Tradycyjnie, jak co roku wybieram dla państwa książki, które nadają się najlepiej na świąteczny prezent. Zresztą bez okazji i tak warto je przeczytać. Nie tylko, żeby być „na czasie”, znać kanon, ale po to, żeby lepiej rozumieć, co się dzieje wokół nas. A to już nie są czasy, gdy wystarczy realizować swoje czytelnicze hobby, a resztę pomijać.
Polska to nie Islandia, my graniczymy z coraz bardziej agresywną Rosją i coraz mniej możemy liczyć na parasol ochronny USA. Co gorsza, upadek francuskiego i niemieckiego rządu połączone z kryzysem ekonomicznym sprawiają, iż coraz bardziej liczyć musimy na siebie. Zresztą choćby w samej Polsce licho nie śpi…
Słuchaj podcastu „O książkach”:
No nie jest dobrze, a może być jeszcze gorzej. Bez zrozumienia procesów historycznych, kulturowych i geopolitycznych pozostaniemy bezbronni i bezradni.
W Wydawnictwie Krytyki Politycznej dobieramy książki właśnie tak, żeby pokazywać najbardziej palące problemy, w polityce, w kulturze i w historii. Dlatego moja piątka wygląda tak:
Sergiej Miedwiediew Wojna „made in Russia”
Książka Sergieja Miedwiediewa Wojna „made in Russia” wydana została w serii towarzyszącej konferencji Impact (najbliższa edycja 14–15 maja w Poznaniu). To krótkie, ale gęste kompendium wiedzy nie tyle na temat wojny, bo to mamy w gazetach, ale na temat samej Rosji i tego, jak prowadzenie agresywnych napaści wynika ze współczesnej rosyjskiej kultury politycznej i niestety kultury w ogóle.
Miedwiediew to dziś najciekawszy rosyjski intelektualista. Wywód prowadzi skalpelem. Wobec Rosji jest bezwzględny, ale uczciwy. Nie kręci, iż to „wojna Putina”, nie usprawiedliwia. Oskarża, bo taka prawda. Wszystko jednak dokumentuje i uzasadnia.
Opowiada o tym, czego w gazetach nie znajdziemy. Przede wszystkim dlatego, iż stosuje, ale w przystępny sposób, teorie współczesnej humanistyki: postkolonialną, biopolityczną i antropologiczną. To jedna z naszych najciekawszych książek wydanych w ostatnich latach. Śmiało! Nie zawiedziecie się.
Piotr Majewski Brzydkie słowo na „k”
Z Piotrem Majewskim jest jak z Lederem. Wystarczy nazwisko i wszystko jasne. Autor wybiera tematy na pierwszy rzut oka drugorzędnie, jak Monachium 1938, Protektorat Czech i Moraw, a teraz – w książce Brzydkie słowo na „k”. Rzecz o kolaboracji – o kolaboracji podczas drugiej wojny światowej, po czym okazuje się, iż to przecież jest o tu i teraz.
Najpierw jednak przekonujemy się, iż ze szkoły został nam banał, a okazuje się, iż wszystko było inaczej. I Piotr Majewski robi to nie na siłę, tylko opiera się na badaniach, które wymagają heroicznej pracy. To tylko historia? Nie tylko.
Chwilę po tym, jak Majewski wydał Kiedy wybuchnie wojna?, okazuje się, iż właśnie Monachium 2025 nam grozi w kontekście wojny w Ukrainie i „ratowania pokoju” kosztem utraty ziem, a może choćby suwerenności.
Kolaboracja to taki sam temat, niby o historii, a o teraźniejszości. Chcemy zrozumieć współczesny świat wokół nas, przewidzieć to, co się wydarzy, to przyjrzyjmy się zjawisku kolaboracji.
Michał Sutowski Aleksander Kwaśniewski. Biografia polityczna
Pierwszy tom biografii Aleksandra Kwaśniewskiego pisanej przez Michała Sutowskiego, podporę Krytyki Politycznej, autora najciekawszych wywiadów, szczególarza zorientowanego równie dobrze w historii, co w gospodarce, to pasjonująca lektura na temat jednego z twórców III Rzeczpospolitej i jej najciekawszych komentatorów.
Książka Aleksander Kwaśniewski. Biografia polityczna to także nieco nostalgiczna, a więc przyjemna w lekturze, wyprawa w czasy niedawno minione. Gdy prezydent chodził w tureckich swetrach tak jak czytelnik. Wygrywał wybory prezydenckie w pierwszej turze, jak nikt później. Był jednocześnie najlepszy w polityce, choć był taki jak my.
Obowiązkowo!
Aleksandr Etking Rosja kontra nowoczesność
Z Miedwiediewem łączy Aleksandra Etkinda to, iż do historiografii angażuje wszystko, co najciekawsze we współczesnej humanistyce. Jego prace na temat „wewnętrznej kolonizacji” Rosji to już klasyka omawiana w sylabusach każdego szanującego się uniwersytetu.
My, znowu, podajemy czytelnikowi najbardziej przystępny i pasjonujący efekt jego pracy, książkę Rosja kontra nowoczesność. I, znowu, nie znajdziecie tego w gazetach, żebyście nie wiem jak dokładnie czytali wszystko, co publikują na temat Rosji i wojny w Ukrainie.
Ileż to dywagacji prowadzi się na temat tego, co będzie z Rosją po Putinie, albo skąd się wziął Putin. Ale prawie nie wychodzi się poza historię polityczną, w stylu starych podręczników, a efekt jest taki, iż później wszyscy są zaskoczeni kolejnymi posunięciami Kremla.
Etkind, jak Miedwiediew, wyprowadza nas poza banały, uczy czegoś więcej niż fakty, daty i nazwiska przywódców.
Warto!
Dariusz Zalega Chachary. Ludowa historia Górnego Śląska
Książka Zalegi Chachary na temat historii Śląska to jakby kolejny krok po przełomie, który zawdzięczamy Kajsiowi Zbigniewa Rokity. Tyle iż Rokita fascynował przede wszystkim autobiograficzną perspektywą.
Chachary są nieco bardziej uniwersalne, ale równie zaskakujące. Po rewolucji, jakiej dokonał Andrzej Leder Prześnioną rewolucją, i wysypie „ludowych historii” ktoś wreszcie wziął się za Śląsk, równie wielki i ważny, co słabo rozpoznany przez tych, którzy mieszkają poza nim.
Zrozumienie historii Śląska leczy ze stereotypów na temat całej Polski choćby tych, którym nie brakuje krytycznego myślenia.
Polecam!
Że późno to robię, bo już weekend i zaraz święta? E tam, zapraszam na Jasną 10 do Prześnionej, naszej nowo otwartej kawiarnio-księgarni. Kupicie tam najlepsze kawę i pieczywo w Warszawie! Polecane powyżej książki wypełniają półki Prześnionej.
A kto spoza stolicy, znajdzie łatwo powyższą piątkę w niemal każdej poważniejszej księgarni.
Wesołych Świąt! Jemy, odpoczywamy i czytamy.
