Książki, które mogą zainteresować…

• Volker Ullrich (Bestsellerowy autor „New York Timesa”):
Osiem dni maja –
Ostateczny upadek III Rzeszy!
• REShumana nr 4/2025
• Książka o „Czesławie Langu” i Jana Chruślińskiego
„Wygrać z samym sobą”

Ad.1

Książkę, „w prezencie na urodziny”, otrzymałem od swego szwagra (Mirosława Górnego ze Szczecina), interesującego się – podobnie, jak ja – „sprawami niemieckimi”, czyli współczesnym stosunkami polsko-niemieckimi. Tę książkę powinien jednak przeczytać KAŻDY (czy się tymi sprawami interesuje, czy nie), aby nie powtórzyły się czasy II wojny światowej, a przede wszystkim nazizmu i zbrodni dokonanych przez III Rzeszę. Jej autor –

Volker Ullrich –

to jeden z największych historyków, zajmujący się analizą tamtych tragicznych lat, w których Polska poniosła niepowetowane straty. Autor w swej najnowszej książce opisuje szczegółowo ostatnie dni, w których III Rzesza bezwarunkowo została zmuszona do podpisania aktu kapitulacji!

Czytelnik znajdzie w niej, m.in. opis śmierci Hitlera, symbolicznego szturmu na Reichstag i kancelarię Hitlera. A także relację z wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Dachau, z samobójstwa rodziny Goebbelsów – i wiele innych faktów, które miały miejsce (dokładnie – krok po kroku) między 30 kwietnia a 8 maja 1945 roku.

W Epilogu autor odnosi się do zagadnienia agonii rządu Dönitza, który był ostatnim rządem III Rzeszy. Był też rzeczywistą klęską Niemiec, ale czy wyzwoleniem świata od nazizmu? Obecne konflikty (m.in. w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie) każą wątpić w to, iż autorytaryzm na niespotykaną skalę w tamtym czasie, kiedy próbował zapanować nad całym światem, skończył się wraz z upadkiem nazistowskich Niemiec.

W książce Ullricha czytelnik znajdzie też odpowiedź, skąd narodziła się legenda o „czystym Wehrmachtcie”; otrzyma także nieznane dotąd informacje o „losach robotników przymusowych”, „pojmaniu Hansa Franka”, „tragedii w Zatoce Lubeckiej”, „Pertraktacjach z feldmarszałkiem Montgomerym na temat częściowej kapitulacji północno-zachodnich Niemiec”, również o „Powołaniu Adenauera na stanowisko nadburmistrza Kolonii”, a także o „masowych gwałtach w Berlinie” (popełnianych przez żołnierzy Armii Czerwonej).

Jest też o „Willy Brandcie i Astrid Lindgren w Sztokholmie”! Słowem wszystko, co powinno się wiedzieć o ostatnich dniach wojny w Europie w 1945r. O drodze Niemców „ku ruinie” i… „nowym początku”. Bardzo zachęcam KAŻDEGO do przeczytania tej niezwykłej książki, tym bardziej iż oparta została na licznych, zawartych w książce dokumentach.

Volker Ullrich: „Osiem dni maja. Ostateczny upadek III Rzeszy”, tłumaczenie Artur Kożuch, Wyd. HI:STORY, s. 382, Kraków 2024

*

Ad.2

Okazuje się, iż dwumiesięcznik „REShumana” ukazuje się nie tylko w formie elektronicznej, ale ma też swoją wersję drukowaną w formie książkowej. Chciałbym zatem zarekomendować to interesujące pismo, którego czwarty numer trafił właśnie do moich rąk (pewnie dlatego, iż znajduje się w nim i mój artykuł o Bronisławie Wilimowskiej – wspaniałej malarce i wielkiej patriotce, uczestniczce Powstania Warszawskiego).

W w tej chwili wydanym numerze znajdziemy bardzo interesujące opinie profesorów oraz znanych ekspertów, m.in.: Jerzego J. Wiatra, Jana Garlickiego, Renaty Mieńkowskiej-Norkiene, Adama Kądzieli o „Polsce po wyborach”, fragment nowej powieści Andrzeja Zaniewskiego „Comedia dell Morto. Ucieczka Columbiny”, wiersze Marka Wawrzkiewicza i bardzo interesujące rozważania Małgorzaty B. Jakubiak „Człowiek w oczach Tadeusza Kotarbińskiego”. Również zachęcam do zapoznania się z arcyciekawym tekstem Przemysława Grudzińskiego „80 lat po Hiroszimie” o opętaniu ideą bomby atomowej, o kryzysie porządku światowego i wynikającym z tego realnym zagrożeniu dla pokoju, „…ponieważ nie działają już traktatowe mechanizmy, stanowiące quasi porządek nuklearny i umowne, eliminujące nieodpowiedzialne posługiwanie się werbalnymi nuklearnymi groźbami”.

