Lot 161. Polish school of the 19th century. Horse-drawn sleigh ride. Oil on metal. 31 x 44 cm. (Traces of varnish and drips throughout the painting). Frame (as is). Provenance: Princess Céline Sapieha, first cousin and closest relative of Count Jacques Potocki. Estimate 100 – 200 euro. Ka-Mondo. 11/12/24. Sold 820 euro
Otrzymałem od czytelnika list na temat obrazu dzisiaj sprzedanego (Polish school 19 century) w którym ocenia on ten obraz jako Aleksandar Orłowskiego. Fragment listu odnoszącego się do tego oleju cytuję bez skrótów zaś inne wątki w nim zawarte pomijam. Podchodzę dość krytycznie do tej oceny czytelnika bo wiele podobnych prac pojawiało się na rynku w ostatnich latach, zarówno na rynkach zagranicznych jak i w Polsce (in style of Orlowski). Czytelnik pisze śmiało o ‘warsztacie artystycznym’ Orłowskiego oraz o ‘fenomenalnej’ proweniencji z kolekcji Sapiehów. Mieliśmy niedawno pochodzenie o niebo lepszego gwaszu rzekomo Orłowskiego z kolekcji Tarskich (https://polishartcorner.com/2024/11/03/aleksander-orlowski-1777-1832-20/), gwaszu usuniętego jednak po interwencji czytelnika z katalogu Bonhams, wcześniej sprzedanego za $8,000. Jak ktoś ma silną wolę to i dopatrzy się siedzącego w saniach księcia Józefa Poniatowskiego. Podchodzenie czytelnika w sposób ‘biznesowy’ (liczenie pieniędzy) może doprowadzić kiedyś do katastrofy, gdy podobny przypadek pojawi się na rynku o dużo większej wartości. Opinie czytelników są mile widziane i korespondent liczy na nie.
Fragment listu od czytelnika:
Dzień Dobry,
jeśli Pana to zainteresuje, to chciałbym poinformować, iż na internetowej (czyli pobocznej) aukcji w podparyskim Ka-Mondo, pojawiła się dziś kolekcjonerska ciekawostka, a może choćby “kąsek” – LOT 161.
Otóż, ten niesygnowany i niezidentyfikowany przez organizatorów olej na blasze, z atrakcyjnie niską wyceną 100-200 euro, był prawdopodobnie dziełem Aleksandra Orłowskiego, na co wskazuje styl (charakterystyczny sposób figuracji, nakładania farby), dość typowy motyw wielokrotnie wykorzystywany przez artystę, i co niebagatelne – fenomenalna proweniencja, własność księżnej Celiny Sapiehy.
Niestety, nie ja jeden rozpoznałem autora (co nie było zresztą trudne:) Z tego, co się zorientowałem – było nas trzech licytujących ponad estymację. Obraz (wymagający konserwacji wraz z ramą) sprzedał się za 820 euro netto, czyli ok. 1070 brutto, a doliczając transport do Polski 1200-1300 euro, czyli ponad 5,000 zł, co nie jest okazją ani w zakesie cen francuskich, ani polskich.
Cierpliwy kolekcjoner jest w stanie upolować niesygnowny i znacznie lepiej zachowany obraz Orłowskiego w podobnym rozmiarze za 800 euro net. W Polsce konserwacja obrazu z ramą wyniesie ok. 2-4 tyś. zł, co podbija koszt dzieła do 7-9 tyś. Podobne prace spadały z aukcji znanych domów aukcyjnych już przy wycenach 2-4/6 tyś. złotych (choć trzeba przyznać, iż zasługiwały raczej na atrybucję, niż przypisanie autorstwa).
Co więc zdecydowało o takim wyniku? Sądzę, iż poza atrybucją i rzucającym się od razu w oczy “warsztatem artystycznym”, swoją rolę mogła odegrać treść obrazu. jeżeli obraz przedstawiałby księcia Józefa Poniatowskiego (tak mi się jakoś wydaje i nie mogę się od tego wrażenia uwolnić / ukazanie księcia w bikornie a nie paradnej rogatywce jest bliższe realiom sceny) – to wtedy do wartości artystycznej dochodzi wartość sentymentalno historyczna, no i cena zakupu staje się wręcz okazyjna. Ciekaw jestem Pańskiej/ czytelników opini co do treści obrazu, czy to faktycznie Książę Pepi? (Orłowski znał przecież Poniatowskiego, ba, bywał u niego Pod Blachą).
Szybko nadeszły dwa kometarze:
Dzień dobry,
Uśmiałem się przy ocenie pracy “Orłowskiego” 🙂
Tym niemniej na tejże samej aukcji sprzedawali autentyczny (moim zdaniem) portret polskiej księżnej Karoliny Sayn-Wittgenstein, miłości kompozytora Franciszka Liszta. Malutka wymiarami akwarela (poniżej) sprzedała się za 940 EUR + opłaty.
Z pozdrowieniami,
K. G.
‘Adartem’ napisał:
Dobry wieczór
Bardzo podobna praca, również na blasze -przypisywana tylko Orłowskiemu, była oferowana przez Sopocki Dom Aukcyjny 21.09.2019 r. Varia Auction (31), Sanie dwukonnenolej, blacha, 36 x 46,5 cm-załączam.
Bardzo podobny styl satyrycznego malowania koni oraz postaci ludzkich z dużymi oczami przypisywana też jest naśladowcy Orłowskiego załączam.
Jak malował konie i ludzi w zaprzegu zimowym Ołowski można zobaczyć na pracy z aukcji Desa Unicum-Artistic Graphics. Early Art 25 January 2024- załączam.
Journey in winter near St. Petersburg, ca. 1827
colored lithograph/paper
Dimensions: 40.9 x 60.3 cm
Signed on the stone within the composition p.d.: ‘A. Orlowski 1826’
Lithograph from the series Collection de A. Orlowski
Inscribed on stone l.d.: ‘A. Orlowski del. 1826’, described p.d.: ‘Lith de Fr. Wahrmund a St. Petersbourg’ printed on Whatman paper
Literature
Aleksander Orlowski, catalog of an exhibition at the National Museum in Warsaw, Warsaw 1957, item 84, p. 289
