W czasach rosnącej dominacji płatności elektronicznych i nieustannego rozwoju technologii finansowych, profesor Tomasz Rostkowski ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie włącza się do ważnej debaty na temat przyszłości pieniądza. Jego wypowiedzi podkreślają, jak istotna — mimo postępującej cyfryzacji — pozostaje fizyczna gotówka i jak wielowymiarową rolę odgrywa w naszym codziennym życiu.
Fot. Warszawa w Pigułce
Zanurzeni w cyfrowym świecie zapominamy o zagrożeniach
Choć płatności bezgotówkowe stały się powszechnym standardem, coraz więcej ekonomistów przestrzega przed całkowitym odejściem od gotówki. Profesor Rostkowski zwraca uwagę, iż nowoczesne systemy, choć wygodne, nie są odporne na awarie. Masowe problemy z dostępem do kont, przerwy w działaniu terminali płatniczych czy blackouty miejskie dowodzą, jak łatwo może dojść do paraliżu finansowego w oparciu o infrastrukturę cyfrową.
Gotówka to nie tylko środek płatniczy. To także prywatność i niezależność
Ekspert podkreśla, iż jednym z najczęściej pomijanych aspektów w tej dyskusji jest prywatność. W świecie, gdzie każda transakcja zostawia cyfrowy ślad, tradycyjny banknot pozostaje ostatnim bastionem anonimowości. Zdaniem profesora, prawo do finansowej prywatności nie jest luksusem, ale fundamentem wolnego społeczeństwa. Gotówka chroni obywateli przed wszechobecnym nadzorem i ewentualnymi nadużyciami.
Przykład z Kanady pokazuje, iż scenariusze z filmów stają się rzeczywistością
Profesor Rostkowski przywołuje wydarzenia z Kanady, gdzie władze zamroziły konta uczestników protestów. To — jak zaznacza — nie jest teoria spiskowa, ale dowód na to, iż cyfrowy system finansowy można wykorzystać przeciw obywatelom. Gotówka w takiej sytuacji staje się swoistą polisą bezpieczeństwa.
Nie wszyscy są gotowi na cyfrową rewolucję
Z analiz wynika, iż duża część społeczeństwa — zwłaszcza osoby starsze i mieszkańcy mniejszych miejscowości — wciąż preferuje płatność gotówką. Pozbawienie ich tej możliwości może prowadzić do wykluczenia finansowego. Nowoczesność nie powinna oznaczać eliminacji tradycyjnych rozwiązań, ale ich uzupełnianie.
Pieniądz fizyczny może ratować w sytuacjach kryzysowych
Kiedy dochodzi do poważnych cyberataków, klęsk żywiołowych lub awarii systemów bankowych, gotówka może być jedyną drogą do zakupu jedzenia, leków czy paliwa. Historia pokazuje, iż w chwilach niepewności to właśnie fizyczny pieniądz utrzymuje lokalną gospodarkę przy życiu.
Nie wszystko da się zastąpić kliknięciem
Profesor zwraca również uwagę na psychologiczny aspekt posiadania gotówki. Dla wielu ludzi trzymanie realnych pieniędzy daje poczucie kontroli, bezpieczeństwa i samodzielności. Cyfrowe liczby na ekranie nie są w stanie tego zastąpić, choćby jeżeli ułatwiają codzienne zakupy.
Równowaga zamiast eliminacji
Zdaniem profesora Rostkowskiego, przyszłość systemów płatniczych powinna iść w kierunku równowagi — cyfryzacja jest potrzebna, ale nie powinna oznaczać wymazania tradycyjnych rozwiązań. Różnorodność metod płatności nie tylko zwiększa komfort obywateli, ale też wzmacnia odporność całego systemu na kryzysy i zawirowania gospodarcze.
Gotówka to bezpieczeństwo. I wybór, którego nie warto tracić
W kontekście globalnych niepokojów ekonomicznych i szybkich zmian technologicznych, fizyczny pieniądz może okazać się jednym z najważniejszych elementów stabilizacji. Profesor Rostkowski apeluje: zanim społeczeństwo zrezygnuje z gotówki, warto zastanowić się, co naprawdę tracimy.
