„Porozmawiajmy o Dwudziestoleciu” to tytuł spotkania, jakie w piątek, 14 marca odbyło się w Ratuszu Miejskim. W jego trakcie zaprezentowano książkę „Czytanie Dwudziestolecia V” dedykowanej prof. Elżbiecie Hurnik z okazji jej jubileuszu oraz pierwszy numer czasopisma „Czytanie Dwudziestolecia”. Spotkanie to wspólna inicjatywa Instytutu Literaturoznawstwa Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie i Muzeum Częstochowskiego.
Dorobek Dwudziestolecia międzywojennego to jeden z głównych obszarów i tematów badawczych prowadzonych aktualnie w Instytucie Literaturoznawstwa UJD. Projekt jest realizowany od kilkunastu lat. Zapytaliśmy zatem jubilatkę, prof. Elżbietę Hurnik, czy po tak szczegółowych badaniach tego okresu mamy jeszcze coś „do przeczytania” w Dwudziestoleciu co może zainteresować miłośników literatury?:
– Oczywiście, ta publikacja to potwierdza, bo my konferencji poświęconych Dwudziestoleciu mieliśmy właśnie pięć i każda sesja jest wieńczona publikacją. Także mamy bardzo bogaty dorobek również publikacyjny i jak się okazuje, wciąż czytamy poezję, prozę, głównie te dwa rodzaje i ciągle odkrywamy nowe treści. To jest niezwykle interesująca epoka, bogata w różnorodne światopoglądy, w różne opcje polityczne, w manifesty artystyczne, z której to epoki zresztą wyrastają też kolejne nurty, kolejne działania artystyczne. Staramy się robić, co możemy, żeby zapoznawać częstochowian z literaturą Dwudziestolecia. Były swego czasu cykle wykładów poświęconych Dwudziestoleciu. o ile wychodzą książki poświęcone twórcom Dwudziestolecia, to również takie promocje urządzamy i to poświadczą też ludzie, którzy przychodzą, czytają literaturę Dwudziestolecia, interesują się Dwudziestoleciem. No bo bez czytelników adekwatnie nie ma fenomenów artystycznych, ani czytelniczych.
Głównym organizatorem spotkania był Instytut Literaturoznawstwa UJD, którego dyrektor prof. Adam Regiewicz podkreślił rangę wydarzenia, jak również zwrócił uwagę, iż Instytut wciąż prowadzi różnego rodzaju projekty dotyczące Dwudziestolecia, w tym muzyczne:
– To jest nie tylko święto Dwudziestolecia, ale jest, moim zdaniem, też święto naszego Instytutu. Jesteśmy w Polsce rozpoznawalni jako ośrodek badań nad właśnie Dwudziestoleciem międzywojennym, a pomysłodawcami tego 25 lat temu byli obecni dzisiaj profesor Marian Kisiel, który wówczas pracował u nas i pani profesor Elżbieta Hurnik, która obchodzi też swój jubileusz. Więc to jest święto naszego Instytutu, bo ono łączy kilka rzeczy. Łączy właśnie dorobek pani profesor Elżbiety Hurnik, łączy 25 lat tak naprawdę pracy nad Dwudziestoleciem. 5 tomów, teraz wychodzi właśnie 5. tom “Czytania Dwudziestolecia”. Pierwszy numer czasopisma, które będzie kontynuatorem tych wszystkich badań. A oprócz tego jest to okazja do tego, żeby trochę rozreklamować, czy pokazać ten projekt muzyczny, który realizujemy. Udało nam się otrzymać grant Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na realizację śpiewanego Dwudziestolecia, nazywa się on “Alternatywa dla awangardy”. I dzisiaj w takim składzie bardzo okrojonym, bo tylko we dwójkę, zagramy kilka piosenek właśnie z tego repertuaru. We wrześniu w całości już, muzycznie z całym zespołem zagramy w Filharmonii 23 września, więc już teraz mogę zaprosić Państwa na to wydarzenie.
Prof. Regiewicz wyjaśnił również, iż prezentowany tom „Czytanie Dwudziestolecia V” będzie ostatnią publikacją książkową w tej serii. Natomiast nie znikną publikacje odnośnie Dwudziestolecia, gdyż będą one prezentowane w czasopiśmie „Czytanie Dwudziestolecia”:
– Funkcje książki przejmuje czasopismo. Chcemy przede wszystkim iść w stronę bardzo konkretnego wyznacznika pisma, które będzie zajmować się wyłącznie twórczością i recepcją Dwudziestolecia międzywojennego. To jest czasopismo bardzo wąskie można powiedzieć, ale z drugiej strony ono ma ogromny potencjał, dlatego iż sama twórczość Dwudziestolecia międzywojennego dzisiaj, proszę zobaczyć, przeżywamy stulecie, tak, przez najbliższe kilkanaście lat będziemy przeżywać stulecie wydania czegoś z lat dwudziestych. Dwudziestolecie międzywojenne dzisiaj jest jedną z takich chyba najbardziej popularnych przestrzeni badawczych właśnie ze względu na to. My przeżywamy trzecią awangardę, wracamy do tych pomysłów, które wówczas miały miejsce dzisiaj, kiedy spojrzymy choćby na rozwój nowych mediów, literatury w nowych mediach, tzw. e-literatury. Te wszystkie pomysły rodziły się 100 lat temu. Tylko dzisiaj mamy większe możliwości techniczne, żeby je uzewnętrznić, ulepszyć, ale same pomysły, kiedy się spojrzy jak wygląda mechanika, technika ich komponowania, no właśnie, to są korzenie Dwudziestolecia międzywojennego, zatem warto sięgać do tej literatury, jako do źródła.
W spotkaniu uczestniczyła również Katarzyna Ozimek, dyrektor Muzeum Częstochowskiego, która podkreśliła, iż tego typu wydarzenia to przykład dobrej współpracy Muzeum, jako miejskiej instytucji kultury, z innymi tego typu placówkami, czy ośrodkami zajmującymi się szeroko pojętą kulturą i nauką:
– Staramy się współdziałać, łączyć siły, bo z tego zawsze wychodzą ciekawsze i o szerszych zasięgach twory, więc także tym razem z Uniwersytetem tutejszym nawiązaliśmy współpracę pod tym kątem, bo literatura nie jest nam obca. Sami posiadamy jeden z oddziałów poświęconych poetce Halinie Poświatowskiej. Tam cały czas realizowane są spotkania we współpracy ze Stowarzyszeniem Galeria Literacka. Są organizowane cotygodniowe warsztaty. Czasami one się przenoszą właśnie tutaj do Ratusza, w którym teraz jesteśmy i są to spotkania wokół konkretnych książek, podobnie jak dziś.
W prezentowanych publikacjach przeczytać można artykuły poświęcone m.in. wątkom częstochowskim: Iwo Gallowi, aktorom miejscowego Teatru im. Adama Mickiewicza i częstochowskiej prasie międzywojennej.
