Wyjątkowe słuchowisko na Boże Narodzenie. Praremiera „Gąsiornicy” w RDC

rdc.pl 2 godzin temu

„W dramacie «Gąsiornica» Maria Pawlikowska-Jasnorzewska kreśli obraz tradycyjnej, w pewnym sensie modelowej rodziny – ojciec zajęty sprawami zawodowymi, dbająca o najbliższych matka, dorastające dzieci. Tymczasem ten klasyczny układ zaczyna się chwiać, kiedy syn domyśla się, iż pani domu prowadzi podwójne życie, rozdarta między rodzinnymi powinnościami a miłością do kochanka. Podejrzliwość chłopaka zamienia się w obsesję tropienia rodzicielki; nie tylko szczegółów jej romansu, ale też – a może przede wszystkim – odstępstw od uświęconego tradycją wzorca macierzyństwa, które wyklucza emocjonalne spełnienie poza rodziną” – pisze w „Dialogu” z 2018 roku Monika Żółkoś.

Pawlikowska-Jasnorzewska w „Gąsiornicy” stworzonej najpewniej około 1939 roku porusza kwestie społeczne, psychologiczne i egzystencjalne, demaskując mit idealnej matki Polki.

Tekst poetki charakteryzuje absurd, groteska, ironia oraz krytyka społeczna. Utwór wpisuje się w charakterystyczny styl Pawlikowskiej – połączenie humoru, metafory i głębokiej refleksji nad losem jednostki w obliczu zmieniającego się świata i narastających ideologii.

Napisany prawie 90 lat temu dramat zadaje przez cały czas aktualna pytania. Dyskusja o roli kobiet w życiu społecznym i ich prawie o samostanowieniu jest ciągle obecna w debacie publicznej.

W „Gąsiornicy” odnajdziemy bieżące i współczesne pytania oraz dylematy, z którymi mierzą się kobiety.

9 lipca 2025 roku przypada 80. rocznica śmierci tej jednej z największych polskich poetek. Tomiki z wierszami Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej przez cały czas są wznawiane, czytane i tłumaczone m.in. na języki angielski, niemiecki, francuski, włoski, rosyjski, szwedzki, chiński, japoński i hindi, czyniąc z niej, obok Wisławy Szymborskiej, najchętniej przekładaną polską autorkę w historii.

Dlatego Senat, przekonany o szczególnym znaczeniu dorobku twórczego poetki, ogłosił rok 2025 Rokiem Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Przed słuchowiskiem zapraszamy na rozmowę Grzegorza Chlasty z Rafałem Podrazą – inicjatorem roku Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, badaczem dziejów rodziny Kossaków, ciotecznym wnukiem Magdaleny Samozwaniec, siostry Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.