ZADANIE 1.
Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni oceń
prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe,
albo F – jeżeli jest fałszywe.
Postawa Nemeczka świadczy o tym, iż dochowanie wierności przyjaciołom
wymaga odwagi.
Zachowanie Acza wobec Nemeczka jest wyrazem lekceważenia przeciwnika.
ODPOWIEDZI:
Postawa Nemeczka świadczy o tym, iż dochowanie wierności przyjaciołom wymaga odwagi — P
Zachowanie Acza wobec Nemeczka jest wyrazem lekceważenia przeciwnika — F
Acz oddaje Nemeczkowi hołd, wydając rozkaz „Prezentuj broń!”, co świadczy o szacunku.
ZADANIE 2.
Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni oceń
prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe,
albo F – jeżeli jest fałszywe.
ODPOWIEDZI:
Postawa Nemeczka wpłynęła na zmianę zachowania jego przeciwników — P
Nemeczek nie był pewny reakcji swoich przeciwników na wypowiedziane przez siebie słowa — P
Pyta, czy może odejść, i czy nie zostanie pobity – to pokazuje niepewność.
ZADANIE 3.
Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni dokończ
zdanie. Wybierz adekwatną odpowiedź spośród podanych.
W przytoczonym fragmencie utworu postawę Nemeczka charakteryzuje
A. zawiść.
B. ciekawość.
C. nieugiętość.
D. nieodpowiedzialność.
ODPOWIEDŹ:
C. nieugiętość
Bohater nie boi się konsekwencji, mimo iż jest sam. Trwa w lojalności wobec przyjaciół.
ZADANIE 4.
Spośród podanych pytań wskaż to, na które nie można znaleźć odpowiedzi
w przytoczonym fragmencie utworu Chłopcy z Placu Broni. Wybierz adekwatną
odpowiedź spośród podanych.
A. Kto siłą przytrzymywał Nemeczka w wodzie?
B. W jakim celu Nemeczek pojawił się na wyspie?
C. W jaki sposób Feri Acz zareagował na słowa Nemeczka?
D. Kogo Nemeczek oskarżył o nielojalność wobec chłopców z Placu Broni?
ODPOWIEDŹ:
B. W jakim celu Nemeczek pojawił się na wyspie?
Fragment tego nie wyjaśnia – pojawienie się Nemeczka jest faktem, ale bez podanego celu.
ZADANIE 5.
W przytoczonym fragmencie utworu Chłopcy z Placu Broni Nemeczek stwierdza, że
silniejszy zawsze wygrywa.
Uzasadnij, iż w sytuacji opisanej w przytoczonym fragmencie utworu to Nemeczek
okazał się silniejszy.
ODPOWIEDŹ: Nemeczek okazał się silniejszy, ponieważ wykazał się odwagą cywilną i niezłomnością. Nie dał się złamać psychicznemu i fizycznemu naciskowi, bronił wartości, jakimi są lojalność i honor. Swoją postawą zawstydził przeciwników, co świadczy o jego wewnętrznej sile.
ZADANIE 6.
Na podstawie przytoczonego fragmentu utworu Chłopcy z Placu Broni wyjaśnij,
dlaczego podczas spotkania z Nemeczkiem Gereb najpierw szczerzył zęby
w uśmiechu, a potem śmiech uwiązł mu w gardle.
ODPOWIEDŹ: Gereb na początku był pewny siebie i szyderczy, ponieważ uważał Nemeczka za słabszego. Jednak słowa Nemeczka ujawniły zdradę Gereba i wzbudziły w nim wyrzuty sumienia. To dlatego śmiech „uwiązł mu się w gardle”, a on opuszcza głowę – czuje wstyd.
ZADANIE 7.
Spośród lektur obowiązkowych – innych niż Chłopcy z Placu Broni – wybierz tę, której
bohater w sytuacji zagrożenia zachował godną postawę. Podaj tytuł tej lektury oraz jej
bohatera.
