Ponad 18 mln zł dofinansowania uzyskał wspólny projekt Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie i Biblioteki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Instytucje przeznaczą je na digitalizację oraz udostępnienie ponad 1600 swoich unikatowych zasobów.
Projekt e-Kultura. Cyfrowa transformacja zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie oraz Biblioteki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina otrzymał wsparcie finansowe z Unii Europejskiej w ramach Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy w kwocie 18 483 700,97 zł.
Od 1 stycznia 2026 roku do 31 grudnia 2028 roku Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie (BUW) zdigitalizuje i udostępni ponad 1600 unikatowych dóbr kultury znajdujących się w zasobach Gabinetów Zbiorów Specjalnych BUW oraz Biblioteki Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina (BUMFC).
Ryciny, rękopisy, stare druki
W BUW znajduje się siedem Gabinetów Zbiorów Specjalnych: Dokumentów Życia Społecznego, Rycin, Rękopisów, Starych Druków, Zbiorów Kartograficznych, Zbiorów Muzycznych i Zbiorów XIX Wieku. Z przechowywanych w nich zasobów korzystają badacze, doktoranci i studenci zarówno Uniwersytetu Warszawskiego, jak i innych ośrodków akademickich. Częściowo zbiory są prezentowane również podczas ogólnodostępnych wydarzeń, np. w trakcie Nocy Muzeów. Istnieje jednak grupa obiektów, także obecna w każdym z Gabinetów, która jest wyłączona z bezpośredniego udostępniania użytkownikom ze względu na zły stan zachowania lub wielkoformatowość.
Brak profesjonalnego sprzętu umożliwiającego bezpieczną digitalizację tego typu obiektów wykluczał je z udostępnienia w istniejącej bibliotece cyfrowej Crispa. Dzięki projektowi e-Kultura 1678 takich materiałów z BUW i BUMFC zostanie zdigitalizowanych i udostępnionych wraz z kompletem metadanych je opisujących. Różnorodność obiektów wytypowanych do projektu (druki zwarte i ulotne, atlasy i mapy, ryciny, rysunki i fotografie, materiały rękopiśmienne), a także ich szeroki zakres chronologiczny (od XV do XX wieku) i geograficzny (Polska oraz część państw Europy) powoduje, iż docelowa grupa odbiorców staje się praktycznie nieograniczona. Udostępnione obiekty znajdują się w domenie publicznej, zatem ich powtórne wykorzystanie naukowe, hobbystyczne, edukacyjne czy gospodarcze nie napotyka ograniczeń. Co więcej, każde powtórne wykorzystanie upublicznionych zasobów rozbudowuje sieć potencjalnych odbiorców danych w przyszłości.
Kolekcje Gabinetów Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie to skarbnica fundamentalnych zasobów kultury. Obiekty przeznaczone do opracowania w projekcie są jednostkowe, czy to ze względu na technikę wykonania (różnorodne rękopisy i rysunki), czy efemeryczność dokumentowanego wydarzenia (np. projekcja filmu, wykonanie utworu muzycznego). Pozostałe obiekty, mimo iż z natury wieloegzemplarzowe (publikacje książkowe, ryciny), stały się unikatowe dzięki naniesionym przez użytkowników i właścicieli cechom egzemplarza (w tym zapisy proweniencyjne i kolekcjonerskie, marginalia, oprawy).
Wśród wytypowanych do projektu obiektów jest:
- 350 międzywojennych afiszy kinowych oraz artefaktów kultury codziennej, będących dużą rzadkością ze względu na efemeryczność wydarzeń, których dotyczyły oraz niskiej jakości papier, na którym je drukowano (Gabinet Dokumentów Życia Społecznego BUW);
- 10 atlasów astronomicznych, podróżniczych, historycznych, wojennych dokumentujących obraz Ziemi i stan wiedzy o niej między XVII a połową XIX wieku (Gabinet Zbiorów Kartograficznych BUW);
- 300 publikacji stanowiących teksty tworzone oryginalnie w języku polskim oraz adaptacje utworów obcojęzycznych, przyswajające rodzimej kulturze światową produkcję literacką (Gabinet Zbiorów XIX Wieku BUW);
- 230 druków z XV–XVIII wieku, unikatowych ze względu na proweniencje, marginalia, poruszaną tematykę i wartość artystyczną oraz dydaktyczną, w tym XVI-wieczne polonica (Gabinet Starych Druków BUW);
- 110 materiałów sfragistycznych z XV–XX wieku, obejmujących pieczęcie królów, książąt, magnatów, szlachty, mieszczan, miast, instytucji sądowych i państwowych z terenów Rzeczypospolitej Obojga Narodów i państw sąsiednich, w tej chwili wchodzących w skład Polski, Białorusi, Litwy, Łotwy, Ukrainy i Niemiec (Gabinet Rękopisów BUW);
- 28 woluminów należących do kolekcji króla Stanisława Augusta, obejmujących 2600 rycin autorstwa ponad 80 twórców – malarzy, architektów, rytowników, wydawców (Gabinet Rycin BUW);
- 360 obiektów z Archiwum Kompozytorów Polskich, głównie rękopisów muzycznych oraz zespół rękopiśmiennych kopii dzieł wcześniejszych z I poł. XIX wieku związanych z Królewskim Akademickim Instytutem Muzyki Kościelnej oraz Singakademie we Wrocławiu (Gabinet Zbiorów Muzycznych BUW);
- przegląd produkcji muzycznej obejmujący cały wiek XIX do początku XX, z przewagą kompozytorów europejskich, XIX-wieczne encyklopedie prezentujące ówczesny stan wiedzy muzycznej oraz teksty librett operowych (BUMFC).
Efektem projektu będą cyfrowe wersje dóbr kultury powiązane z kompletem metadanych, dostępne bez ograniczeń dla wszystkich odbiorcy, a także zmodernizowane oprogramowanie biblioteki cyfrowej Crispa oraz kompleksowa infrastruktura umożliwiająca skanowanie, przetwarzanie i publikację tych zasobów w postaci cyfrowej wraz z metadanymi opisującymi oryginał.
Więcej informacji znajduje się na stronie BUW – buw.uw.edu.pl >>
