1. „Sztos” (1997) – fabuła, obsada i twórcy
2. „Sztos 2” (2011) – fabuła, obsada i twórcy
3. Czy warto obejrzeć „Sztos” i „Sztos2”?
4. Opinie i odbiór
5. Gdzie obejrzeć?
Choć „Sztos” i jego kontynuacja nie zdobyły najważniejszych nagród filmowych, to zyskały coś znacznie bardziej istotnego – status filmów pokoleniowych. Bo tu nie chodzi o to, czy coś jest arcydziełem, tylko o to, czy chcesz wracać do tych bohaterów i tekstów. A w „Sztosie” chcesz – i to nie raz.
„Sztos” (1997) – fabuła, obsada i twórcy
Pierwsza część, wyreżyserowana przez Olafa Lubaszenkę, to sensacyjna komedia rozgrywająca się w realiach schyłku PRL. Synek (Cezary Pazura) wychodzi z więzienia i planuje „dorobić się” jako cinkciarz – sprzedawca walut na czarnym rynku. W robocie wtajemnicza go Eryk (Jan Nowicki) – stary wyga, który zna każdy numer. Duet rusza na miasto, oszukując naiwniaków i dorabiając się w cieniu absurdu ówczesnej rzeczywistości.
Obsada „Sztosa” (1997):
- Cezary Pazura – Kazik „Synek”
- Jan Nowicki – Eryk
- Ewa Gawryluk – Beata
- Michał Milowicz – „Student”
- Janusz Józefowicz – Adaś
- Krzysztof Zaleski, Emil Karewicz, Leon Niemczyk, Edward Linde-Lubaszenko
Twórcy filmu „Sztos”:
- Reżyseria: Olaf Lubaszenko
- Scenariusz: Jerzy Kolasa
- Zdjęcia: Piotr Wojtowicz
- Montaż: Wanda Zeman
- Scenografia: Andrzej Haliński
- Muzyka: Ryszard Tymon Tymański, Mikołaj Trzaska, Kazik Staszewski (wokal)
„Sztos 2” (2011) – fabuła, obsada i twórcy
Druga część dzieje się w 1981 roku, tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego. Synek wraca na ekran, tym razem z młodym wspólnikiem, Jankiem (Borys Szyc). Obaj kombinują, jak zarobić na handlu walutą, pokerze i nielegalnych interesach. Ich działania wplątują ich w polityczne gierki, a choćby kontakt z działaczami Solidarności i Służbą Bezpieczeństwa. gwałtownie okazuje się, iż w tym świecie nie ma lojalności – są tylko układy.
Obsada filmu „Sztos 2” (2011):
- Cezary Pazura – Synek
- Jan Nowicki – Eryk
- Borys Szyc – Janek
- Bogusław Linda – major Królikowski
- Bartłomiej Topa – skarbnik Solidarności
- Michał Milowicz – Student
- Edward Linde-Lubaszenko, Janusz Józefowicz, Olaf Lubaszenko, Mirosław Zbrojewicz
Twórcy filmu „Sztos 2”:
- Reżyseria: Olaf Lubaszenko
- Scenariusz: Jerzy Kolasa, Olaf Lubaszenko
- Zdjęcia: Piotr Wojtowicz
- Muzyka: Krzesimir Dębski
- Montaż: Wanda Zeman
- Scenografia: Joanna Macha
- Kostiumy: Małgorzata Ajzelt, Barbara Łagowska
Czy warto obejrzeć „Sztos” i „Sztos 2”?
„Sztos” to przykład kina, które nie boi się być lokalne – język, bohaterowie i klimat są w 100% zanurzone w realiach PRL-u. To również hołd dla ulicznej kreatywności i ludzi, którzy z biedy zrobili styl życia. Choć „Sztos 2” zebrał mniej entuzjastyczne recenzje, to wciąż ma wielu fanów. I chociaż druga część była nominowana do niechlubnych „Węży”, to sama obsada i rozmach produkcji sprawiają, iż trudno ją całkowicie skreślić.
Opinie i odbiór
Pierwszy „Sztos” to film kultowy – dla wielu widzów to synonim młodości i „czarów PRL-u”. Zyskał reputację produkcji, do której się wraca. Często cytowany, wspominany w mediach, a ścieżka dźwiękowa z Kazikiem do dziś robi wrażenie. Z kolei „Sztos 2” spotkał się z mieszanym odbiorem. Choć doceniono próbę przeniesienia historii w realia stanu wojennego, krytykowano fabularne uproszczenia i brak świeżości. Mimo to aktorzy, tło historyczne i styl sprawiają, iż to pozycja obowiązkowa dla fanów klimatów retro i filmowej nostalgii.
Gdzie obejrzeć?
Jeżeli chcesz przenieść się w świat cinkciarskich popisów z klimatem PRL, nie musisz daleko szukać. Pierwszą część, „Sztos” (1997), możesz obejrzeć na platformie FilmBox. Natomiast druga, „Sztos 2” (2012), dostępna jest na Netflixie, Playerze i Polsat Box Go.