Uzasadnij swój wybór. W uzasadnieniu przywołaj sytuację z tej lektury, ilustrującą
Twoją argumentację.
Uwaga! Lista lektur obowiązkowych znajduje się na stronach 3 i 4 tego arkusza
egzaminacyjnego.
Tytuł lektury: ……………………………………………………………………………………………………………….
Bohater lektury: …………………………………………………………………………………………………………..
Uzasadnienie wyboru:
Tytuł lektury: „Kamienie na szaniec”
Bohater lektury: Rudy (Jan Bytnar)
Rudy zachował się godnie w czasie śledztwa prowadzonego przez gestapo. Mimo tortur nie zdradził swoich towarzyszy. Jego postawa świadczyła o głębokim przywiązaniu do przyjaciół i wartości, za które był gotów oddać życie – podobnie jak Nemeczek, wybrał wierność i godność.
ZADANIE 8.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B
oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
Znaczenia wyrazu podkreślonego w zdaniu Prześcigano się w szyderstwach należy szukać
w słowniku . Aby zachować sens tego zdania, podkreślony wyraz można
C D
zastąpić wyrazem .
A B
A. frazeologicznym C. drwinach
B. języka polskiego D. napominaniach
ODPOWIEDŹ: B (słownik języka polskiego)
C (drwinach)
Słowo „szyderstwo” to jednostka leksykalna o znaczeniu podstawowym – sprawdzamy w słowniku języka polskiego. Synonim to „drwiny”.
ZADANIE 9.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz odpowiedź spośród oznaczonych literami A i B
oraz odpowiedź spośród oznaczonych literami C i D.
W zdaniu Wystarczyłoby przystać do was podkreślony czasownik wystąpił w formie
. W trzeciej osobie liczby pojedynczej czasu przeszłego ten czasownik ma
A B
C D
postać .
A. osobowej C. przystał
B. nieosobowej D. przystanął
ODPOWIEDŹ:
B (nieosobowej)
C (przystał)
ZADANIE 10.
Uczniowie w ramach projektu przygotowali krótkie notatki na temat okoliczności
powstania wybranych lektur szkolnych. W jednej z notatek zabrakło trzech
przecinków. Uzupełnij poniższy zapis tak, aby był zgodny z zasadami interpunkcji.
W 1906 r. profesor Kornel Rupp poprosił Ferenca Molnára,
który był już wtedy znanym dziennikarzem o pomoc. Chodziło
o wsparcie szkolnego tygodnika, którego Rupp był redaktorem.
Wspólnie wpadli na pomysł aby w czasopiśmie publikować
w odcinkach powieść dla młodzieży. Rok później ukazało się
pierwsze wydanie „Chłopców z Placu Broni”, książki, która
przyniosła autorowi sławę. Utwór został przetłumaczony na ponad
40 języków co przyczyniło się do jego popularności na świecie.
ODPOWIEDŹ:
Poprawiona wersja zdania z przecinkami:
W 1906 r. profesor Kornel Rupp poprosił Ferenca Molnára,
który był już wtedy znanym dziennikarzem, o pomoc.
Wspólnie wpadli na pomysł, aby w czasopiśmie publikować…
…na ponad 40 języków, co przyczyniło się…
czyli przecinki przed: „o pomoc”, „aby”, „co”.
ZADANIE 11.
Na lekcji języka polskiego uczniowie jednej z klas otrzymali karty do gry przygotowanej na podstawie utworów literackich. Poniżej znajdują się wybrane karty do tej gry.
Spośród zaprezentowanych kart do gry wybierz dwie, na których umieszczono
elementy graficzne nawiązujące tematycznie do jednej lektury obowiązkowej.
Podaj tytuł tej lektury i wyjaśnij związek wybranych przez Ciebie kart z treścią utworu.
Uwaga! Lista lektur obowiązkowych znajduje się na stronach 3 i 4 tego arkusza
egzaminacyjnego.
Wybieram karty oznaczone literami …….. oraz …….. .
