Jane Fonda to ikona Hollywood, która zyskała sławę dzięki swoim niezapomnianym rolom filmowym oraz zaangażowaniu w sprawy społeczne. Jej życie to nie tylko historia sukcesów aktorskich, ale także intensywnej działalności na rzecz praw obywatelskich i aktywizmu. Od wczesnych lat, przez debiut na Broadwayu, aż po najważniejsze filmy lat 60. i 70., Fonda stała się symbolem walki o sprawiedliwość.
Dzieciństwo Jane Fonda
Jane Fonda, adekwatnie Lady Jayne Seymour Fonda, przyszła na świat 21 grudnia 1937 roku w Nowym Jorku. Pochodzi z rodziny aktorskiej; jej ojciec, Henry Fonda, był jednym z najbardziej uznawanych aktorów XX wieku, a jej brat, Peter, również zyskał sławę w Hollywood. Jednak życie Jane nie było wolne od trudności. W wieku dwunastu lat straciła matkę, Frances Seymour Brokaw, która popełniła samobójstwo. To tragiczne wydarzenie miało ogromny wpływ na jej życie i karierę. Po śmierci matki Fonda zmagała się z problemami emocjonalnymi, w tym z zaburzeniami odżywiania.
Pierwsze kroki w filmie
W młodości Jane uczęszczała do prestiżowej szkoły z internatem, a następnie studiowała w Vassar College, gdzie zaczęła rozwijać swoje zainteresowania artystyczne. Po dwóch latach postanowiła przerwać naukę i wyjechała do Paryża, aby studiować sztukę. Po powrocie do Nowego Jorku rozpoczęła pracę jako modelka, ale gwałtownie zdecydowała się na karierę aktorską. W 1954 roku zadebiutowała na scenie Broadwayu w sztuce The Country Girl, gdzie wystąpiła obok swojego ojca.
Fonda postanowiła doskonalić swoje umiejętności aktorskie i zaczęła uczęszczać na zajęcia do Actors Studio, gdzie uczyła się pod okiem Lee Strasberga. Jej determinacja oraz pasja do aktorstwa gwałtownie przyniosły efekty. niedługo po debiucie na Broadwayu Jane zaczęła zdobywać uznanie w świecie filmu.
Jak Jane Fonda zdobyła scenę?
Po udanym debiucie na Broadwayu Jane Fonda zadebiutowała na dużym ekranie w 1960 roku w filmie Tall Story, gdzie wystąpiła u boku Anthony’ego Perkinsa. Choć film nie odniósł wielkiego sukcesu komercyjnego, to jednak otworzył jej drzwi do dalszej kariery. W tym samym roku Fonda zdobyła nominację do Tony Award za rolę w sztuce There Was a Little Girl. Jej kariera nabierała tempa; występowała zarówno w teatrze, jak i filmach.
W kolejnych latach Fonda zagrała w kilku popularnych produkcjach, takich jak Cat Ballou (1965) oraz Barefoot in the Park (1967). Te filmy pomogły jej ugruntować pozycję w Hollywood jako utalentowanej aktorki zdolnej do grania zarówno komediowych, jak i dramatycznych ról. W 1968 roku wystąpiła w kultowym filmie science fiction Barbarella, który przyniósł jej status seksbomby i przyciągnął uwagę widzów.
Jednak to dopiero rola w filmie They Shoot Horses, Don’t They? (1969) przyniosła jej pierwszą nominację do Oscara. Fonda wcieliła się w postać uczestniczki konkursu tańca podczas Wielkiego Kryzysu, co pokazało jej zdolność do grania skomplikowanych emocjonalnie postaci. Jej występ został doceniony przez krytyków i zapoczątkował nowy rozdział w jej karierze.
Jane Fonda i złote czasy kina lat 60. i 70.
Lata 70. były dla Jane Fonda czasem największych sukcesów filmowych oraz uznania krytyków. W 1971 roku zdobyła swojego pierwszego Oscara za rolę Bree Daniels w thrillerze Klute. Fonda przygotowywała się do tej roli poprzez rozmowy z prostytutkami oraz madame, co pozwoliło jej lepiej zrozumieć postać. Film odniósł ogromny sukces zarówno komercyjny, jak i artystyczny, a krytycy chwalili jej umiejętność wcielania się w skomplikowane postacie.
Dwa lata później Fonda otrzymała drugiego Oscara za rolę Sally Hyde w dramacie wojennym Coming Home (1978). Film opowiadał historię żony żołnierza wracającego z Wietnamu i poruszał trudne tematy związane z wojną oraz rehabilitacją weteranów. Jej występ został uznany za jeden z najlepszych w karierze; krytycy podkreślali głębokość emocjonalną oraz autentyczność jej gry.
W tym okresie Fonda pojawiła się również w innych znaczących filmach, takich jak Julia (1977) oraz The China Syndrome (1979). Jej różnorodność ról oraz umiejętność przechodzenia między gatunkami filmowymi sprawiły, iż stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych twarzy Hollywood lat 70., a także ikoną kultury tamtych czasów.
