20 maja w Bibliotece Miejskiej w Luboniu odbyło się wyjątkowe spotkanie. W ramach projektu „Cyfrowy Senior” Tomasz Stryczyński – informatyk i przedstawiciel Stowarzyszenia ISSA Polska – opowiedział seniorom o najczęstszych zagrożeniach związanych z korzystaniem z internetu i telefonów. W przystępny sposób wyjaśnił, jak działają oszuści i co możemy zrobić, by chronić siebie i swoich bliskich. Zachęcamy do zapoznania się z materiałem i podzielenia się zawartymi w nim istotnymi informacjami z innymi osobami, zwłaszcza tymi w podeszłym wieku!
Socjotechnika, czyli jak manipulują przestępcy
Pan Tomasz Stryczyński rozpoczął od omówienia technik socjotechnicznych – metod manipulacji psychologicznej wykorzystywanych przez oszustów. Wskazał, iż każda skuteczna próba oszustwa zaczyna się od wywołania emocji: stresu, strachu lub presji czasu. Przestępcy robią wszystko, byśmy przestali myśleć racjonalnie. Podają się za pracowników banku, policjantów, wnuczka w potrzebie – wszystko po to, by wyłudzić dane lub pieniądze.
Oszustwa telefoniczne i SMS-owe – jak je rozpoznać?
Jednym z najczęściej omawianych scenariuszy była tzw. metoda „na wnuczka” lub „na wypadek”. Oszuści dzwonią, podając się za kogoś z rodziny, i proszą o szybki przelew lub przekazanie kodu BLIK, np. „Kochana mamo, to ja, Asia, mój telefon wpadł do kanalizacji… przelej 3000 zł…”. Prelegent przypomniał, iż zawsze należy w takich sytuacjach skontaktować się bezpośrednio z bliską osobą – choćby jeżeli proszono nas, by tego nie robić! Podobne metody stosowane są w wiadomościach SMS. Pan Tomasz przytoczył przykłady fałszywych wiadomości o niedopłacie za prąd, przesyłkę czy rachunek.
Fałszywe inwestycje i szybkie zyski
Kolejnym niebezpieczeństwem są reklamy zachęcające do inwestycji z „gwarantowanym zyskiem”. Według pana Stryczyńskiego skala tego procederu rośnie z roku na rok. Przestrzegał, iż to, co wygląda na okazję, często jest pułapką – zwłaszcza dla osób z ograniczonym budżetem, które szukają szansy na szybki zarobek.
………………………………………………………………..
Jak się chronić?
Na zakończenie prelegent podzielił się konkretnymi poradami:
- Nigdy nie podawaj danych osobowych, PIN-ów ani haseł przez telefon – bank nigdy nie prosi o takie informacje! Zapisz numer do banku w telefonie i dzwoń samodzielnie w razie wątpliwości.
- Zastrzeż swój PESEL (np. w aplikacji mObywatel), aby nikt nie mógł na niego zaciągnąć kredytu.
- Ustal hasło rodzinne – umówiony wyraz lub zdanie, którego użyje bliska osoba w sytuacji awaryjnej, by potwierdzić tożsamość.
- Reaguj na próby oszustwa – zgłaszaj je do banku i na policję, choćby jeżeli straty są niewielkie.
Tomasz Stryczyński podkreślił, iż każdy – niezależnie od wieku czy wykształcenia – może dać się oszukać. Dlatego kluczem do bezpieczeństwa jest edukacja, rozmowa z bliskimi i czujność w codziennym życiu. „To nie wstyd dać się oszukać – wstydzić powinni się ci, którzy oszukują”.
Małgorzata Wojsz