Polecam także recenzje, m.in. Roberta Smolenia („Historia zagubionej, zapomnianej książki”), Zdzisława Aleksandra Raczyńskiego („Sancho Panchy wędrówka przez współczesność”), jak i artykuł Krzysztofa Szamałka „75 lat Zrzeszenia Studentów Polskich”. I koniecznie rozważania Tatiany Mielcarek – nauczycielki j. polskiego i filozofii pt. „Miłość jako forma istnienia”, oraz „Marginesy” Janusza Termera – krajowego prezesa SEC – znanego i cenionego krytyka literackiego.

REShumana nr 4/197/2025, (do nabycia w Empikach), Wydawca: Rada Krajowa Towarzystwa Kultury Świeckiej im. Tadeusza Kotarbińskiego, s. 120, cena 18zł.

*

Ad.3

Dziś chcę jeszcze przypomnieć szanownym Czytelnikom dwie znakomite książki Czesława LANGA i Jana CHRUŚLIŃSKIEGO o kolarstwie, które w latach mojej młodości niemalże całkowicie zajęło moją wyobraźnię. A chcę je przypomnieć także dlatego, iż nareszcie Tour de Pologne jest imprezą najwyższej światowej rangi (m.in. dzięki Czesławowi Langowi), choć żaden z Polaków od kilku lat nie może wygrać tej wspanialej imprezy (nawet Rafałowi Majce i Michałowi Kwiatkowskiemu w tym roku znów się nie udało, a lata im lecą).

Przypomnę też, iż o kolarstwie pisał już kiedyś (i to fantastycznie) śp. Bogdan Tuszyński! Ale wróćmy do anonsowanych książek.

Książka o Czesławie Langu powstała z pomocą Grzegorza Kalinowskiego.

To opowieść o szosowym wicemistrzu olimpijskim z Moskwy, który z naszego wyścigu „Dookoła Polski” uczynił jedną z najbardziej lubianych w tej chwili przez naszych kibiców (nie tylko kolarstwa, a po prostu ludzi kochających sport) imprez, budzącej podziw, także daleko poza granicami naszego kraju (dzięki wielodniowym bezpośrednim transmisjom telewizyjnym). Przekonałem się o tym osobiście, rozmawiając z ludźmi, którzy te transmisje śledzili, mając okazję poznać piękno naszego kraju, podobnie jak my oglądamy Francję, Włochy czy Hiszpanię, oglądając w naszej telewizji transmisje z ich „Tourów” (de France, Giro d` Italia i hiszpańskiej La Vuelty).

Książka o Czesławie Langu jest przede wszystkim historią Jego pięknej kariery sportowej jako pierwszego w historii polskiego kolarstwa zawodowca „z prawdziwego zdarzenia”! Dzisiaj takimi kolarzami są wspomniani już Rafał Majka i Michał Kwiatkowski (choć szkoda, iż rolę zwycięzców zamienili na „pomocników” innym zwycięzcom). A przecież już wcześniej Halupczok, Piasecki, Szurkowski, Szozda, a przede wszystkim Zenon Jaskuła (3. w Tour de France) mieli sukcesy nie byle jakie!

Druga książka – Jana Chruślińskiego – ukazuje, jak wygrać z samym sobą (dzięki wytrwałej jeździe „na rowerze”)! Autor też był dobrym kolarzem, choć nie klasy Czesława Langa, a dziś jest bardzo cenionym pisarzem. Dość wspomnieć w tym miejscu Jego „Rozstania i powroty” (2009), „Tak było…Wspomnienia oficera wojsk drogowych” (2010), „Życie wpisane w historię (2012) czy „Starość zaczęła się wczoraj…” (2013) itd. (co roku pojawia się jakaś Jego nowa książka)!

Opowieść „o kolarstwie i kolarzach” – została napisana przez Niego z wielką pasją, a przede wszystkim znawstwem, dając prawdziwy obraz „jak wygrać z samym sobą” i ukazując swą karierę sportową od „hulajnogi do roweru wyścigowego”, od „treningów w samotności do Kadry Kolarskiej LZS”. Opisał wyścigi, w których zawsze chciał być pierwszy”. Jako zawodnik osiągnął wiele, stając się „po kolarstwie” – zawodowym żołnierzem, a dziś w cywilu – popularnym autorem naszego „Przeglądu Dziennikarskiego”.

Czesław Lang „Zawodowiec”, kooperacja Grzegorz Kalinowski, s. 443, Wydawnictwo „Akurat” Warszawa 2016

Jan Chruśliński: „Wygrać z samym sobą”, s. 396, Wydawnictwo: Towarzystwo Miłośników Buska-Zdroju, 2021