Timeless Film Festival: 10 filmów, które trzeba (po)znać

"Podglądacz" przeszedł klasyczną ścieżkę filmów kultowych: w momencie premiery odrzucony, po latach odkryty na nowo, dziś regularnie umieszczany na listach najlepszych brytyjskich filmów wszech czasów czy najbardziej pamiętnych horrorów. Bohaterem "Podglądacza" jest Mark Lewis (Karlheinz Böhm), który pracuje jako ostrzyciel w studiu filmowym. Po pracy mężczyzna zabija kobiety, nagrywając zbrodnie kamerą. Reżyser Michael Powell zarazem dostarcza nam dreszczy, przygotowuje pole pod psychoanalityczne interpretacje i bawi się historią kina, wchodząc w dyskusję zwłaszcza z Hitchcockiem. Warto będzie ten film... podejrzeć.

Oto klasyczny przykład filmu tak złego, iż oglądanie go staje się pierwszorzędną rozrywką. Historia cherlawego pracownika siłowni, który pod wpływem kontaktu z beczką toksycznych odpadów zmienia się w tytułowego "Toksycznego mściciela", stała się zwrotem w karierze Lloyda Kaufmana. Dowodzone przez niego studio Troma, wcześniej specjalizujące się w sprośnych komediach, odkryło niszę na amerykańskim rynku: bardzo złe horrory. Znaki szczególne: partyzanckie efekty specjalne (wnętrzności ze spaghetti, rozpryskujące się głowy z arbuzów), nadekspresyjne aktorstwo i nieznajdująca uzasadnienia w fabule nagość. Jesteśmy przekonani, iż w czasach, kiedy wszyscy próbują sprostać niedoścignionym standardom piękna, Toxie to superbohater, jakiego potrzebujemy.

Nakręcone w 1970 roku "Ucho" okazało się filmem zbyt odważnym i niebezpiecznym dla ówczesnego czechosłowackiego reżimu. Reżyser Karel Kachyňa opowiada w nim o jednej nocy z życia pewnego małżeństwa. On to wysoki urzędnik partyjny, ona – córka właściciela baru. Podczas powrotu do domu z partyjnego rauszu zaczynają podejrzewać, iż ktoś ich podsłuchuje i zbiera na nich obciążające dowody. A może to tylko zwykła paranoja? A może to cały kraj pogrążony jest w zbiorowej schizofrenii? Za stawianie takich właśnie pytań "Ucho" trafiło na półkę na 20 lat, a swojej premiery doczekało się dopiero w 1990 roku. I z miejsca stanęło do walki o Złotą Palmę w Cannes. Festiwal Timeless to jedna z niewielu okazji, by widownia mogła się zapoznać z tym historycznym dziełem.

Już niedługo jedno z największych arcydzieł w historii kina – "Męczeństwo Joanny d’Arc" Carla Theodora Dreyera – świętować będzie swoje setne urodziny. To monumentalne widowisko, które jest zarazem niezwykle intymnym portretem kobiety skazanej na okrutną śmierć za swoją wiarę i przekonania, przepełnione jest magią kina. Dreyer jawi się tu jako czarodziej ekranu. Zaś grająca główną rolę Maria Falconetti promienieje aktorskim talentem, który sprawia, iż poruszony widz nie może oderwać wzroku od ekranu. Timeless Film Festival Warsaw daje rzadką okazję do przeżycia tego niezwykłego obrazu na dużym ekranie.

W historii Fabryki Snów Elaine May zapisała się przede wszystkim jako wybitna scenarzystka komediowa mająca w portfolio takie klasyki, jak "Tootsie", "Niebiosa mogą zaczekać", "Czerwoni" oraz "Barwy kampanii". Nie wszyscy pamiętają jednak, iż artystka ma również na koncie kilka reżyserskich projektów. Najlepszy z nich, słodko-gorzką komedię "Kid złamane serce" będzie można obejrzeć na festiwalu Timeless i to na rzadkiej kopii 35mm, pozyskanej dzięki uprzejmości Academy Film Archive. Opowiadając historię nieszczęśliwie zakochanego pechowca Lennego (Charles Grodin), May "bierze na tapet głębokie kompleksy tego kulturowego tygla i ubiera je w komedię tak cierpką, iż pozostaje zgrzytać zębami". Do śmiechu, do płaczu i do refleksji.

