Cenzura książek w USA narasta. Republikanie wprowadzają literacki reżim? Które powieści są najczęściej zakazywane w szkołach w Stanach Zjednoczonych
Republikanin Ken Ivory, członek Izby Reprezentantów stanu Utah, zaproponował kontrowersyjny projekt ustawy. Chce zaostrzyć zasady usuwania książek ze szkół publicznych (bibliotek, spisu lektur, z zakazem oamwiania). jeżeli w książka zostałaby zakazane w przynajmniej czterech okręgach, to tytuł byłby wycofywany w całym stanie. Dodatkowo, do tej pory, gdy pojawia się zgłoszenie dotyczące książki, do czasu jego zweryfikowania, pozycja pozostaje na półce. Teraz miałaby z niej znikać od raz, do czasu zweryfikowania zgłoszenia.
Na tym jednak nie koniec. Ivory chce, aby nauczycielom stawiać zarzuty karne, gdy udostępnią uczniom materiały uznane za „obiektywnie wrażliwe”. Proponowana kara za „zakazane książki”, choćby za znalezienie ich w klasie, to grzywna nie mniej niż 500 dol. lub więzienie na minimum 30 dni. Jak się okazuje, w całym kraju proponowane są dziesiątki ustaw ograniczających czytanie i omawianie książek w klasach.
Chcesz więcej kultury? Pan Od Kultury zaprasza na
Facebooka i
Cenzura książek w USA. Usuwają literaturę z amerykańskich szkół
jak wyjaśnia „Gazeta Wyborcza”, projekt jest następstwem ustawy, w której określono, czym są materiały wrażliwe. Mowa jest w niej nie tylko o treściach „wyraźnie dla dorosłych” „(strach to napisać wprost, bo Google czuwa), ale także o treściach „zawierających” pieszczoty lub inne czyny ero***e”. Nauczyciele protestujący przeciwko pomysłowi Ivory’ego twierdzą, iż w ten sposób można zakazać wszystkich książek, bo pocałunek w książce może zostać uznany za materiał wrażliwy.
Zgodnie z nową proponowaną ustawą, osoby, które odważą się publicznie przeczytać choćby fragment inkryminowanej książki, mogą zostać objęte zakazem wystąpień publicznych. Inicjatywa ta pojawiła się, gdy sam Ivory przerwał czytanie fragmentu książki „Dwór mgieł i furii” autorki fantasy Sarah J. Mass podczas debaty w Komisji ds. Edukacji Izby Reprezentantów
– wyjaśnia Gazeta Wyborcza.Jak alarmuje Biuro Wolności Intelektualnej Amerykańskiego Stowarzyszenia Bibliotek (ALA’s Office of Intellectual Freedom), w 2022 r. w USA odnotowano rekordową liczbę prób usunięcia książek ze szkół i publicznych bibliotek. W całych Stanach zakazano 2571 pozycji. Są to zakazy od pojedynczych szkół i okręgów szkolnych oraz zakazy ogólnostanowe. Dla porównania, w 2021 roku odnotowano 729 udokumentowanych prób cenzury mających na celu ograniczenie lub zakazanie dostępu do książek. Najwięcej przypadków odnotowywanych jest w stanach rządzonych przez republikanów. 30 procent wszystkich prób cenzury książek zostało podjętych przez rodziców. 17 procent prób podjęły grupy polityczne lub religijne. Wśród zakazanych książek znajdziemy m.in. „Chłopca z latawcem” Khaleda Hosseiniego, „Opowieść podręcznej” Margaret Atwood czy „Najbardziej niebieskie oko” laureatki Nagrody Nobla Toni Morrison.
Ofiarą padła m.in. Biblia. W 2023 r. w jednym z okręgów Utah została zakazana na wniosek rodziców ze względu na przemoc i wulgarność. Komisja, do której odwołali się dyrektorzy szkół, finalnie zdjęła z „Biblii” zakaz. Teraz pod ostrzałem jest „Księga Mormona” z powodu scen bitew, porwań i dekapitacji. Można spodziewać się sprzeciwu wobec cenzury, bo ponad 50 proc. mieszkańców Utah to mormoni.
Cenzura książek i komiksów w USA. „Nie przeczytali, ale chcą zakazać”
Jak informuje PEN America, najwięcej książek w amerykańskich szkołach zostaje zakazanych ze względu na traktowanie o kolorze skóry i orientacji. 26% zakazanych książek ma bohaterów LGBTQ+. Większość pozycji znika ze szkolnych bibliotek z powodu przemocy, ale nie brakuje tytułów które obrywają za poruszenie tematów zdrowotnych, historycznych, a także traktujących o śmierci i żałobie.
Stan Utah przoduje w cenzurowaniu książek. W październiku 2023 r. w 17 okręgach szkolnych zakazane były 262 tytuły. Ofiarą cenzury padły m.in. „Julián is a Mermaid” („Julián jest syrenką”) i „The Hate U Give” („Nienawiść, którą dajesz”) Angie Thomas. Dziennikarka kulturalna Colleen Connolly uważa, iż USA wraca do swojej starej „tradycji” cenzurowania literatury, której ofiara padły takie bestsellery jak m.in. „New English Canaan” Thomasa Mortona. To książka poświęcona opisom m.in. rdzennej ludności Ameryki Północnej i krytykująca kolonizatorów.
