REKLAMA
Projekty przygotował Instytut Badań Edukacyjnych, a nad częścią dotyczącą języka polskiego pracował zespół kierowany przez dr Kingę Białek. Głównym celem reformy jest rozwijanie zainteresowań czytelniczych i kształtowanie pozytywnych nawyków lekturowych. Dlatego lista obowiązkowych książek została skrócona, a nauczyciele i uczniowie mają zyskać większą swobodę w wyborze tekstów oraz czas na ich pogłębioną analizę. Takie podejście ma sprzyjać kreatywności, samodzielności i lepszemu dopasowaniu zajęć do indywidualnych potrzeb dzieci i młodzieży.
Zobacz wideo
Lektury szkolne nie powinny być tematem debat o edukacji
Lektury w klasach 4-6W młodszych klasach, od czwartej do szóstej, uczniowie nie będą mieli sztywnej listy lektur obowiązkowych. Zamiast tego będą wybierać książki razem z nauczycielem, kierując się swoimi zainteresowaniami. Podstawa programowa zakłada, iż w każdym roku szkolnym dziecko przeczyta co najmniej cztery dłuższe teksty literackie. Mogą to być opowieści o domu, przyjaźni, rodzinie, emocjach, relacjach człowieka z naturą czy różnorodności w społeczności.Dzieci zapoznają się także z krótszymi tekstami narracyjnymi i lirycznymi, fragmentami Biblii, mitami greckimi oraz baśniami i legendami ważnymi dla kultury światowej, europejskiej i narodowej. Nie zabraknie też tekstów o charakterze patriotycznym, jak "Mazurek Dąbrowskiego" czy "Rota", a także przykładów z różnych sztuk np. filmu, teatru, malarstwa czy muzyki.Zapytaliśmy polonistkę z warszawskiej podstawówki, co sądzi o tych zmianach. - To nie jest dobry pomysł. Musi być kanon lektur, który jest dostosowany pod egzamin. jeżeli zrobi się dowolne lektury i wspólny wybór - brzmi to ładnie w teorii, ale w praktyce i tak będzie się omawiało to, z czego uczniowie będą rozliczani na egzaminie. Teraz nauczyciel ma pewną dowolność, żeby poza kanonem wybrać inne tytuły, ale ogranicza go spis lektur uzupełniających. W rzeczywistości nikt nie wybiera z uczniami, nauczyciel wybiera sam. Często to, co już zna, żeby nie musieć sięgać po coś nowego. Faktem jest też, iż na liście lektur uzupełniających nie ma książek, które naprawdę czytają dzieci. A jakie czytają? To najlepiej wiedzą bibliotekarze. Może kuratoria powinny przedyskutować sprawę właśnie z nimi - zastanawia się w rozmowie z portalem eDziecko.
Polonistka zwraca uwagę, iż cały pomysł jest oderwany od szkolnej codzienności. - Zapomina się o jednym: o prawdziwym życiu. Lekturą może być tylko książka, która jest fizycznie dostępna. Co z tego, iż wybiorę świetny tytuł, jeżeli nie ma go w bibliotece? Nie mam narzędzi, żeby wyegzekwować od uczniów lekturę, której po prostu nie są w stanie zdobyć. Biblioteki szkolne nie mają pieniędzy na nowe zakupy. Nie mogę wymagać, żeby rodzice drukowali PDF-y w pracy, a dzieci czytały na komputerze. Zwłaszcza iż i tak wszyscy próbujemy ograniczać ich czas przed ekranem.Nauczycielka opowiada, jak wygląda to w praktyce w dużej warszawskiej szkole. - Aby omówić lekturę, muszę się wpisać na listę w bibliotece. jeżeli widzę, iż 5a omawia "Syzyfowe prace" we wrześniu, to ja już muszę zaplanować inną książkę w innym miesiącu. Potem przychodzi mi uczeń i mówi: "Nie przeczytałem, bo nie zdobyłem lektury". I co ja mam zrobić? Nic. Na zebraniach podaję rodzicom harmonogram, w Librusie wysyłam informacje, a i tak grupa uczniów przychodzi nieprzygotowana. Mam stawiać jedynkę? Po pierwsze - nie mogę. Po drugie - kogo ja karzę? Bo na pewno nie rodzica, który ma gdzieś edukację dziecka i nie przypilnuje, żeby lektura się znalazła - mówi.Klasy 7-8: krótka lista lektur obowiązkowych i przestrzeń na własny wybórDopiero w siódmej i ósmej klasie uczniowie otrzymają krótką listę lektur obowiązkowych. Wśród nich znalazły się klasyki literatury polskiej:Jan Kochanowski - Tren VII, VIII, wybrane fraszkiIgnacy Krasicki - wybrane bajkiAdam Mickiewicz - "Dziady część II", "Reduta Ordona", "Śmierć pułkownika", "Pan Tadeusz" (Inwokacja, wybrana ballada)Juliusz Słowacki - "Balladyna"Bolesław Prus lub Henryk Sienkiewicz - wybrana nowelaAleksander Kamiński - "Kamienie na szaniec"Sławomir Mrożek - wybrane opowiadanie lub jednoaktówkaIda Fink - wybrane opowiadanieInspiracje dla nauczycieli: ponad sto propozycjiLista ponad stu propozycji tekstów dla klas 4-8 obejmuje powieści, poezję, dramaty, literaturę faktu, reportaże i teksty popularnonaukowe. Poniżej pełna lista proponowanych tytułów:
Teksty narracyjne i dramatyczne:Adam Bahdaj - "Do przerwy 0:1" lub inna powieśćJustyna Bednarek - "Dom numer 5"Paweł Beręsewicz - "Wszystkie lajki Marczuka", "Szeptane lub inna powieść"Miron Białoszewski - "Pamiętnik z powstania warszawskiego" (fragmenty)Karol Olgierd Borchardt - "Znaczy Kapitan";Frances Hodgson Burnett - "Tajemniczy ogród" lub inna powieść;Lewis Carroll - "Alicja w Krainie Czarów"Marine Carteron - wybrana powieść z serii "Podpalacze książek"Joanna Chmielewska - "Nawiedzony dom", "Zwyczajne życie"Agatha Christie - wybrana powieść kryminalnaCarlo Collodi - "Pinokio"Sarah Crossan - "Kasieńka", "My dwie, my trzy, my cztery", "Tippi i ja", "Kończy się czas"Charles Dickens - "Opowieść wigilijna"Lloyd Cassel Douglas - "Wielki Rybak"Jacek Dukaj - "Wroniec"Aleksander Dumas - "Trzej muszkieterowie"Michael Ende - "Momo", "Niekończąca się historia"John Flanagan - wybrana powieść z cyklu "Zwiadowcy"Aleksander Fredro - "Zemsta", "Śluby panieńskie"Olaf Fritsche - "Skarb Troi"Ernest Hemingway - "Stary człowiek i morze"Roksana Jędrzejewska-Wróbel - "Stan splątania"Grzegorz Kasdepke - wybrana powieśćJacqueline Kelly - "Ewolucja według Calpurnii Tate"Emilia Kiereś - "Rzeka"Joseph Rudyard Kipling - "Księga dżungli"Nancy H. Kleinbaum - "Stowarzyszenie umarłych poetów"Janusz Korczak - "Król Maciuś Pierwszy", "Bankructwo małego Dżeka"Rafał Kosik - "Felix, Net i Nika, Gang Niewidzialnych LudziBarbara Kosmowska - "Pozłacana rybka"Zofia Kossak-Szczucka - "Topsy i Lupus", wybrane opowiadanie z tomu "Bursztyny"Marcin Kozioł - "Skrzynia Władcy Piorunów"Alice Kuipers - "Najgorsza rzecz, jaką zrobiła", "Życie na drzwiach lodówki. Powieść w notatkach"Selma Lagerlöf - "Cudowna