[Recenzja] Tristwch Y Fenywod - "Tristwch y Fenywod" (2024)

Językiem walijskim potrafi posługiwać się dziś niespełna milion osób na całym świecie. W samej Walii jest to zaledwie kilkanaście procent mieszkańców. Stąd też szalony może wydawać się pomysł, by stworzyć zespół, którego nazwa i teksty utworów będą właśnie w tym języku. To jednak także świetny sposób, by odróżnić się od innych twórców oraz wzbudzić zainteresowanie. Wystarczy zresztą spojrzeć na naszych krajowych twórców: śpiewanie po angielsku - i ogólnie bezmyślne imitowanie zagranicznych trendów - nie wystarcza do zrobienia międzynarodowej kariery, ale ta egzotyczna, z perspektywy niepolskich słuchaczy, słowiańskość może być dla nich pociągająca. Co pokazują liczne przykłady, od Chopina, przez Komedę i innych jazzmanów, Niemena, po najbardziej tu adekwatny Księżyc.

Tristwch y Fenywod (smutek kobiet z walijskiego) to żeńskie trio o międzynarodowym, brytyjsko-kanadyjskim składzie. Członkinie grupy postanowiły nie tylko zmierzyć się z językiem walijskim, ale też odejść od dotychczas uprawianych przez siebie stylów, a choćby zmienić instrumenty. Pochodząca z Walii Gwretsien Ferch Lisbeth, znana pod wieloma innymi pseudonimami, udzielała się dotąd chociażby jako śpiewająca gitarzystka i basistka noise-rockowego Guttersnipe. Tu także śpiewa, ale gra wyłącznie na samodzielnie skonstruowanym instrumencie, złożonym z dwóch różnie nastrojonych cytr oraz mikrofonu. Leila Lygad (właśc. Layla Legard) to z kolei wokalistka post-industrialnego Hawthonn, która postanowiła grać na perkusji. Jedynie Sidni Sarffwraig (właśc. Sydney Koke), basistka indie-rockowego The Courtneys, postanowiła pozostać przy swoim podstawowym instrumencie.

Muzyka zawarta na eponimicznie zatytułowanym debiucie Tristwch y Fenywod mieści się gdzieś pomiędzy neo- czy choćby avant-folkiem z jednej strony, a rockiem gotyckim, darkwave i ethereal wave z drugiej. Ta zimna, repetycyjna gra sekcji rytmicznej może wywoływać skojarzenia z Cocteau Twins lub This Mortal Coil, podczas gdy tajemnicze, mające w sobie coś z dawnego folku dźwięki cytry to już raczej okolice Dead Can Dance. Czyli ogólnie klimaty 4AD. Doskonale do takiej estetyki pasują teksty po walijsku - dla większości słuchaczy tak samo niezrozumiałe, jak wymyślone języki Elisabeth Fraser czy Lisy Gerrard, co jeszcze bardziej podkręca ten osjaniczny, nieco baśniowy klimat. Szkoda jednak, iż nie zadbano tu o większą różnorodność poszczególnych utworów, które mocno zlewają się ze sobą. Jedyne urozmaicenie przychodzi dopiero w "Gelain gors", gdzie zwiewne partie wokalne momentami zastępuje obłąkańczy wrzask, ciekawie kontrastujący z muzyką, a adekwatnie całkiem nieźle do niej pasujący.

Trio ma na siebie niezły pomysł - zwłaszcza z tym śpiewaniem po walijsku - jednak póki co brakuje wyrazistych kompozycji i aranżacyjnej różnorodności. Dziewczyny nadrabiają klimatem, który ma w sobie sporo z tego chłodu oraz oniryzmu typowego dla 4AD, ale wymieszanego z quasi-pogańskim folkiem, co może okazać się nie najgorszym punktem wyjścia do wypracowania bardziej idiomatycznego stylu w przyszłości.