Film „Człowiek, który nie potrafił milczeć”, nominowany do Oscara 2025 w ARTE.tv

W czasach, gdy Włochy podnosiły się z wojennej traumy, kamery mistrzów takich jak Luchino Visconti, Carlo Lizzani czy Valerio Zurlini rejestrowały społeczne przemiany – od faszystowskiego terroru, przez wojenne zawieruchy, po powojenną biedę i marzenia o lepszym życiu. Teraz cztery filmy z tamtego okresu można oglądać na bezpłatnej platformie streamingowej ARTE.tv do 1 lipca 2025 r. Matka, która za wszelką cenę chce uczynić z córki gwiazdę filmową. Mieszkańcy florenckiej uliczki stający w obliczu faszystowskiego terroru. Wojenny konwój zmierzający ku moralnej zagładzie. Bezrobotny marzyciel szukający miłości w powojennym chaosie. To kronika społeczeństwa, które na gruzach wojny budowało swoją nową tożsamość, przedstawiona w mistrzowskich kreacjach legend światowego kina – Anny Magnani, Marcello Mastroianniego, Anny Kariny i Lei Massari.

Włoska kinematografia lat 40., 50. i 60. to czas artystycznych poszukiwań i odrzucenia hollywoodzkiego glamouru na rzecz autentyzmu i realizmu społecznego. Od kulis świata filmu, przez florenckie zaułki, po frontowe drogi – twórcy docierali tam, gdzie rodziła się nowa rzeczywistość. Każdy z prezentowanych w ARTE.tv obrazów odsłania inny wymiar tamtych czasów. Poprzez intymne portrety jednostek uwikłanych w historię, reżyserzy stworzyli uniwersalną opowieść o ludzkich dramatach, marzeniach i rozczarowaniach. W kolekcji znalazły się dzieła reprezentujące różne nurty – od neorealizmu po kino społeczne i wojenne – każde poruszające aktualne do dziś pytania o cenę ambicji, siłę społeczności w obliczu terroru, granice człowieczeństwa podczas wojny czy możliwość szczęścia w świecie pełnym ograniczeń.

„Najpiękniejsza”

Luchino Visconti w filmie z 1951 roku stworzył przejmujący portret świata filmu i matczynej ambicji. Anna Magnani wciela się w rolę Maddaleny Cecconi, ubogiej pielęgniarki, która marzy o karierze filmowej dla swojej córki Marii. Kiedy znany reżyser Alessandro Blasetti, grający w filmie samego siebie, poszukuje dziecięcej aktorki, kobieta zrobi wszystko, by jej córka została gwiazdą. Visconti zgromadził przy produkcji wybitny zespół twórców – scenariusz powstał we współpracy z Suso Cecchi D’Amico i Francesco Rosim, zdjęcia realizowali Piero Portalupi i Paul Ronald, a muzykę skomponował Franco Mannino. Film odsłania kulisy rodzącego się przemysłu filmowego, gdzie marzenia o sławie zderzają się z brutalną rzeczywistością. NAJPIĘKSZNIEJSZA | ARTE.TV.

„Ulica ubogich kochanków”

Carlo Lizzani jako pierwszy zdecydował się opowiedzieć o wydarzeniach roku 1926, kiedy to faszystowski terror we Włoszech osiągnął punkt kulminacyjny. Film, oparty na powieści Vasco Pratoliniego, przenosi widzów na florencką via del Corno. Jak pisał krytyk Jerzy Płażewski, „Do dziś pełno tam takich zaułków, gdzie wszyscy zaglądają sobie w okna, są ze sobą za pan brat i wszystko o sobie wiedzą. Ale uliczkę, tę powieść i film pokazują w okresie niezwykłym. Gdy władzę w kraju zdobywają faszyści. Ten fakt polityczny widziany jest nie od strony wielkiej polityki, ale od strony szarego życia małej uliczki, na której pozornie nic się nie zmienia.”. Za tę wizję Lizzani otrzymał Nagrodę Specjalną Jury na festiwalu w Cannes oraz Złoty Puchar włoskich krytyków za reżyserię. W filmie, obok Marcello Mastroianniego, wystąpili Antonella Lualdi i Anna Maria Ferrero, tworząc przejmujący obraz społeczności w obliczu narastającego terroru. ULICA UBOGICH KOCHANKÓW | ARTE.TV.

„Żołnierki”

Valerio Zurlini w filmie z 1965 roku podejmuje temat moralnej degradacji w czasie wojny. Rok 1942, włoski oficer otrzymuje rozkaz eskortowania dwunastu Greczynek przez tereny objęte konfliktem. Kobiety, w zamian za racje żywnościowe, mają pracować w domach publicznych dla włoskich żołnierzy w Albanii. Film, oparty na powieści Ugo Pirro, bezlitośnie obnaża, jak gwałtownie wojna niszczy podstawowe wartości. W międzynarodowej obsadzie znalazły się gwiazdy europejskiego kina – Anna Karina, Lea Massari i Marie Laforęt. Obraz został uhonorowany Specjalną Srebrną Nagrodą na 4. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie, potwierdzając swoją artystyczną rangę. ŻOŁNIERKI | ARTE.TV.

„Nadziei za dwa grosze”

Renato Castellani w swoim neorealistycznym komediodramacie z 1952 roku portretuje życie powojennego Neapolu. Antonio, który wraca z wojska, próbuje odnaleźć się w rzeczywistości powszechnego bezrobocia. Los stawia na jego drodze Carmelę, córkę producenta sztucznych ogni, której uczucie może odmienić jego życie. Film z Marią Fiore, Vincenzo Musolino i Filomeną Russo w rolach głównych łączy elementy komedii z głęboką refleksją nad kondycją powojennego społeczeństwa. NADZIEI ZA DWA GROSZE | ARTE.TV.

foto, źródło. ARTE.tv