Kierzkowice – Konin. Rowerzyści szutrowi mają kolejny powód do zadowolenia. Nadleśnictwo Nowa Sól niedawno zakończyło prace przy budowie drogi pożarowej łączące kompleksy leśne na obszarze pomiędzy Kierzkowicami, Borowem Polskim i Koninem. Nowa szeroka droga o nawierzchni pokrytej drobnym szutrem prowadzi pośród lasów z przewagą drzew liściastych, często stuletnich i starszych dębów.
Biegnie ona zarazem częściowo po linii granicznej gmin Kożuchów – Nowe Miasteczko i czerwonego szlaku turystycznego PTTK Bytom Odrzański – Miedzichowo. Jednak, co wymaga szczególnego podkreślenia, prowadzi ona zarazem po śladzie historycznego traktu kurierskiego Drezno – Warszawa.
Epoka saska nie była najlepszym czasem w dziejach Polski. Trwała jednak blisko 70 lat i z tego chociażby powodu musiała wywrzeć swoje piętno, także w sensie materialnych śladów z okresu panowania Augusta II i Augusta III Sasów.
Jednym z takich śladów są relikty północnego traktu komunikacyjnego łączącego Drezno z Warszawą, który przebiegał m.in. przez tereny współczesnego powiatu nowosolskiego oraz powiatów ościennych – żagańskiego, głogowskiego i wschowskiego.
Trakt ten na polecenie Augusta II wytyczył jego nadworny kartograf Adam Friedrich Zürner dokonując w roku 1707 dokładnych pomiarów terenowych przy pomocy specjalnie skonstruowanego w tym celu „wozu geometrycznego”. Może warto tu przypomnieć, iż w owym czasie poczta saska uchodziła za wzorcową, a same szlaki znakowane były niemal artystycznie wykonanymi postumentami z herbami Rzeczypospolitej i Saksonii. Niestety po zajęciu Śląska przez Prusy oznakowanie to zostało dość gwałtownie zniszczone.
Na odcinku od Żagania do Wschowy podstawowa oś traktu przebiegała przez Jelenin, Kierzkowice, Nowe Miasteczko, Bonów i Żukowice. Tu rozdwajała się na kierunek głogowski oraz na kierunek bytomski. Ten ostatni prowadził do przeprawy promowej w Leśnej Ścieżynie, Siedlisko, Borowiec, Strzeszków i dalej przez Grochowice, Krążkowo i Przydroże. Łatwo zauważyć, iż „nowosolski” fragment traktu miał swój początek w pobliżu Stypułowa, a koniec w Borowcu.
Trzeba przy tym pamiętać, iż wybrane fragmenty traktu mogły na przestrzeni czasu z różnych powodów ulegać modyfikacjom czy skrótom. Z tego powodu spotyka się niekiedy informacje, iż trakt pocztowy z Nowego Miasteczka prowadził wprost do przeprawy na Odrze w Ścieżynie Leśnej albo, iż droga saska prowadziła przez Borów Wielki.
Analiza dróg na dostępnych mapach historycznych pozwala jednak na wyprowadzenie wniosku, iż przytaczany wcześniej przebieg traktu ma poziom prawdopodobieństwa graniczący z pewnością, a przemieszczając się leśną drogą pożarową Kierzkowice – Konin, idziemy lub jedziemy drogą dwóch polskich królów, zarazem saskich elektorów.
Jedyną słabością tego projektu jest odcinek ostatnich 600 m. przed Koninem. Administratorem tego odcinka jest Gmina Nowe Miasteczko. Tu musimy się ciągle liczyć z koniecznością pokonania dość nierównej, miejscami piaszczystej, miejscami podmokłej nawierzchni gruntowej.
Jan Wojtasik
Mapka poniżej przedstawia przebieg traktu Drezno – Warszawa na odcinku od Żagania do Nowego Miasteczka na przełomie XVIII i XIX wieku
Rekonstrukcja traktu Drezno – Warszawa na odcinku Jelenin Żagański – Konin
Trakt Drezno – Warszawa na odcinku Kierzkowice – Konin
Fragment d. traktu Drezno – Warszawa na odcinku wyremontowanej współczesnej drogi pożarowej
