paliw kopalnych do energii słonecznej, co zmienia globalną politykę, dostęp do energii oraz mechanizmy kontroli nad jej zasobami.

Wystawa limitowana bada złożone relacje między energią, władzą a kulturą, odkrywając ich wielowarstwowe konteksty współczesne i historyczne. Teraz, gdy energia stała się zasobem strategicznym, a zapotrzebowanie na nią wciąż rośnie, artystka zadaje fundamentalne pytania o mechanizmy władzy i odpowiedzialności.

Wystawa ukazuje także rolę interakcji w budowaniu zbiorowej świadomości. Nie tylko wzbogaca indywidualne doświadczenie, ale tworzy wspólnotę refleksji i spostrzeżeń, angażując do dyskusji. Tym samym ekspozycja jest nie tylko dziełem sztuki, ale też wezwaniem do działania. Każde współdziałanie z rzeźbami zwiększa świadomość znaczenia energii w kształtowaniu wartości społecznych i ukazuje sieć skomplikowanych powiązań między władzą, kulturą a naszymi codziennymi wyborami. Projekt jest więc nie tylko przestrzenią artystycznej eksploracji, ale także miejscem refleksji nad przyszłością, w której energia stanowi najważniejszy element w budowie zrównoważonego, sprawiedliwego świata.