"Pokojówka" to film, który regularnie znajduje się w czołówce list najlepszych koreańskich produkcji wszech czasów. Klasyk w reżyserii Kima Ki-younga do dziś inspiruje twórców z Korei Południowej, a ślady jego wpływu odnajdziemy choćby w "Parasite" Bonga Joon-ho. "Pokojówka" jest mieszczańskim thrillerem, w którym egzystencja pewnej rodziny wywraca się do góry nogami, kiedy w progi familijnego domostwa wkracza tytułowa femme fatale. Pełen klasowego i erotycznego napięcia film to smakowita próbka zupełnie u nas nieznanej złotej ery kina koreańskiego.

Timeless Film Festival to nie tylko stare kino! Na festiwalu zobaczymy też premierowo japońską produkcję "Zła nie ma", wyróżnioną Srebrnym Lwem na zeszłorocznym festiwalu w Wenecji. Zdobywszy Oscara za "Drive My Car", Ryūsuke Hamaguchi wraca z filmem, który łączy wszystkie oblicza jego kina: jest tu "slow cinema", jest komedia obyczajowa, jest wreszcie dotknięcie tajemnicy. To opowieść o starciu na linii miasto-prowincja: mieszkańcy położonej niedaleko Tokio wioski dowiadują się, iż w okolicy ma powstać tzw. glamping. Hamaguchi odbija jednak z tego punktu wyjścia w całkiem niespodziewane rejony. Na miano "instant classic" zasługuje choćby prawie-że-slapstickowa scena rąbania drewna. Film niby nowy, ale już ponadczasowy.

Obsypany nagrodami "Paryż, Teksas" Wima Wendersa obchodzi w tym roku 40-lecie premiery. Jego bohaterem jest cierpiący na amnezję mężczyzna, który po czterech latach tułaczki po Stanach Zjednoczonych zostaje odnaleziony przez rodzinę. Nie jest to jednak happy end, ale początek historii. Film, będący wyrazem fascynacji niemieckiego reżysera Ameryką, to poruszająca opowieść o samotności. W pamięć zapadają przepiękne zdjęcia autorstwa Robby'ego Müllera.

Studio Ghibli i Hayao Miyazaki zapewnili widzom wiele wspaniałych filmowych przeżyć. jeżeli jednak koniecznie musimy wybrać jedno z arcydzieł japońskiej animacji, to stawiamy na absolutnie fenomenalną "Księżniczka Mononoke". To dzieło idealne pod każdym względem. Zachwyca zarówno w warstwie estetycznej, jak i warsztatowej. Jest to również film niezwykle mądry, który potrafi wydobyć z widza całą gamę emocji. "Księżniczka Mononoke" to ten rodzaj kina, który pozostaje z widzem na długo po zakończeniu seansu.

W tym roku "Pulp Fiction" świętuje 30. urodziny. To idealna okazja, by zobaczyć nagrodzony Złotą Palmą kultowy film Quentina Tarantino na wielkim ekranie. Autor przekuł miłość do kinowej pulpy w sztukę i połączył wyrafinowaną narracyjną konstrukcję z gotowymi do cytowania dialogami, tworząc w ten sposób ideał formuły pod tytułem "film Tarantino". Śledząc losy podrzędnych kryminalistów z Miasta Aniołów, reżyser miesza ze sobą absurdalną komedię i czarny kryminał, składa hołd kinu samurajskiemu, wreszcie daje swojej gwiazdorskiej obsadzie role będące perłami w ich CV. Idealnym posiłkiem po seansie będzie oczywiście ćwierćfunciak z serem i waniliowy shake za 5 dolców. Bon appetit!