Zaangażowanie Jane Fonda w sprawy społeczne
Jane Fonda to nie tylko utalentowana aktorka, ale także jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w ruchach społecznych i politycznych XX wieku. Jej aktywizm rozpoczął się na poważnie w latach 60. XX wieku, kiedy to zaczęła angażować się w protesty przeciwko wojnie w Wietnamie. W miarę jak jej popularność rosła, Fonda stała się głosem dla wielu ruchów, które walczyły o sprawiedliwość społeczną.
W 1970 roku Fonda była już znana z organizowania protestów i zbierania funduszy dla ruchów antywojennych. Jej zaangażowanie doprowadziło do tego, iż wielokrotnie stawała w obronie praw mniejszości i osób marginalizowanych. Wspierała również ruchy na rzecz praw obywatelskich oraz walki o prawa rdzennych Amerykanów. Fonda brała udział w zajęciach Fort Lawton w Seattle, gdzie wspierała protestujących rdzennych mieszkańców, domagających się zwrotu ziemi.
Jednak jej aktywizm nie był wolny od kontrowersji. Po wojnie w Wietnamie Fonda stała się obiektem krytyki i ataków medialnych. Zyskała przydomek „Hanoi Jane” po tym, jak podczas wizyty w Wietnamie Północnym zasiadła na armatce przeciwlotniczej, co wywołało ogromne oburzenie w Stanach Zjednoczonych. Mimo tego, Fonda nigdy nie cofnęła się od swoich przekonań i kontynuowała walkę o to, w co wierzyła.
Fonda wykorzystała swoją popularność, aby zwrócić uwagę na problemy społeczne i polityczne. Organizowała wydarzenia, prowadziła wykłady i angażowała się w różnorodne kampanie. Jej determinacja oraz chęć działania sprawiły, iż stała się ikoną aktywizmu, inspirując innych do walki o sprawiedliwość.
Życie prywatne Jane Fonda
Aktorka była trzykrotnie zamężna; jej pierwszym mężem był francuski reżyser Roger Vadim, z którym związana była od 1965 do 1973 roku. Ich małżeństwo było pełne pasji, ale także napięć związanych z różnicami kulturowymi i ambicjami zawodowymi. Z tego związku urodziła się córka Vanessa.
Po rozwodzie z Vadimem Fonda poślubiła Tom Haydena, znanego aktywistę i pisarza. Ich związek trwał od 1973 do 1990 roku i był silnie związany z ich wspólnym zaangażowaniem w ruchy społeczne. Razem walczyli o prawa obywatelskie oraz przeciwko wojnie w Wietnamie. Fonda często podkreślała, jak ważna była dla niej ta relacja i jak wpłynęła na jej działalność jako aktywistki.
Trzecim mężem Jane Fonda został miliarder Ted Turner, założyciel CNN. Ich małżeństwo trwało od 1991 do 2001 roku i przyniosło wiele publicznych wystąpień oraz wspólnych inicjatyw charytatywnych. Mimo iż ich związek zakończył się rozwodem, oboje pozostali w dobrych relacjach.
Fonda miała także wiele romantycznych związków poza małżeństwami, a jej życie osobiste było często tematem medialnym. Mimo licznych wyzwań emocjonalnych i zawodowych, aktorka zawsze starała się znaleźć równowagę między życiem osobistym a karierą zawodową.
Telewizyjne powroty i nowe wyzwania
Po długiej przerwie od wielkiego ekranu Jane Fonda powróciła do aktorstwa na początku lat 2000-tych. Jej pierwszym znaczącym projektem po dłuższej nieobecności był film Monster-in-Law (2005), gdzie zagrała u boku Jennifer Lopez. Film odniósł komercyjny sukces i przypomniał widzom o talencie Fonda oraz jej charyzmie na ekranie.
W kolejnych latach Fonda kontynuowała swoją karierę filmową oraz telewizyjną. W 2015 roku zadebiutowała w serialu Grace and Frankie, który zdobył uznanie krytyków oraz widzów. W produkcji tej wcieliła się w jedną z dwóch głównych bohaterek – Grace Hanson, co pozwoliło jej pokazać swoje umiejętności komediowe oraz dramatyczne jednocześnie. Serial poruszał tematy związane ze starzeniem się oraz przyjaźnią między kobietami, a jego sukces przyczynił się do wzrostu popularności Fonda wśród młodszej widowni.
Fonda nie tylko powróciła do aktorstwa, ale także stała się inspiracją dla wielu osób dzięki swojej działalności na rzecz zdrowia i fitnessu. Jej programy treningowe zdobyły ogromną popularność w latach 80., a ona sama stała się ikoną zdrowego stylu życia. W późniejszych latach kontynuowała promowanie aktywności fizycznej oraz zdrowego trybu życia poprzez różnorodne projekty medialne.
