Jeśli kogoś nie znasz, to trudno wyobrazić sobie, iż możesz tym kimś zostać – twierdzi amerykańska aktywistka Marian Wright Edelman. Szukanie niesamowitych kobiet – w historii Polski, jak i własnej rodziny – to szansa na pokazanie dziewczynkom i chłopcom, iż kobiety mogą zajmować się wszystkim, tak jak mężczyźni. Mogą budować swoją ścieżkę zawodową, swoje pasje i życie prywatne w dowolny sposób. Wiele wspaniałych kobiet wciąż czeka na odkrycie. Namawiamy rodziców, dziadków i opiekunów, by wraz z dziewczynkami ruszyli na poszukiwania pereł w historii
W jaki sposób się do tego zabrać, podpowiada Magda Trubalska, historyczka sztuki, autorka warsztatów Fundacji Kosmos dla Dziewczynek – „Superbohaterki”, wspólnie z córką na co dzień poszukująca wyjątkowych kobiet w historii.
# 1 Zanim wyruszycie…
Zadajcie sobie pytanie: dlaczego to robicie? I koniecznie wytłumaczcie córce wasze motywacje, np.:
- Chcemy poznać kobiecą stronę w dziejach Polski, ale też w historii lokalnej lub rodzinnej. Przecież historia to nie tylko poczet królów, generałowie i ordery!
- Szukamy niezwykłych kobiet, bo zależy nam na pokazywaniu córkom (i synom też!) inspirujących wzorców do naśladowania oraz obalaniu stereotypów dotyczących zawodów.
- Chcemy uzupełnić luki w podręcznikowej wiedzy albo w prywatnych historiach rodzinnych. To może być próba odpowiedzi: skąd pochodzę i kim jestem
- Tropimy dla samej przygody. Na hasło „rodzinne biuro detektywistyczne” do działania łatwo wciągnąć młode miłośniczki Lassego i Mai czy Enoli Holmes.
Możecie też dołączyć do grona kosmicznych poszukiwaczek i poszukiwaczy Superbohaterek. Szukajcie z naszym przewodnikiem „Znajdź swoją superbohaterkę” .
Odkrywają wartości, pogłębiają relacje, inspirują, edukują. Kto?
SUPERBOHATERKI
Odkrywają wartości, pogłębiają relacje, inspirują, edukują. Kto?
SUPERBOHATERKI
# 2 Znajdźcie kompas i wyznaczcie kierunek
Stanowczość, przebojowość, odwaga czy raczej poświęcenie, dobroczynność i empatia? Spróbujcie razem z córką odpowiedzieć na pytania: które cechy lub wartości są dla was ważne i jakie dziedziny interesujące? Sport, nauka, a może sztuka? Ta autorefleksja będzie jak kompas, który pomoże wyznaczyć kierunek poszukiwań i pozwoli zawęzić obszar. Naprowadzi na bohaterkę najbliższą waszej córce. Może to będzie odważna pionierka szybownictwa albo dociekliwa badaczka kosmosu?
Pomyślcie też, co was wyróżnia jako kobiety w waszej rodzinie czy społeczności, choćby najmniejszej, jak osiedle czy wieś. Może to przedsiębiorczość albo smykałka do majsterkowania? Czy jest jakaś pasja lub cecha, która dominuje lub przeplata się w waszej historii rodzinnej? Idźcie za tym. I nie zrażajcie się, iż czasami utkniecie w ślepym zaułku albo po drodze wiele razy zmienicie kierunek. To jest przygoda! Najlepszym drogowskazem i podpowiedzią jest… wasza ciekawość. Dalej jest tylko lepiej: ekscytacja w odkrywaniu i euforia z odkrycia.
# 3 Bądźcie otwarte/ci na każdą (nie)zwyczajną kobietę
Miejcie w głowie określoną cechę, dyscyplinę lub pasję, która pomoże wam w poszukiwaniach waszej superbohaterki, ale nie myślcie wyłącznie w kategoriach sukcesu i rozpoznawalności. Nie musicie od razu znaleźć Marii Skłodowskiej-Curie waszej miejscowości. Superbohaterką może być zwyczajnie niezwyczajna kobieta, nieodnotowana w żadnej kronice i bez kolekcji medali. Patrzcie przez okulary zwyczajności. To od was zależy, kto was zachwyci i dlaczego. Mistrzyni lodów rzemieślniczych czy sołtyska, która zbudowała ścieżkę rowerową – to one, superbohaterki!
