Czym jest prywatność i gdzie przebiegają jej granice? Jak pokazać intymność i tajemnicę? W jaki sposób, w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat wideo wpłynęło na życie codzienne i relacje międzyludzkie oraz jakim uległo zmianom?
Na wystawie „Przez dziurkę od klucza” zaprezentowano prace wideo, fotografie i realizacje dokumentalne dziesięciu artystek i artystów powstałe w latach 1999 – 2024. Dotykają one kwestii prywatności, rodziny, bliskości, bezpieczeństwa czy trudnych tematów ukrytych za drzwiami domów. Prace dobrano tak, aby ukazać zmianę w myśleniu o technice nagrań audiowizualnych i ich możliwościach technicznych. To właśnie wideo, obok fotografii, najbardziej zmieniło w ciągu ostatnich dwudziestu pięciu lat sposób myślenia o tym, czym jest prywatność, równocześnie przesuwając granicę pomiędzy strefą prywatną a publiczną.
Tytuł wystawy z jednej strony nawiązuje do sytuacji prywatnych, które możemy obserwować przez dziurkę od klucza, a z drugiej do początków wideo i pierwszych kamer wykorzystywanych do kręcenia prac audiowizualnych, umieszczających osobę nagrywającą w pozycji podglądacza.
Realizacje m.in. Witosława Czerwonki, Wojciecha Zamiary, Honoraty Martin, Anny Witkowskiej i Piotra Wyrzykowskiego dotykają tematu samego medium oraz poruszają wątki osobistych relacji czy prywatności. O życiu codziennym opowiadają także prace Zorki Wollny „Mieszkam w ikea” oraz Daniela Rumiancewa „Brudne naczynia na moim balkonie” i „Love song”.
Na wystawie poruszono wątek matki, opiekunki ogniska domowego, a także jej relacji z dorosłymi dziećmi. Praca Józefa Robakowskiego „Rozmowa z matką”, która jest zapisem wzruszającej i intymnej konwersacji z rodzicem, została zestawiona z nagraniem rozmowy Małgosi Goliszewskiej z jej matką w trakcie podróży do Rotterdamu. Drugą pracą Goliszewskiej jest jej najnowsza realizacja z 2024 roku „Perfect date”, w której artystka dzieli się swoimi osobistymi przemyśleniami i doświadczeniami na temat relacji oraz poszukiwania miłości.
W prezentowanych pracach to artyści podglądają samych siebie, nie wykorzystują i nie manipulują wizerunkami innych nieświadomych tego osób. Mierzą się ze swoją strefą komfortu i ze sferą intymną, którą chcą przed nami odkryć. Ukrytymi obserwatorami stają się również sami odbiorcy. Podpatrując artystki i artystów w osobistych sytuacjach mogą czerpać intelektualną przyjemność z aktu patrzenia. Osiągnięty dzięki temu dystans umożliwia widzom przyjrzenie się na nowo codziennym i międzyludzkim relacjom oraz sposobom kreowania wspomnień.
Oprócz prac na wystawie zaprezentowano kamery, użyte przez artystów i artystki do zapisu ich prac oraz odtwarzacze kaset wideo.
