Okres dzieciństwa był dla mnie i dla wielu innych osób czasem, w którym dochodziło do pierwszych oficjalnych zauroczeń popkulturowych. Oglądaliśmy bajki i ekscytowaliśmy się nimi z rówieśnikami. Czasami bawiliśmy się, tworząc historię na ich podstawie. Takie filmy i seriale dawały nam przyjemność z oglądania, która często zostawała z nami na długo. Nie zliczę, ile razy pokazywałem komuś plakat starej bajki i słyszałem w odpowiedzi jedynie: „wychowałem się na tym”. Osobiście w taki właśnie sposób reaguję na jakąkolwiek wzmiankę o serialu Kod Lyoko. I spośród wielu moich ukochanych seriali, to właśnie do tego mam największą słabość.
Przedmiotem artykułu jest francuski serial animowany – Kod Lyoko, emitowany w latach 2003–2007, który w Polsce pojawił się w 2005 roku. Serial posiada 97 odcinków, rozdzielonych na cztery sezony, oraz dwa prequele. Fabuła skupia się na piątce z pozoru zwykłych nastolatków. W przerwie od zajęć (a czasem w ich trakcie…) walczą oni z potężnym, złym programem komputerowym zwanym Xaną. Za każdym razem, gdy wirus oddziałuje w jakiś sposób na świat realny, bohaterowie muszą przenieść się do tytułowej krainy Lyoko. Produkcja nie osiągnęła sukcesu porównywalnego z Legendą Aanga czy późniejszym Lego Ninjago. Jednak nadal pamięta ją masa osób z niemal całego świata. Dlaczego?
kadr z serialu Kod LyokoNowatorskość serialu
Już po obejrzeniu kilku pierwszych odcinków serial jawi się jako projekt odważny i nowatorski. Trudno się temu dziwić – w latach 2003–2007 motywy superkomputerów, wirtualnych światów, wirusów czy robotów rzadko pojawiały się w animacjach kierowanych do młodszych widzów. Dało to też twórcom możliwość wprowadzenia ciekawych nawiązań do świata informatyki, a choćby filozofii. Serial nie tylko krąży wokół tematów komputerów, ale stawia bohaterów w sytuacjach trudnych wyborów oraz testów moralnych. Produkcja nie stroniła też od licznych odniesień do popkultury. W kolejnych epizodach łatwo dostrzec nawiązania do takich filmów jak Matrix czy Tron, również opowiadających o rzeczywistościach ukrytych wewnątrz komputera. Co więcej, stylistyka serialu oraz niektóre wątki mogą przywodzić na myśl japońskie anime.
Warstwa techniczna również zaskakuje. Serial skupia się na podróżach między dwoma światami – komputerowym Lyoko i rzeczywistością. I my, jako widzowie, odróżniamy te dwa miejsca nie tylko za sprawą fabuły, ale także techniki animacji. Mianowicie, Kod Lyoko, jako jeden z pierwszych seriali, pomieszał ze sobą animacje 2D i 3D. Klasyczne 2D towarzyszyło nam w rzeczywistym świecie – miejscu nauki i życia towarzyskiego naszych bohaterów. Zaś nowatorskie 3D zagarnęło dla siebie świat Lyoko. Dzięki temu komputerowa kraina wyglądała na ekranie jeszcze bardziej unikatowo i niecodziennie, zapadając w pamięć młodszej widowni. Ten posmak świeżości, zarówno pod względem tematyki, jak i warstwy wizualnej, znacząco namieszał w końcowym poziomie popularności serialu. Bo młodszym widzom do gustu przypadało to, co niecodzienne i niezwykłe. Wówczas takim właśnie projektem było Kod Lyoko.