Niechlubnym liderem zestawienia jest Teksas, gdzie w ubiegłym roku podjęto 93 próby ograniczenia dostępu do ponad 2300 książek
– podaje Lubimy Czytać.W XIX wieku w USA zakazywano kobietom czytać powieści romantyczne. W XX wieku ostro cenzurowano także komiksy. Do 1957 roku istniała choćby organizacja The New England Watch and Ward Society, walcząca m.in. z literaturą. w tej chwili zakazywane są „Przygody Hucka Finna” Marka Twaina. Do tego środowiska religijne zażarcie walczą z Harrym Potterem i dochodzi choćby do wręcz rytualnych spaleń powieści J.K. Rowling.
W wielu stanach młodym osobom zabrania się czytać „What Girls Are Made Of” („Z czego zrobione są dziewczęta”) Elany K. Arnol. W Tennesee zakazano powieści graficznej „Maus”. Decyzję podjęto z powodu użytego w komiksie sformułowania „God damn” oraz nagości u myszy. Nieoficjalnie mówi się o dążeniach to zakazania komiksu Arta Spiegelmana w całym kraju. Autor uważa, iż „decyzja jest orwellowska”.
W zasadach dotyczących dopuszczania książek dla młodych w wielu stanach obwiązuje „kryterium lubieżności”, które jak sami cenzorzy przyznają, jest dość niejasne.
Członkowie konserwatywnych stowarzyszeń skrzykują się w mediach społecznościowych, wysyłają petycje do lokalnych władz, szkół, potrafią także składać skargi na policji, jeżeli – ich zdaniem – władze okręgowe nie reagują wystarczająco szybko. Większość tytułów, które chcą zakazać, dotyczy kwestii rasowych lub społeczności LGBT+
– informuje Gazeta Wyborcza.Cenzura zamienia się po prostu w nagonkę i ślepą krucjatę przeciwko książkom. Lauren Liang, profesorka stanowego uniwersytetu zajmująca się cenzurą w literaturze dla młodych, zwróciła uwagę, iż protestujący przeciwko książkom często choćby ich nie czytają. Opierają się na słowach kluczowych i scenach wyrwanych z kontekstu. Co ciekawe, w USA 70% rodziców nie zgadza się na zakazywanie książek, ale szkoły zgadzają się na zakazy nie chcąc wchodzić w konflikt choćby z małymi grupami rodziców i aktywistów.
Harry Potter i J.K. Rowling w ogniu krytyki… dosłownie w OGNIU!
Nie tylko książki, ale też sami autorzy trafiają „na cenzurowane”. Muzeum Popkultury w Seattle usunęło eksponaty związane z J.K. Rowling. Wystawa poświęcona Harry’emu Potterowi została, ale nie znajdziecie tam ani słowa o pisarce. Powodem są wypowiedzi J.K. Rowling dotyczące płci i seksualności oraz „homofobiczne uniwersum Harry’ego Pottera”. Czarna magia?
Menadżer Muzeum Popkultury w Seattle Chris Moore jest osobą transpłciową. Stwierdził, iż „w świecie Harry’ego Pottera istnieje pewna zimna, bezduszna, wysysająca euforia istota i tym razem nie jest to Dementor”. Dodał, iż muzem chce „zmniejszyć wpływy” J.K. Rowling, ponieważ pisarka jest nie tylko transfobiczna, ale też „problematyczna w innych sferach”.
Sam Harry Potter i związane z nim uniwersum również znalazły się pod ostrzałem Moore’a. Nie podoba mu się, iż w książce nie ma reprezentacji LGBTQIA+. Książki o Harrym Potterze jego zdaniem powielają rasowe stereotypy i promują „szokująco biały świat czarodziejów”, a do tego obrażają osoby z nadwagą uprawiając tzw. „fat-shaming”.
Książki J.K. Rowling w Stanach budzą tez sprzeciw środowisk religijnych. Greg Locke, duchowny ze stanu Tennessee, zaprosił wiernych ze swojego kościoła na ognisko. Nie było jednak kiełbasek ani steków. Podczas ogniska spalono książki z serii o Harrym Potterze, sagę „Zmierzch”, karty do tarota i laleczki voodoo. Pobożny tłum spalił też książkę „Fahrenheit 451” czyli dystopiją powieść amerykańskiego pisarza Raya Bradbury’ego z 1953 roku. W ogniu wylądowała też książka „O powstawaniu gatunków”, czyli monografia Charlesa Darwina.
A Tennessee pastor live streamed a book burning event on Facebook after encouraging his congregation to burn their "accursed items," including titles from the Harry Potter and Twilight series https://t.co/ppebo8hcl8 pic.twitter.com/2ui07A5shs
— CNN (@CNN) February 6, 2022Chcesz więcej kultury? Pan Od Kultury zaprasza na
Facebooka i
źródło: Gazeta Wyborcza, Pen.org, The Salt Lake Tribune, Lubimy Czytać, KSL TV
Foto: Pexels/Emocionaligencia Inteligencia Emocional
