W sobotę 26 kwietnia w Watykanie odbędzie się pogrzeb zmarłego w Poniedziałek Wielkanocny papieża Franciszka. Prezydent Andrzej Duda zdecydował, iż w Polsce będzie to dzień żałoby narodowej, na co przystał już premier Donald Tusk.
Co to oznacza dla Polaków? Flagi (niektóre przepasane czarnym kirem) zostaną opuszczone do połowy masztu – zwłaszcza na budynkach rządowych, siedzibach organów państwowych i samorządowych oraz jednostkach organizacyjnych państwa. Najwięcej emocji budzi jednak odwoływanie imprez masowych, w tym koncertów, wydarzeń sportowych i rozrywkowych.
Nie jest to jednak obowiązkowe ani restrykcyjne – rozporządzenie dotyczące żałoby narodowej zawiera jedynie zalecenia. Niektóre wydarzenia zostały jednak odwołane, m.in. obchody Tysiąclecia Korony Polskiej. Koncert i pokaz dronów, które miały się odbyć w sobotę, przełożono na niedzielę 27 kwietnia. Niektóre stacje telewizyjne zdecydowały się również na zmianę ramówki.
Polski Związek Piłki Nożnej oraz Ekstraklasa SA potwierdziły już, iż sobotnie mecze ligowe odbędą się zgodnie z harmonogramem. Jednak – jak podkreślono w oficjalnym komunikacie – spotkania zostaną poprzedzone minutą ciszy, a wokół nich nie będą odbywać się żadne wydarzenia towarzyszące.
Koncert Kwiatu Jabłoni w dzień żałoby narodowej odbędzie się zgodnie z planem. "Nie była to łatwa decyzja"
A co z koncertami? Wszystko zależy od artystów i organizatorów. Trudną decyzję do podjęcia miał, chociażby Kwiat Jabłoni. Zespół Kasi Sienkiewicz i Jacka Sienkiewicza jest w tej chwili w trasie koncertowej i ma w sobotę wystąpić w Krakowie
"Drodzy, bacznie obserwujemy sytuację związaną z ogłoszeniem przez prezydenta RP żałoby narodowej (26 kwietnia). Możliwie gwałtownie poinformujemy was o sytuacji z naszym koncertem w Tauron Arena Kraków" – poinformowali muzycy we wtorek na Instagramie.
W środę na InstaStory zespołu pojawiło się oficjalne oświadczenie grupy i organizatora: koncert Kwiatu Jabłoni w Krakowie odbędzie się zgodnie z planem.
"Nie była to łatwa decyzja. Przełożenie koncertu okazało się z przyczyn organizacyjnych niewykonalne. Chcemy dla was zagrać ze względu na szacunek do ogromnej liczby osób pracujących od dawna, aby koncert się odbył. Chcemy zagrać z szacunku dla słuchaczy, którzy czekają na koncert od niemalże roku" – czytamy.
"Bardzo dziękujemy państwu za zrozumienie i przeżywanie tego wydarzenia z poszanowaniem okoliczności. Nie raz już muzyka łączyła nas w ważnych czy trudnych chwilach" – dodało rodzeństwo Sienkiewiczów.
Co grozi za złamanie żałoby narodowej?
Teoretycznie nic. Polskie prawo nie zawiera konkretnych przepisów, które karałyby za nieprzestrzeganie zasad żałoby narodowej. Z tego powodu organizowanie imprez rozrywkowych w tym czasie nie jest formalnie zabronione i nie wiąże się z mandatami, grzywnami czy odpowiedzialnością karną.
Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jan Grabiec stwierdził w TVN24, iż "nie będzie żadnych sankcji". Podkreślił, iż odwoływanie (lub nieodwoływanie) imprez rozrywkowych jest "kwestią wrażliwości i wyczucia poszczególnych organizatorów".
Wielu z nich decyduje się jednak odwołać wcześniej zaplanowane wydarzenia – nie tylko dla poszanowania atmosfery powagi i ciszy. Służby porządkowe mają bowiem możliwość powołania się na artykuł 49 § 1 Kodeksu wykroczeń, który stanowi, iż osoba, która publicznie okazuje lekceważenie Narodowi Polskiemu, Rzeczypospolitej Polskiej lub jej konstytucyjnym organom, może zostać ukarana aresztem lub grzywną.
W praktyce oznacza to, iż jeżeli prokuratura lub policja otrzyma zgłoszenia dotyczące zachowań potencjalnie lekceważących żałobę narodową, mają obowiązek je rozpatrzyć i ocenić, czy doszło do naruszenia wspomnianego artykułu.