kadr z serialu Kod LyokoProstota siłą serialu
Należy cały czas pamiętać, iż Kod Lyoko to serial kierowany głównie do młodej widowni. Nie jest on jednak jednowymiarowy i płytki scenariuszowo, chociaż przemawia przez niego głównie prostota. Odcinki są w dużej mierze schematyczne: pojawia się zagrożenie, bohaterowie się rozdzielają, walczą z Xaną, pokonują potwory i czasami cofają się do przeszłości, usuwając skutki działań wirusa. Żaden epizod nie opiera się jednak wyłącznie na tym schemacie. Mimo powtarzalnego planu działania, główna fabuła konsekwentnie posuwa się naprzód. Bywa również urozmaicana nowymi wątkami, postaciami, lokacjami czy gadżetami wykorzystywanymi przez bohaterów w Lyoko. W czwartym sezonie postacie doczekały się choćby odświeżonego designu. Dwa odcinki dziennie, mimo powtarzalności, dawały dzieciom mnóstwo frajdy. Jednocześnie sprytnie wplatały długofalowe wątki fabularne. To właśnie one sprawiały, iż młody widz odnosił wrażenie, iż mimo nieustannej walki w Lyoko jej cel często się zmienia.
kadr z serialu Kod LyokoBohaterowie
Główni protagoniści są kolejnym powodem, który mógł dołożyć się do popularności serialu. Piątka na pozór zwykłych dzieciaków skrywa tajemnicę, której nie mogą tak po prostu ujawniać w szkole. Bohaterowie, mimo różnych przeciwności, zawsze są w stanie rozwiązać narzucane im problemy. Odwaga i niezłomność, jaką prezentują w serialu, nie przeszły bez echa — stały się przewodnią zaletą obrońców Lyoko. W produkcjach kierowanych do młodszych odbiorców częstym zjawiskiem jest wybieranie przez widzów swojego ulubionego bohatera. I w tym aspekcie Kod Lyoko również wychodzi widzom naprzeciw. Między uczniami Kadic panuje wspaniała chemia, jednak każdy z nich zachowuje własną, wyraźnie zarysowaną osobowość. Ta różnorodność sprawia, iż młodzi widzowie z łatwością mogą utożsamić się z jednym lub kilkoma bohaterami.
Jeremie jest komputerowym geniuszem, który był w Lyoko jedynie kilka razy. „Einstein” — jak wołają na niego przyjaciele — jest bardziej ich przewodnikiem i wsparciem z zewnątrz. Lubi informatykę, robotykę oraz przede wszystkim światy wirtualne. Aelita była w Lyoko najdłużej. Początkowo poznajemy ją jako komputerowy program, ale wraz z postępem fabuły odkrywamy jej prawdziwą historię. Mimo wielu trudnych doświadczeń dziewczyna tryska optymizmem i zafascynowana jest tym, co oferuje świat realny. Odd to typowy dowcipniś, który bardzo gwałtownie zaskarbia sobie sympatię innych. Czasami mówi za dużo lub robi zanim zdąży pomyśleć, co tylko podkreśla jego nieprzewidywalny temperament. Ulrich woli działać niż mówić. Bywa tajemniczy i zdystansowany, jednak gdy zagrożone jest dobro jego przyjaciół, nie cofnie się przed niczym. Trenuje sztuki walki i wyróżnia się niezwykłą sprawnością fizyczną. Yumi jest najstarsza i jednocześnie najbardziej dojrzała z całej grupy. Cechują ją odwaga, determinacja oraz pasja i zaangażowanie w walce.
kadr z serialu Kod LyokoKażdy z nich ma własne, unikalne na tle paczki cechy. Sprawia to, iż widz znajdzie odpowiednią dla siebie postać, z którą będzie mógł się utożsamić. Relacje między bohaterami Kod Lyoko mogą być postrzegane jako wzorcowy przykład zdrowych więzi przyjacielskich. Choć dochodzi między nimi do sporów czy chwilowych konfliktów, nigdy nie są one pozostawione bez konsekwencji. Bohaterowie uczą się rozmowy, kompromisu oraz odpowiedzialności za własne emocje i decyzje. Serial pokazuje, iż konflikty są naturalną częścią relacji, jednak to sposób ich rozwiązywania ma najważniejsze znaczenie. Dzięki temu młodzi widzowie otrzymują czytelny przekaz dotyczący tego, jak budować i pielęgnować relacje w prawdziwym życiu. Pokazywane jest, iż mają one być oparte na wzajemnym szacunku, zaufaniu i lojalności. Patrząc na drugi plan, serial również dysponuje masą ciekawych bohaterów. Nauczyciele, inni uczniowie Akademii Kadic czy rodzice niektórych dzieciaków również mają wiele do powiedzenia i pokazania.