Tytuł lektury obowiązkowej: ……………………………………………………..……………………………………………………
Wyjaśnienie: ……………………………………………………………………………………………………………………………………….
A i F – Mały Książę
B i C – Pan Tadeusz
D i E – Dziady cz. 2
Wybrane karty: B i C
Tytuł lektury obowiązkowej: Pan Tadeusz
Wyjaśnienie:
Na karcie B widzimy ruiny zamku – to nawiązanie do głównego motywu konfliktu w „Panu Tadeuszu”, który toczył się między potomkiem Horeszków – Hrabią a Sędzią Soplicą. Na ilustracji C pokazany jest zaś niedźwiedź wychodzący z matecznika. W eposie polowano na niedźwiedzia. Obie te ilustracje odnoszą się do fabuły „Pana Tadeusza”
ZADANIE 12.
Przykładowe streszczenie:
Tematem tekstu Anny Vivarelli jest przyjaźń i jej znaczenie w życiu człowieka.
Na początku autorka zastanawia się, dlaczego pojęcie przyjaźni tak często fascynowało filozofów, skoro na pierwszy rzut oka łatwo można ją zdefiniować.
W kolejnych akapitach przywołuje poglądy Arystotelesa i przedstawia trzy rodzaje przyjaźni: opierającej się na użyteczności lub przyjemności oraz przyjaźń doskonałą.
W zakończeniu podkreśla, iż prawdziwa przyjaźń jest rzadkim, ale niezwykle wartościowym uczuciem.
ZADANIE 13.
Na podstawie przytoczonego tekstu Czyim jesteś przyjacielem? oceń prawdziwość
poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeżeli jest
fałszywe.
ODPOWIEDZI:
Według Empedoklesa przyjaźń pozwala na harmonijne współistnienie
przeciwieństw. – P
Według Arystotelesa przyjaźń zobowiązuje do przemilczenia błędów
popełnionych przez przyjaciela. – F
ZADANIE 14.
Które z podanych niżej zdań jest niezgodne z treścią tekstu Czyim jesteś
przyjacielem? Wybierz adekwatną odpowiedź spośród podanych.
A. Różnica charakterów nie przeszkadza w zawarciu trwałej przyjaźni.
B. Prawdziwie bezinteresowna przyjaźń nie jest powszechnym zjawiskiem.
C. euforia z przebywania z przyjacielem wystarczy, aby taka relacja nie wygasła.
D. O wartości przyjaźni przekonuje fakt, iż dla wielu filozofów było to ważne zagadnienie.
ODPOWIEDŹ:
C. euforia z przebywania z przyjacielem wystarczy, aby taka relacja nie wygasła.ZADANIE 15.
Przeczytaj poniższy fragment utworu.
– Proszę, oswój mnie – powiedział. […] – Ludzie nie mają czasu w poznawanie
czegokolwiek. Kupują gotowe rzeczy w sklepach. Ponieważ jednak nie istnieją sklepy
z przyjaciółmi, ludzie nie mają przyjaciół. jeżeli chcesz mieć przyjaciela, oswój mnie!
15.1. Podaj tytuł lektury obowiązkowej, z której pochodzi powyższy fragment utworu.
Tytuł lektury: Mały Książę
15.2. Na podstawie znajomości całego utworu, z którego pochodzi powyższy fragment,
napisz, co jest niezbędne, aby zyskać przyjaciela. Swoją odpowiedź zilustruj
odpowiednim przykładem z tego utworu.
ODPOWIEDŹ:
Aby zyskać przyjaciela, potrzebne są czas, cierpliwość i wzajemne zaufanie. W „Małym Księciu” Lis prosi chłopca, by go oswoił – czyli stworzył więź poprzez codzienne spotkania i wzajemne poznanie. Tylko w ten sposób rodzi się prawdziwa relacja.
ZADANIE 16.
Dokończ zdanie. Wybierz adekwatną odpowiedź spośród podanych.
