Dwa różne spojrzenia na powstanie warszawskie pokazują wystawy, które można oglądać w dwóch kieleckich książnicach. Obie ekspozycje zostały udostępnione 1 sierpnia, w dniu 80. rocznicy wybuchu tego zrywu.
Pierwsza, w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej im. Witolda Gombrowicza w Kielcach kreśli obraz powstania przez pryzmat uczestników i mieszkańców Warszawy. Jak tłumaczy jej pomysłodawczyni i twórczyni, Anna Prędotka z Działu Zbiorów Zabytkowych i Regionalnych – ma przypominać tych, którzy w nierównej walce stawiali czoła przeważającym siłom okupanta. Znamienny jest tytuł: „Dziś idę walczyć – Mamo…”.
– Chcieliśmy, żeby był nietuzinkowy, dlatego wybraliśmy wiersz jednego z walczących żołnierzy – „Ziutka” z batalionu „Parasol”. Dokładnie był to Józef Andrzej Szczepański, który zresztą zginął podczas powstania warszawskiego, mając zaledwie 22 lata. Napisał wiele ciekawych, niesamowicie wzruszających wierszy. Ten, po który sięgnęliśmy chyba najlepiej oddaje to, co przeżywali walczący, broniąc Warszawy przez te 63 dni – tłumaczyła.
Opis powstania warszawskiego został zaczerpnięty m.in. z dzienników. Złożyły się na niego słowa walczących żołnierzy, łączniczek, sanitariuszek, ale też cywili, którzy musieli przetrwać w walczącej stolicy.
Wystawa składa się z sześciu gablot i siedmiu plansz, ale oprócz cytatów, znalazły się na niej publikacje, do których warto sięgnąć. – Czyta się je ciekawie, ale też i przegląda, bo w niektórych są bardzo interesujące fotografie – podkreśla. Ekspozycja znajduje się na pierwszym piętrze Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach.
Z kolei „Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew” – to tytuł wystawy, której wernisaż odbył się w czwartek, w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w Kielcach.
– Chcemy w ten sposób oddać hołd powstańcom warszawskim i upamiętnić tamte wydarzenia – wyjaśnia Sylwester Kasprzyk, dyrektor książnicy.
– Na wystawie, przygotowanej przez Wydział Gromadzenia, Ewidencji i Opracowania Zbiorów znalazły się eksponaty z prywatnej, gromadzonej przez kilkadziesiąt lat, kolekcji pracownika biblioteki – Roberta Wiśniewskiego, w tym militaria (m.in. oryginały i repliki broni), elementy umundurowania oraz inne żołnierskie akcesoria – wymienia.
Robert Wiśniewski mówi, iż od ponad 33 lat jest związany z kielecką biblioteką, ale jeszcze dłużej, bo od dzieciństwa zbiera militaria z czasów II wojny światowej.
– To jest tylko część mojej kolekcji. Większość tego zbioru znajduje się w domu. Tu znalazły się elementy broni używanej przez powstańców, repliki orłów powstańczych i używanych przez partyzantów okręgu warszawskiego. Wszystko to prawie są oryginały, które trafiały do mnie różnymi drogami. To co pokazuję, to broń czy wyposażenie, które było używane w całej Polsce, przez oddziały partyzanckie w całym kraju, we wszystkich organizacjach podziemnych, ale także przez powstańców walczących w powstaniu warszawskim – podkreśla.
Prezentowane są także kopie dokumentów oraz powstańcze fotografie obrazujące wydarzenia z okresu powstania warszawskiego. Dodatkowo zwiedzający mogą obejrzeć kolekcję książek z księgozbioru biblioteki, poruszającą tematykę powstańczą oraz multimedia.
– Zostało przygotowane zestawienie bibliograficzne, które obejmuje wszystkie nasze zbiory, dotyczące powstania warszawskiego. Znajdą je państwo również na internetowej stronie naszej biblioteki. Zachęcam do skorzystania z tego zasobu – podkreśla dyrektor Sylwester Kasprzyk.
Wernisaż wystawy „Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew” został zorganizowany we współpracy z kielecką delegaturą Instytutu Pamięci Narodowej. Uświetnił go wykład dr hab. prof. UJK Edyty Majcher-Ociesy, zatytułowany „W jak Wolność. Słów kilka o Powstaniu Warszawskim”.
Obie ekspozycje będą dostępne do końca sierpnia.
