Literacka nagroda czytelników – wspólne święto książki i społeczności

Zdjęcie: fot. WBPiCAK

Nagroda zrodzona z pasji czytelniczej

Co oznacza nagroda literacka przyznawana przez czytelników? Przede wszystkim przemianę samotnego aktu lektury we wspólnotowe doświadczenie. Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników – w tym roku odbywająca się po raz drugi – wyrasta z przekonania, iż czytanie buduje więzi i lokalną tożsamość. Gdy czytelnik wybiera ulubioną książkę, a jego głos splata się z głosami setek innych, powstaje opowieść już nie tylko o literaturze, ale także o nas samych jako wspólnocie czytających.

Pomysłodawcą i fundatorem nagrody jest Samorząd Województwa Wielkopolskiego, który we współpracy z Wojewódzką Biblioteką Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu postanowił uhonorować czytelnictwo jako zjawisko społeczne. Konkurs ma formułę wyjątkową na polskim gruncie: to biblioteki publiczne całego regionu zgłaszają książki, które ich zdaniem najbardziej poruszyły lokalnych czytelników w minionym roku.

Następnie powołane przez Zarząd Województwa jury – złożone z przedstawicieli świata literackiego i bibliotekarskiego (m.in. literaturoznawców, bibliotekarzy, księgarzy oraz reprezentantów samorządu) – spośród tych propozycji wybiera najlepsze tytuły. Formuła ta łączy oddolną energię czytelników z ekspercką perspektywą, zapewniając nagrodzie zarówno demokratyczny charakter, jak i wysoki poziom merytoryczny.

Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: książka dla dorosłych oraz książka dla dzieci i młodzieży. W każdej z nich jury nominuje finałową piątkę tytułów spośród zgłoszeń nadesłanych przez biblioteki. Już sama nominacja jest formą wyróżnienia – autor lub autorka każdego z tych dzieł otrzymuje gratyfikację finansową (3 tysiące złotych) oraz, co równie istotne, szansę na szersze zaistnienie w świadomości czytelników całego regionu. To istotny aspekt: laureatem jest nie tylko zwycięzca, ale każda wartościowa książka, którą dzięki nagrodzie dostrzeże nowa publiczność.

Druga edycja – zwycięzcy i docenione biblioteki

Tegoroczna, druga edycja Nagrody Wielkopolskich Czytelników przyniosła wybór książek odzwierciedlających różnorodność literatury, a równocześnie wspólne zainteresowania czytelników regionu. W kategorii dla dorosłych laureatką została Magdalena Grzebałkowska za Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej – monumentalna opowieść o życiu i tajemnicach jednej z ikon polskiej literatury, ukazująca Marię Konopnicką w odważnym, nowoczesnym świetle i wydobywająca z jej biografii sensy bliskie współczesności. Z kolei w kategorii książek dla młodszych odbiorców zwyciężył Cezary Harasimowicz i jego Chłopiec z lasu – poruszająca historia dla dzieci i młodzieży, która uczy wrażliwości oraz szacunku do przyrody i historii.

Oboje laureaci otrzymali nagrody finansowe w wysokości 50 tysięcy złotych, ufundowane przez samorząd województwa.

Oficjalne ogłoszenie wyników nastąpiło w 6 maja 2025 roku podczas wielkopolskich obchodów Dnia Bibliotekarza i Bibliotek – nieprzypadkowo, bo to święto ludzi książki, których praca i pasja stanowią serce całego przedsięwzięcia. Uhonorowano przy tej okazji nie tylko autorów, ale i biblioteki. Dziesięć bibliotek publicznych z różnych zakątków Wielkopolski, od niewielkiego Czerniejewa po Złotów i Krotoszyn, które zgłosiły nominowane książki, otrzymało od samorządu środki (po 3 tysiące złotych) na zakup nowości wydawniczych. Ten gest podkreśla, iż Nagroda Wielkopolskich Czytelników jest nagrodą całej wspólnoty: docenia twórców literatury oraz tych, którzy na co dzień tę literaturę upowszechniają i animują czytelnictwo.

Literatura, nagrody i wspólnota

Literackie nagrody od lat stanowią barometr życia kulturalnego – wskazują, jakie książki i idee rezonują najmocniej. Często pyta się: po co nam nagrody literackie? Odpowiedzią może być właśnie wielkopolska inicjatywa. Ten konkurs pokazuje, iż nagroda może być czymś więcej niż laurem dla pisarza – staje się pretekstem do rozmowy o wartości czytania i budowania wspólnoty wokół książek. Literacka Nagroda Wielkopolskich Czytelników łączy pokolenia (dzieci, młodzież i dorosłych), integruje instytucje kultury i lokalną społeczność, a przede wszystkim promuje literaturę, która porusza serca czytelników. W dobie nadmiaru treści taki projekt pomaga wyłowić to, co wartościowe, i celebrować literaturę w sposób dostępny dla wszystkich – po wielkopolsku, to znaczy wspólnie, solidarnie i z pasją.

W kategorii „książka adresowana do osób dorosłych”, nominowane były następujące książki:

Sławek Gortych „Schronisko, które spowijał mrok”,

Magdalena Grzebałkowska „Dezorientacje. Biografia Marii Konopnickiej „,

Jul Łyskawa „Prawdziwa historia Jeffreya Watersa i jego ojców „,

Jakub Małecki ” Korowód”,

Dorota Masłowska „Magiczna rana”.

W kategorii „książka adresowana do dzieci i młodzieży”, nominowane były następujące książki:

Cezary Harasimowicz „Chłopiec z lasu”,

Boguś Janiszewski, Agnieszka Jankowiak-Maik ” Skąd się wzięła Polska?”,

Emilia Kiereś „Cacko”,

Adam Mirek „Glutologia”,

Judyta Nadziejko-Walter „Gonito po Poznaniu z Rogalowym Mistrzem”.