Wypowiedzenie Kiedy dwóch idzie razem, każdy z nich lepiej działa i myśli jest zdaniem
A. pojedynczym.
B. złożonym podrzędnie.
C. wielokrotnie złożonym.
D. złożonym współrzędnie.
ODPOWIEDŹ: C – wielokrotnie złożonym
ZADANIE 17.
Które z podanych niżej powiedzeń wyraża podobną myśl, co słowa Arystotelesa Kiedy
dwóch idzie razem, każdy z nich lepiej działa i myśli? Wybierz adekwatną odpowiedź
spośród podanych.
A. Działać na dwa fronty.
B. Co dwie głowy, to nie jedna.
C. Trzymać dwie sroki za ogon.
D. Upiec dwie pieczenie na jednym ogniu.
ODPOWIEDŹ: B – Co dwie głowy, to nie jedna.
ZADANIE 18.
Zredaguj ogłoszenie informujące o spotkaniu uczniów chętnych do udziału
w szkolnym przedstawieniu pt. Przyjaciel na zawsze. Zachęć do przyjścia na
spotkanie, używając dwóch argumentów, z których co najmniej jeden będzie
nawiązywał do tematyki spotkania.
Uwaga: w ocenie wypowiedzi będzie brana pod uwagę poprawność językowa,
ortograficzna i interpunkcyjna.
Informujemy, iż 14 maja 2025 r. o 10:00 w sali gimnastycznej naszej szkoły odbędzie się spotkanie uczniów chętnych do udziału w szkolnym przedstawieniu pt. „Przyjaciel na zawsze”. Casting to doskonała okazja, aby rozwinąć swoje talenty aktorskie oraz nawiązać nowe znajomości z ludźmi o podobnej wrażliwości.
Samorząd Szkolny
ZADANIE 19.
Temat 1.
Napisz przemówienie, w którym przekonasz rówieśników, iż przyjaźń między dwiema
osobami to rodzaj harmonii, która potrafi połączyć zupełnie różne charaktery.
W argumentacji odwołaj się do wybranej lektury obowiązkowej oraz do innego utworu
literackiego.
Propozycje:
„Hobbit, czyli tam i z powrotem” – J.R.R. Tolkien – Bilbo z początku jest samotnikiem, ale podczas wyprawy nawiązuje przyjaźnie z krasnoludami, mimo różnic charakterów i motywacji. Przyjaźń z Gandalfem ma charakter mistrz-uczeń, oparty na wzajemnym zaufaniu. W finale Bilbo wykazuje szczerość i lojalność, oddając Arcyklejnot, zamiast wykorzystać go dla własnej korzyści – to dowód, iż przyjaźń i dobro wspólne są dla niego ważniejsze niż bogactwo.
„Syzyfowe prace” (fragmenty) – Stefan Żeromski – Przyjaźń Marcina Borowicza i Andrzeja Radka to główny motor przemiany światopoglądowej. Ich rozmowy, wspólna walka z rusyfikacją, odkrywanie sensu polskiej kultury i języka – to wspólnota wartości i celów. Ta relacja pomaga Borowiczowi wyrwać się spod wpływu systemu i odnaleźć tożsamość narodową.
„Mały Książę” – Antoine de Saint-Exupéry – Motyw przyjaźni pojawia się przede wszystkim w relacji Małego Księcia z lisem – „oswajanie” to proces budowania więzi. Przyjaźń jest tu relacją, która zmienia człowieka, daje mu sens i odpowiedzialność. Z kolei relacja z Różą także ma wymiar przyjaźni, choć pełnej niedopowiedzeń i emocjonalnego niedojrzałości. Spotkanie z Pilotem również ma charakter duchowego porozumienia i bliskości.
Temat 2.
Wyobraź sobie, iż spotkałeś bohatera jednej z lektur obowiązkowych. Podczas Waszej
wspólnej przygody dokonał on czynu godnego podziwu. Napisz o tym opowiadanie.
Wypracowanie powinno dowodzić, iż dobrze znasz wybranego bohatera.
Elementem fabuły opowiadania uczyń sytuację przedstawioną na jednej z poniższych
ilustracji.
