Dzieła kinematografii, które z różnych stron podchodzą do religii, częściej niż zwykle są krytykowane przez chrześcijańską społeczność. Niekiedy choćby spotykają się z dosadnym komentarzem samej Stolicy Apostolskiej, o czym pisaliśmy m.in. w tekście: "Oto pięć filmów, które nie spodobały się w Kościele. Jeden z nich oburzył Jana Pawła II".
"Konklawe" rządzi w rankingach potencjalnych laureatów 97. ceremonii wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. Mając to na uwadze, stworzyliśmy krótką listę filmów i seriali podobnych do nominowanego do Oscara thrillera Edwarda Bergera.
6 ciekawych filmów i seriali o Watykanie (LISTA)
Konklawe
Ocena na IMDb: 7,4/10 (ponad 107 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 93 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 7,1/10
Gdzie obejrzeć? Prime Video, TVP VOD i Canal+ Premiery
Po śmierci papieża Kolegium Kardynałów zbiera się na konklawe, by wybrać następnego zwierzchnika Kościoła katolickiego. Kardynał Lawrence zostaje wyznaczony do tego, by przeprowadzić głosowanie. Gdy w Kaplicy Sykstyńskiej zbierają się purpuraci z całego świata, duchowny trzymający pieczę nad wielkim wydarzeniem wpada na trop spisku, który może wywrócić Stolicę Apostolską do góry nogami.
Piękne kadry przedstawiające sklepienie papieskiej kaplicy stworzone przez Michała Anioła, scenariusz budujący napięcie tak, jak na prawdziwy dreszczowiec przystało, a także znakomicie poprowadzony konflikt ludzkiej ambicji z bożą opatrznością – osiem nominacji do Oscara dla "Konklawe" Edwarda Bergera ("Na Zachodzie bez zmian") nikogo nie powinno ani dziwić, ani oburzać. Film niemieckiego reżysera był jednym z najbardziej konsekwentnie zrealizowanych dzieł minionego roku.
Rolę angielskiego kardynała Lawrence'a powierzono Ralphowi Fiennesowi (odtwórcy Lorda Voldemorta w serii "Harry Potter"), który po raz trzeci powalczy o prestiżową statuetkę Amerykańskiej Akademii Filmowej. Poprzednio był nominowany za występ w "Liście Schindlera" Stevena Spielberga oraz "Angielskim pacjencie" Anthony'ego Minghelli. Duchowny w jego wykowaniu stopniowo odsłania przed widzami swoje prawdziwe oblicze – fasada łagodności powoli zaczyna się sypać.
Na ekranie Fiennesowi towarzyszy znakomita obsada w postaci Stanleya Tucciego ("Igrzyska śmierci") Carlosa Diehza ("The Vegan Vampire"), Johna Lithgowa ("Trzecia planeta od Słońca"), Sergio Castellitto ("Namiętność"), Luciana Msamatiego ("Patrz jak kręcą") i skrytej w cieniu Isabelli Rossellini ("Blue Velvet").
Dwóch papieży
Ocena na IMDb: 7,6/10 (ponad 137 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 88 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 7,3/10
Gdzie obejrzeć? Netflix
W przeciwieństwie do "Konklawe" bohaterowie w filmie "Dwóch papieży" napisanym przez Anthony'ego McCartena ("Bohemian Rhapsody") nie są fikcyjni. W centrum fabuły znaleźli się argentyński kardynał Jorge Bergoglio (papież Franciszek) i schorowany niemiecki papież Benedykt XVI, których odmienne poglądy, wizje świata i moralność ścierają się w pozornie spokojnej dyskusji. W filmie młodszy z duchownych przybywa do Rzymu, by prosić głowę Kościoła o pozwolenie na przejście na emeryturę. Gdy ojciec święty wyznaje mu, iż sam planuje ustąpić z piastowanego przez siebie urzędu, rozpoczyna się wyczerpująca rozmowa.
Zawczasu warto zaznaczyć, iż filmowa debata Franciszka i Benedykta XVI powinna być traktowana jako czysty wymysł scenarzysty. – Kiedy ostatni raz mieliśmy dwóch żyjących papieży? Odpowiedź brzmi – 700 lat temu. Co sprawiło, iż akurat ten papież (red. przyp. – Benedykt XVI) abdykował i zerwał z tradycją, skoro wcześniej był ultratradycjonalistą? Z tego właśnie zrodził się pomysł na film – mówił McCarten na łamach branżowego portalu Deadline w 2019 roku.
W Benedykta XVI wcielił się u Fernando Meirellesa ("Wierny ogrodnik") odtwórca roli Hannibala Lectera w "Milczeniu owiec", Anthony Hopkins ("Ojciec"), natomiast kardynała Bergoglio zagrał zdobywca Złotej Palmy za "Carrington", Jonathan Pryce ("Gra o tron").
"Biorąc pod uwagę, jak wiele czasu ekranowego poświęcono starszym mężczyznom uprzejmie ścierającym się o teologię, "Dwóch papieży" niespodziewanie niesie ze sobą sporo rozrywki" – czytamy w recenzji Wendy Idez z brytyjskiego dziennika "The Guardian".
Film Meirellesa i McCartena mógł pochwalić się trzema oscarowymi nominacjami – za rolę pierwszoplanową, rolę drugoplanową i scenariusz adaptowany.
Młody papież
Ocena na IMDb: 8,3/10 (ponad 49 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 80 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 8,1/10
Gdzie obejrzeć? CDA Premium
Miniserial "Młody papież" to satyra opowiadająca o 47-letnim kardynale z Nowego Jorku, Lennym Belardo, który zostaje zwierzchnikiem Kościoła katolickiego. Amerykański duchowny przyjmuję imię Pius XIII i zaczyna po swojemu reformować religijną instytucję. Radykalne zmiany w połączeniu z prowokacyjnym wizerunkiem nowego papieża – kobieciarza, nałogowego palacza i megalomana uzależnionego od wiśniowej coli zero – czynią z Watykanu niebezpieczne miejsce.
