Baśnie ze szczyptą Orientu

– Baśnie Tahara ben Jellouna łączą wschodnią tradycję snucia opowieści z zachodnim bogactwem bajek Charlesa Perrault. Hybrydyczność zbioru odpowiada hybrydycznym tożsamościom współczesnych ludzi w zglobalizowanej rzeczywistości – tak w kolejnym odcinku Czytaj z UW o książce „Śpiąca królewna z Tysiąca i jednej nocy” mówi dr Marta Widy-Behiesse, prodziekan ds. studenckich na Wydziale Orientalistycznym UW.

Dr Marta Widy-Behiesse jest arabistką specjalizującą się w zakresie islamu. Pracuje na Wydziale Orientalistycznym (WO) Uniwersytetu Warszawskiego. Studia ukończyła w Instytucie Orientalistycznym UW, gdzie obroniła pracę magisterską pt. Rola religii w życiu muzułmanów francuskich. Stopień doktora uzyskała w 2009 roku za rozprawę pt. Twórczość Tariqa Ramadana. Kształtowanie tożsamości muzułmańskiej w Europie. Prowadzi zajęcia dotyczące muzułmanów i muzułmanek w Europie Zachodniej, państw Maghrebu, kultury popularnej i zagadnień równościowych. Współtworzy Zakład Islamu Europejskiego i nowo powstałą Pracownię Badań nad Kulturą i Sztuką Azji i Afryki WO UW.

Badaczka jest autorką książek: Feministki muzułmańskie na Zachodzie, Tożsamość europejskich muzułmanów w myśli Tariqa Ramadana oraz Życie codzienne w muzułmańskim Paryżu oraz wielu artykułów naukowych.

Dr Marta Widy-Behiesse od 2017 roku pełni funkcję prodziekana ds. studenckich na Wydziale Orientalistycznym UW.

Marokańskie korzenie

– Książka Śpiąca królewna z Tysiąca i jednej nocy i inne baśnie dla dorosłych to nowe spojrzenie na baśnie Charles’a Perrault’a. Autor adaptuje dobrze nam znane baśnie, takie jak Kopciuszek, Kot w butach czy Czerwony Kapturek i przenosi je w realność świata Maghrebu, świata arabskiego, ale także świata islamu – mówi dr Marta Widy-Behiesse.

Autorem zbioru dziesięciu baśni jest Tahar ben Jelloun. Urodzony w marokańskim Fezie pisarz studiował filozofię, socjologię i psychiatrię. W 1971 roku wyemigrował do Francji, a dwa lata później ukazała się jego pierwsza powieść pt. Harrouda. W 1987 roku otrzymał Nagrodę Goncourtów za książkę Święta noc, wydaną także w Polsce. Poza tym na krajowych półkach znaleźć można też jego Dziecko z piasku oraz esej Co to jest islam? Książka dla dzieci i dorosłych.

– Tahar ben Jelloun jest autorem wybitnym. Łączy światy na pozór rozerwane. Pochodzi z Maroka, żyje we Francji, jest muzułmaninem, który przybliża Zachodowi „ludzki” obraz islamu – mówi dr Marta Widy-Behiesse.

Orientalny pierwiastek

– Tahar ben Jelloun jest poetą i pisarzem, ale także naukowcem, w którego tekstach możemy odnaleźć wszystkie „warstwy” jego wykształcenia. Literatura artysty jest także swoistym studium migracji oraz relacji między światem muzułmańskim, arabskim a Zachodem i Europą – wyjaśnia dr Widy-Behiesse.

W oryginale zbiór nazywa się Mes Contes de Parrault, czyli Moje baśnie Perrault’a. Pisarz zachowuje pierwotną strukturę utworów, ale odchodzi od znanego wszystkim tekstu. Dzieło – w dużej mierze odtwórcze – zostało wzbogacone nie tylko o orientalny pierwiastek. Autor przenosi akcję do czasów współczesnych.

– Myślę, iż elementy, o które został wzbogacony przekaz, zaskoczą czytelników – mówi dr Widy-Behiesse i wyjaśnia: – Mamy Czerwonego Kapturka w burce, zamiast wróżki – pochodzącą ze świata muzułmańskiego walczącą o prawa kobiet Lallę Aishę czy księcia – narzeczonego Kopciuszka – wygłaszającego podczas zaślubin feministyczny manifest.

Książka Tahara Ben Jelloun’a Śpiąca królewna z Tysiąca i jednej nocy znajduje się w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie w wolnym dostępie, w dziale literatury romańskiej P–Q.