Żeby być psychologiem, nie zawsze trzeba być ekspertem i mieć wiedzę. Można mieć po prostu pieniądze. Wystarczy zapłacić, by mieć tytuł. I niby prawo mówi inaczej, ale rzeczywistość rządzi się swoimi prawami….
Uprawnienia do wykonywania zawodu psychologa po 3,5 latach nauki czasami coś znaczą, innym razem niewiele. Kończysz cykl zajęć online, reprezentujące niekiedy bardzo niski poziom i już możesz pracować. Działa to na zasadzie zapłacone, odhaczone i koniec. Masz tytuł, uprawnienia…W praktyce bywa jednak z tym różnie.
Często bowiem pomocy potrzebuje sam psycholog…Osoba, która pracuje z ludźmi w kryzysie, sama wymaga pilnego wsparcia specjalisty. Dlatego niestety zamiast wspierać innych, robi krzywdę i jej działania mogą mieć bardzo poważne skutki. Z tego powodu prawdą jest, iż tak, trafiając do niekompetentnego psychologa, można zniszczyć sobie życie. Rozwiązanie stosunkowo proste – wybierać dobrze. Z tym jednak też nie jest łatwo…
Czy terapia u psychologa może zepsuć ci życie?Dobry psycholog nawołuje do zgody, a nie do destrukcji
Łatwo powiedzieć, iż wszyscy są źli. Nawoływać do zerwania kontaktów, oczyszczenia środowiska i kompletnie ignorować prosty fakt, iż wszyscy błądzimy i popełniamy błędy. Łatwo drugą osobę utrzymywać w poczuciu krzywdy. Mówić to, co chce usłyszeć. Potwierdzać, iż wszystkiemu winni są inni, na przykład rodzice.
Trudniej jest natomiast pozwolić komuś spojrzeć szerzej i wziąć odpowiedzialność. Rozliczenie z przeszłością nie musi oznaczać niszczenie jej. Psycholog nie jest od tego, żeby mówić tylko przyjemne rzeczy. Psycholog jest od tego, żeby wskazywać prawdę, działając na rzecz pacjenta. Osoba prosząca o pomoc nie zyska, gdy odetnie się od wszystkich i zerwie wszystkie kontakty towarzyskie. Oczywiście, iż czasami nie ma innego wyjścia i trzeba mocno ograniczyć spotkania z trudnymi osobami, ale jest to rozwiązanie ostateczne, a nie takie, które powinno być zalecane jako standard.
Ma doświadczenie życiowe
Można wiele wiedzieć w teorii, ale nie umieć tej wiedzy przełożyć na praktykę. Jakim ekspertem jest zatem osoba, która kilka przeżyła w życiu? Może być lepsza od kogoś znacznie zaawansowanego wiekiem, jednak jest to wyjątek, a nie norma.
Czy ktoś, kto sam ma problemy w związku, jest po kilku rozwodach, ma prawo doradzać innym, jak budować małżeństwo? Czy osoba mająca problemy z wychowaniem dzieci, powinna dawać wskazówki innym? W pierwszym odruchu mówimy, iż nie. Oczywiście, iż nie. choćby jeżeli zna teorię, to ona sama, goła wiedza, nie uprawnia do wchodzenia w rolę eksperta.
Czujemy to intuicyjnie. To tak jak z pytaniem celebrytek, piosenkarek czy sportowców o sprawy życiowe. Mogą być oni świetni w swoim fachu, ale nie mieć kompletnie umiejętności budowania relacji. Czy rzeczywiście powinni się oni na te tematy wypowiadać?
Powierzchowność
Niektórzy psychologowie podchodzą bardzo powierzchownie, propagują brak głębi, nijakość, brak celów, równanie w dół. Wymagania identyfikują z przemocą, chęć motywowania kogoś z podprogowym przekazywaniem, iż druga osoba nie jest wystarczająco dobra taka, jaka jest. Wskazują jako najważniejsze na rozrywkę i beztroskę, wyśmiewają tradycyjne wartości. Bagatelizują rolę dyscypliny, czy moralności. To wszystko może czyni życie łatwym, ale czy lepszym?
Psycholog jako człowiek ma też swój system wartości, którym się kieruje. I przekazuje go, także podświadomie, innym.
Terapia nie musi być przyjemna
Problem z terapią psychologiczną jest taki, iż panuje przekonanie, iż ma ona być przyjemna. Tymczasem prawdziwa praca z psychologiem czasami nie jest wcale taka łatwa w odbiorze, czasami prowadzi do przykrych wniosków, zmusza do konfrontacji, do pracy nad sobą. W takim układzie zamiast pomagać, może przejściowo pogarszać nastrój.
Gdy do tego dochodzi, wiele osób rezygnuje, poszukując jednocześnie specjalisty, który będzie „bezproblemowy”. I takiego oczywiście znajdują. Nierzadko jednak ta decyzja zamyka drogę do „uzdrowienia duszy”. Ocena pracy psychologa jest trudna w trakcie terapii.
Można to zrobić dopiero po jej zakończeniu.
Prawda jest także tutaj brutalna. Niestety wielu terapeutów działa nieetycznie, zależy im na wysokich opiniach w rankingach, dlatego sprawiają, iż klient czuje się dobrze. Czy jednocześnie uzyskuje wsparcie i realną pomoc? To rzecz drugorzędna. Bardzo częstą praktyką jest przedłużanie na siłę terapii, uzależnianie pacjenta od siebie, wszystko po to, by finansowo na tym zyskać. To z kolei jest działaniem poniżej krytyki.
Dobry psycholog
Nie jest łatwo wybrać dobrego eksperta. Niewątpliwie jednak są cechy, które ma dobry psycholog.
Dobry psycholog:
- słucha,
- umie łączyć ludzi,
- godzić,
- pomaga znaleźć sens,
- uporządkować myśli,
- skupić się na tym, co ważne,
- walczyć i wyciągać wnioski,
- dobry psycholog nie daje szybkiej instrukcji życia,
- nie wskazuje jedynej słusznej drogi,
- dobry psycholog motywuje do zaangażowania i wzięcia odpowiedzialności.
Czy terapia u psychologa może zepsuć życie?
Coś, co ma pomóc, może niestety szkodzić…
Człowiek w kryzysie jest bardzo podatny na manipulacje. Łatwo mu pewne rzeczy zasugerować, a choćby podsunąć jako jedyne słuszne i godne uwagi. Niestety psychologowie mają wiele grzechów na swoim koncie. Niektórzy nie pracują etycznie, inni zamiast słuchać, sugerują wprost rozwiązania, zamiast zachować dystans.
Psycholog powinien być latarnią morską, oświetlać drogę. Nie jest od tego, żeby komuś planować życie. Tymczasem niestety zdarzają się eksperci, którzy tak postępują i tak kształtują postawy swoich klientów, iż ci mają w sobie siłę i determinację do stawiania kroków, które niszczą ich życie, a zwłaszcza relacje.
Znane są historie opisane w literaturze, kiedy psycholog zadając pytania, sugerował odpowiedź. Stosując nieodpowiednie metody, sprawił, iż klient wykreował pewne wspomnienia, które później okazały się nieprawdziwe. Na ich podstawie podjął decyzje, których później żałował.
Choć to historyczne przypadki, to przez cały czas dzisiaj terapia u niekompetentnej osoby może dawać wątpliwe skutki. Zwłaszcza biorąc pod uwagę, jak wielu ekspertów od psychologii, otrzymuje niskiej jakości wykształcenie…To ważne, żeby szukać i wybierać dobrze.
Bo o dobrego specjalistę ciężko, także w tym zawodzie…