Dzieło włoskiego reżysera Paola Sorrentina ("Młodość" i "Bogini Partenope") okrzyknięto w 2017 roku mianem jednego z najważniejszych seriali telewizyjnych ostatniej dekady, a Piusa XIII w wykonaniu Jude'a Lawa ("Gwiezdne wojny: Załoga rozbitków") nazwano aktorskim geniuszem.
Scenariusz "Młodego papieża" kręci się zatem wokół człowieka, który zaślepiony własną zuchwałością zapomina o swoich ludzkich ograniczeniach. Nagina wiarę tak, by samego siebie kanonizować.
"Horyzont zdarzeń. (...) Niezwykle poważny dramat o wierze, który jest też szalenie kiczowatym serialem o powierzchownych atrybutach religii" – ocenił Eric Thurm z magazynu dla mężczyzn "Esquire".
W 10 odcinkach zobaczymy m.in. Diane Keaton ("Annie Hall"), Silvia Orlanda ("Lepsze jutro"), Javiera Cámara ("Porozmawiaj z nią"), Jamesa Cromwella ("Zielona mila") i Cécile de France ("Stracone złudzenia").
Produkcja z Judem Law doczekała się kontynuacji o nazwie "Nowy papież", w którym kluczową rolę odgrywa wybitny John Malkovich ("Niebezpieczne związki").
Rodzina Borgiów
Ocena na IMDb: 7,9/10 (ponad 55 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 85 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 7,8/10
Gdzie obejrzeć? SkyShowtime
Serial "Rodzina Borgiów" z lat 2011-2013 przedstawia historię włoskiego rodu Borgiów – ich walkę o wpływy w Kościele katolickim oraz snute przez nich polityczne intrygi. Wraz z pomocą synów papież Aleksander VI próbuje przejąć władzę we Włoszech, które skąpane są w grzechu. Morderstwa, trucizny, kazirodztwo i zdrady – tak układa się krajobraz XV-wiecznej Europy w hicie Showtime.
Rodrigo Borgię gra w serialu Neila Jordana ("Wywiad z wampirem") angielski aktor i laureat Oscara za "Drugą prawdę", Jeremy Irons ("Lolita"). W nieślubną córkę papieża, blondwłosą Lukrecję, wciela się Holliday Grainger ("Anna Karenina"). W roli jej brata Cezara, z którym protektorka artystów miała odbywać kazirodcze stosunki, wystąpił pochodzący z Montrealu François Arnaud ("Yellowjackets").
Publiczność oczekiwała po "Rodzinie Borgiów" drugiej "Dynastii Tudorów" Michaela Hirsta. Pierwszy sezon był krytykowany przez widzów przede wszystkim za nadmierną ekspozycję, która na starcie odarła rękawy serialowych twórców ze wszystkich asów. Aż do trzeciego (finałowego) sezonu polityczne komentarze mieszały się tu z kiczem godnym opery mydlanej.
Habemus Papam: mamy papieża
Ocena na IMDb: 6,7/10 (ponad 15 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 65 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 6,1/10
Gdzie obejrzeć? Niedostępny
"Habemus Papam: mamy papieża" to francusko-włoski komediodramat w reżyserii Nanniego Morettiego ("Lepsze jutro"), którego pokazy odbyły się m.in. podczas 64. Festiwalu Filmowego w Cannes.
W Watykanie zbiera się konklawe, po którym nowym papieżem zostaje kardynał Melville. Duchowny niechętnie staje na czele Kościoła katolickiego. Ciężar odpowiedzialności doprowadza go do ataku paniki – z tego też powodu suweren nie wita wiernych z balkonu bazyliki św. Piotra.
By pomóc papieżowi uporać się z lękiem, Kolegium Kardynałów wzywa do Watykanu psychoanalityka, profesora Brezziego.
W obsadzie "Habemus Papam" wymieniono m.in. Michela Piccoliego ("Okruchy życia"), Jerzego Stuhra ("Seksmisja"), Massima Dobrovica ("Nocturna"), Renata Scarpę ("Zabawa jest cudowna") oraz Margheritę Buy ("On, ona, i on").
Dzieło Morettiego zostało uznane przez kultowy francuski magazyn filmowy "Cahiers du Cinéma" za najlepszy film 2011 roku.
Udręka i ekstaza
Ocena na IMDb: 7,2/10 (ponad 8,4 tys. głosów)
Ocena krytyków na Rotten Tomatoes: 86 proc.
Ocena polskich widzów na Filmwebie: 7,2/10
Gdzie obejrzeć? Niedostępny
W 1965 roku brytyjski filmowiec Carol Reed ("Oliver!") zrealizował adaptację powieści biograficznej Irvinga Stone'a o papieżu Juliuszu II i jego relacji z Michałem Aniołem, któremu na początku XVI wieku zlecił namalowanie sklepienia Kaplicy Sykstyńskiej. "Udręka i ekstaza" ukazuje wieloletni proces twórczy wybitnego artysty epoki renesansu, który raz powątpiewa w swoje zdolności i ucieka jak najdalej od Watykanu, raz natchniony przez naturę maluje fresk za freskiem i kłóci się z kardynałami sprzeciwiającymi się jego wizji artystycznej.
Jako włoskiego rzeźbiarza i malarza widzimy u Reeda gwiazdora złotej ery Hollywood, Charltona Hestona ("Ben-Hur"). Głowę Kościoła katolickiego zagrał tam zaś zwycięzca Oscara za "My Fair Lady", Rex Harrison ("Kleopatra").
