O magicznym życiu pod miastem w Czytaj z UW

23 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Książki. Z tej okazji publikujemy kolejny odcinek z cyklu Czytaj z UW, w którym prof. Agnieszka Więckowska z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego opowiada o książce Nigdziebądź Nila Gaimana.

Prof. Agnieszka Więckowska pracuje na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. W jej kręgu zainteresowań znajdują się układy supramolekularne, a także możliwość ich przełączania dzięki zmian potencjału, szeroko pojęte czujniki elektrochemiczne i optyczne, a także unikatowe adekwatności nanoklasterów złota, które mogą działać jako nanokatalizatory czy nanoelektrody, mogą także przewodzić sygnał w biologicznych molekułach.

Od 2017 roku jest pełnomocnikiem ds. rekrutacji na Wydziale Chemii UW.

Prof. Agnieszka Więckowska występuje w czwartym odcinku IV edycji cyklu Czytaj z UW, opowiadając o książce Nigdziebądź.

Baśń nierzeczywista

– Urban fantasy to podgatunek fantasy, który osadza elementy magiczne, nadprzyrodzone lub fantastyczne w realiach współczesnego, miejskiego świata. W odróżnieniu od klasycznego fantasy, które często dzieje się w wymyślonych krainach, urban fantasy dzieje się tu i teraz – w miastach, które dobrze znamy, takich jak Londyn, Nowy Jork czy Warszawa. Pokazuje też jednak , iż pod powierzchnią codzienności kryje się coś znacznie dziwniejszego i bardziej magicznego – wyjaśnia prof. Agnieszka Więckowska.

Nigdziebądź (oryg. Neverwhere) autorstwa Neila Gaimana to niezwykła powieść urban fantasy, która zabiera czytelnika w podróż do alternatywnej rzeczywistości ukrytej pod ulicami Londynu. Książka powstała pierwotnie jako scenariusz serialu telewizyjnego BBC, ale gwałtownie zdobyła uznanie również jako powieść. Gaiman z adekwatnym sobie wyczuciem łączy surrealistyczną magię z mrocznymi elementami miejskiej mitologii, tworząc świat pełen tajemnic, niebezpieczeństw i osobliwych postaci.

– Specjaliści mówią, iż jest to książka z gatunku urban fantasy, ale dla mnie to nierzeczywista baśń, która dzieje się w Londynie Pod – krainie, która znajduje się pod ulicami Londynu, gdzie można spotkać nierzeczywiste istoty, magiczne stworzenia, mówiące szczury, a także anioła – mówi prof. Agnieszka Więckowska.

Równoległa wersja miasta

Głównym bohaterem jest Richard Mayhew, przeciętny londyńczyk prowadzący spokojne, dość nudne życie, które całkowicie się zmienia po tym, jak pomaga tajemniczej rannej dziewczynie o imieniu Drzwi. Po tym akcie dobroci Richard zostaje „niewidzialny” dla swojego świata – dosłownie znika z życia codziennego i trafia do Londynu Pod, równoległej wersji miasta. To miejsce pełne alegorii i fantazyjnych zakamarków, w którym nie obowiązują znane prawa logiki i rzeczywistości.

– Mieszka tam również magiczna bestia, którą trzeba będzie zabić, a hrabia ma swój dwór w wagonie metra – uzupełnia prof. Więckowska i dodaje: – Nigdziebądź to barwne postacie. Do moich ulubionych należy szczurza dziewczynka Anestezja oraz cyniczny Marquis de Carabas.

Narracja Gaimana jest przesiąknięta humorem, ironią i lekko gotyckim klimatem. Autor w mistrzowski sposób buduje napięcie, bawiąc się konwencjami i oczekiwaniami czytelnika. W świecie Londynu Pod można spotkać osobliwych bohaterów – od złowrogich łowców głów pana Croupa i pana Vandemara, po markiza de Carabas czy mnichów strzegących sekretów starożytnych drzwi. Każda z postaci ma swoją historię, a wiele z nich symbolizuje ukryte aspekty rzeczywistości społecznej.

Książka ukrytych znaczeń

Nigdziebądź to opowieść o odkrywaniu siebie, o przekraczaniu granic między tym, co znane, a tym, co ukryte pod powierzchnią. Gaiman stawia pytania o tożsamość, odwagę i poświęcenie, ubierając je w szaty baśni dla dorosłych. Książka zachwyca nie tylko miłośników fantasy, ale też tych, którzy cenią literaturę pełną ukrytych znaczeń i wielowarstwowej symboliki. To powieść, która pozostawia ślad – jak ukryte drzwi w ścianie, które, raz odkryte, już nigdy nie pozwalają patrzeć na świat tak samo.

– Wszystkim, którzy tak jak ja szukają w literaturze nastroju grozy i niesamowitości oraz magii, polecam twórczość Nila Gaimana: Nigdziebądź, Ocean na końcu drogi albo Amerykańskich bogów bądź też pisany we współpracy z Pratchett’em Dobry omen.

Książkę Nila Gaimana Nigdziebądź można znaleźć w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie w dziale Literatura.