#4 istotny trop może prowadzić do… własnej rodziny
To najważniejsza rada! Rodzina jest nam najbliższa, coś o niej wiemy, łatwo się z nią możemy utożsamiać. zwykle przekazujemy sobie naszą historię, są rodzinne anegdoty czy ploteczki. Udajcie się więc do najstarszej kobiety w rodzie: prababci – albo tej waszej krewnej, która słynie ze znakomitej pamięci i barwnych anegdot. W takich opowieściach można wytropić wiele superbohaterek. Razem z córką przygotujcie wcześniej pytania. To ośmieli dziewczynkę. Spiszcie lub nagrajcie rozmowę, podpytajcie o stare fotografie i dokumenty, rozrysujcie drzewo genealogiczne, które uporządkuje wiedzę.
Bez względu na to, co usłyszycie i kogo znajdziecie, rezultaty będą też korzyścią dla waszych córek! Takie nowiny o przeszłości to świetna okazja do budowania wielopokoleniowej więzi. I mądra lekcja o tym, jak bardzo zmienił się świat. To pomoże dziewczynce docenić prawa oraz możliwości wyborów, które mają współczesne kobiety.
#5 Ulica, muzeum, cmentarz – włączcie czujniki!
Wyjdźcie z domu. Zanim jednak to zrobicie, nastawcie radary i czujniki na kobiety. Wypatrujcie kobiecych nazwisk na tablicach pamiątkowych, pomnikach i w nazwach ulic. Zajrzyjcie do lokalnych muzeów, izb regionalnych lub pamięci. Znajdziecie tam zdjęcia, dokumenty, wspomnienia, drobiazgi z życia codziennego kobiet ważnych dla danej miejscowości czy regionu.
Odwiedźcie historyczne budynki w okolicy: dworki, pałace lub zamki. Sprawdźcie, czy w legendzie o Białej Damie nie ukrywa się postać prawdziwej, niesamowitej bohaterki.
Lubicie historie z dreszczykiem? Idźcie na cmentarz, zajrzyjcie do kaplicy grobowej fundatorki kościoła albo krypty w starym klasztorze. Odszyfrujcie napisy.
Czasem do niezwykłej kobiety można dotrzeć też przez… mężczyznę. Społeczniczki lub mecenaski bywały często żonami lub córkami wpływowych mężczyzn w danej miejscowości. Bo to one, dzięki swojej pozycji w lokalnej społeczności, miały kapitał finansowy, społeczny i kulturowy, aby działać.
#6 Szukajcie czarownic i ekscentryczek
Skierujcie swój kompas również na wyemancypowane kobiety, które pracowały i działały zgodnie ze swoimi pragnieniami, na przekór czasom, w których żyły. Ekscentryczna artystka albo ciotka, uznawana przez rodzinę za dziwaczkę, mogą mieć niezwykłe życiorysy.
Przyjrzyjcie się kobietom, które wykonywały zawody określane jako męskie. A także tym, które były wykluczone, naznaczone społecznie, nazywane szalonymi lub czarownicami. Szukajcie wzmianek o prawdziwych kobietach w legendach i lokalnych opowieściach. jeżeli pójdziecie za takim ziarnem prawdy, możecie natrafić na naprawdę niesamowite biografie.
#7 Poszperajcie w internecie
Nie każda córka będzie zachwycona wizytą w starym muzeum albo szperaniem w zakurzonych dokumentach babci. Włączcie w poszukiwania nowe technologie. Znalezienie w internecie listy ulic z nazwiskami kobiet albo zdigitalizowanych starych fotografii to zadania, które w lot może przejąć dziewczynka. Przeczesujcie i filtrujcie namierzone informacje. Łączcie fakty, wyciągajcie wnioski. W sieci odnajdziecie też strony, blogi czy podcasty prowadzone przez pasjonatki i pasjonatów herstorii. I pamiętajcie: internet to bogactwo, ale warto uwrażliwić waszą poszukiwaczkę, aby krytycznie podchodziła do źródeł.
