Przed nami trzynasta edycja Pardes Festival. Zgodnie z koncepcją festiwalu wędrującego wydarzenia zaplanowano w kilku lokalizacjach: w Puławach, Kazimierzu Dolnym, Celejowie, Podgórzu i Wojciechowie.
Pardes Festival to bogaty, interdyscyplinarny program wydarzeń przywołujących wielokulturowe bogactwo Lubelszczyzny, Polski i Europy. Organizatorzy, Fundacja Spichlerz Kultury, zapraszają do podróży w czasie i przestrzeni, ale nie zwykłym szlakiem, ale drogą znaczoną opowieściami o dziejach, obyczajach i życiu polskich Żydów. Spotkania festiwalowe splatają się z historią o przekleństwie niepamięci, z narracją o historycznych doświadczeniach na zawsze zmieniających życie. A to niektóre tylko z wydarzeń festiwalowych:
10.09. to data inauguracji festiwalu w Bibliotece Miejskiej w Puławach. Organizatorzy zapraszają na wernisaż wystawy „Byli sąsiadami. Ludzkie wybory i zachowania w obliczu Zagłady” z Muzeum Holokaustu w Waszyngtonie. Festiwal gości w Puławach po raz pierwszy. W przestrzeni miasta nie ma śladu po dzielnicy żydowskiej, synagodze, mykwie, cmentarzu żydowskim… Tylko samotny granitowy głaz z tablicą poświęconą pamięci 3600 żydowskich mieszkańców Puław zamordowanych w czasach Holokaustu, postawiony na miejscu zniszczonej przez Niemców synagogi, przywołuje żywą do września 1939 r. obecność żydowskich sąsiadów.
11.09. i 12.09. to dwa dni pełne wydarzeń w Kazimierzu Dolnym. Tradycyjnie zaplanowano wizytę w kazimierskiej synagodze. Gości powita Piotr Kowalik (Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN) opowieścią o genezie i strukturze gmin żydowskich, wzbogaconą o historię sztetla Kuzmir. Następnie spotkanie z prof. Andrzejem Trzcińskim (UMCS), znawcą kultury materialnej i artystycznej Żydów aszkenazyjskich, który od lat bada m.in. ikonografię i ikonologię przedstawień na zabytkach sepulkralnych. Prof. Andrzej Trzciński przybliży treści symboliczne przedstawień na nagrobkach żydowskich w Polsce. Po prezentacji spacer na cmentarz żydowski usytuowany w wąwozie Czerniawy. To wydarzenie otwiera cykl spotkań festiwalowych powiązanych z tematyką obrzędowości wokół śmierci w tradycji żydowskiej, starowierskiej i luterańskiej.
W krajobraz kulturowy Kazimierza Dolnego i okolic wpisane są od wieków sady owocowe. A skoro pardes z hebrajskiego oznacza ogród, sad, raj, to leitmotivem tegorocznej edycji Pardes Festival organizatorzy uczynili owoce, te z midraszy i te z okolicznych sadów. Owocowy cykl spotkań festiwalowych rozpocznie się 11.09. opowieścią Piotra Kowalika „…., Który stwarzasz owoc drzewa”. Owoce w judaizmie – praktycznie i symbolicznie.
Program Pardes Festival przybliża także historię i kulturę innych mniejszości religijnych, etnicznych i narodowych zamieszkujących Polskę w przeszłości i współcześnie. 11.09. spotkanie ze starowierką Katarzyną Roman-Rawską, autorką książki „Zaśnięcie Anisy. Opowieść o polskich starowierach”.
12.09. w programie spacer plenerowy wpisany do festiwalowego cyklu „Pardes znaczy Ogród”. Po spacerze smakowanie kreplachów i innych przysmaków kuchni żydowskiej w kazimierskiej Villi Bohema, a potem wyjątkowe prezentacje. Marta Małkus z Muzeum Okręgowego w Lesznie opowie o założonym 400 lat temu cmentarzu ewangelickim we Wschowie, pomniku kultury funeralnej mieszczan wyznania luterańskiego. Dr Tamara Sztyma z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN przybliży temat języków żydowskich. Dorota Śnieżek, kuratorka wystawy w paryskim w Musée d’art et d’histoire du Judaïsme przywoła historię dybuka, czyli ducha zaginionego świata. Na finał wydarzeń kazimierskich koncert melodii i piosenek z dawnego sztetla w wykonaniu charyzmatycznych muzyków: Mariza Nawrocka / śpiew, Agnieszka Waśniewska / obój, Jan Tarkowski / wiolonczela.
13.09. w urokliwym Celejowie piknik „Pardes znaczy Ogród. Mleko, miód i wino”. W programie wiele atrakcji. m.in. smakowanie potraw żydowskich, warsztat wypieku cebularza, także muzyka i tańce.
14.09. organizatorzy zapraszają ponownie do Puław. W zabytkowej czytelni Centralnej Biblioteki Rolniczej prezentacja Anny Lebet-Minakowskiej z Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie poświęcona historii judaików w zbiorach Czartoryskich.
Popołudnie 14.09. to czas na wydarzenia w Wojciechowie. W zabytkowej Wieży Ariańskiej goście festiwalowi zwiedzą dwie wyjątkowe atrakcje: Muzeum Kowalstwa i Muzeum Regionalne. A na finał festiwalu zespół Svahy w żywiołowym programie polskiej muzyki ludowej przeplatanej piosenkami żydowskimi.
Do zobaczenia na urokliwych małomiasteczkowych szlakach Pardes Festival!
Patronat honorowy Muzeum Historii Żydów Polskich
Patronat medialny jewish.pl
Więcej informacji: https://www.facebook.com/PardesFestival/
https://pardesfestival.pl/