podróż"Ursula K. Le Guin - "Czarnoksiężnik z Archipelagu"Stanisław Lem - "Cyberiada", "Bajki robotów"Bolesław Leśmian - "Klechdy sezamowe"Clive Staples Lewis - wybrana powieść z cyklu "Opowieści z Narnii"Astrid Lindgren - "Bracia Lwie Serce", "Ronja, córka zbójnika"Kornel Makuszyński - wybrana powieśćAndrzej Maleszka - wybrana powieść z cyklu "Magiczne drzewo"Alan Aleksander Milne - "Kubuś Puchatek"Ferenc Molnár – "Chłopcy z Placu Broni" (Chłopcy z ulicy Pawła)Lucy Maud Montgomery - "Ania z Zielonego Wzgórza" (Anne z Zielonych Szczytów)Brandon Mull - "Wojna cukierkowa", "Baśniobór"Małgorzata Musierowicz - wybrana powieść z cyklu "Jeżycjada"Edmund Niziurski - "Sposób na Alcybiadesa"Ewa Nowak - "Pajączek na rowerze"Longin Jan Okoń - "Tecumseh"George Orwell - "Folwark zwierzęcy"Ferdynand Antoni Ossendowski - "Słoń Birara"Raquel Jaramillo Palacio - "Cudowny chłopak"Katherine Paterson - "Most do Terabithii"Sara Pennypacker - "Pax"Jacek Podsiadło - "Czerwona kartka dla Sprężyny"Rick Riordan - wybrana powieść z cyklu "Percy Jackson i bogowie olimpijscy"J.K. Rowling - wybrana powieść o Harrym PotterzeKatarzyna Ryrych - "Król", "Wyspa mojej siostry", "Lato na Rodos"Antoine de Saint-Exupéry - "Mały Książę"Éric-Emmanuel Schmitt - "Oskar i pani Róża"William Shakespeare - "Romeo i Julia", "Sen nocy letniej"Henryk Sienkiewicz - "Krzyżacy", "W pustyni i w puszczy", "Quo vadis"Linn Skåber - "Młodość. Wyznania nastolatków"Nancy Springer - wybrana powieść z cyklu "Enola Holmes"Erin Stewart - "Blizny jak skrzydła"Marcin Szczygielski - "Teatr Niewidzialnych Dzieci", "Arka Czasu, czyli wielka ucieczka Rafała od kiedyś przez wtedy do teraz i wstecz"Alfred Szklarski - wybrana powieść o Tomku WilmowskimDorota Terakowska - "Tam, gdzie spadają anioły", "Córka czarownic"John Ronald Reuel Tolkien - "Hobbit, czyli tam i z powrotem"Mark Twain - "Przygody Tomka Sawyera"Katarzyna Wasilkowska - "Już, już!"Danuta Wawiłow, Natalia Usenko - "Wierzbowa 13. Opowieści z Wierzbowej 13"Louis de Wohl - "Posłaniec króla"Karol Wojtyła - wybrany utwórMarkus Zusak - "Złodziejka książek"Stefan Żeromski - "Syzyfowe prace", "Siłaczka"Antologie i wybory tekstów:"Gorzka czekolada i inne opowiadania o ważnych sprawach" - Paweł Beręsewicz, Wojciech Cesarz, Barbara Kosmowska, Andrzej Maleszka, Katarzyna Ryrych, Katarzyna TerechowiczNazywam się… - np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie, Jan Paweł II i inni"Wszystkie kolory świata "- autorzy zebrani (Michał Rusinek i inni)Wiersze poetów dawnych i współczesnych niewymienionych w podstawie programowejZbiory mitologii światowej, np. słowiańskiej, skandynawskiej, staroegipskiejTeksty publicystyczne, popularnonaukowe, filozoficzne, biograficzne, literatura faktu:Francesco D’Adamo - "Iqbal"Jacek Dąbała - wybrany tekst ze zbioru "Media ćwiczą rozum. Vademecum rozsądku dla obywateli, polityków i dziennikarzy"Anna Dziewit-Meller - "Damy, dziewuchy, dziewczyny. Historia w spódnicy"Umberto Eco - wybrany felieton ze zbiorów "Zapiski na pudełku od zapałek"Arkady Fiedler - "Dywizjon 303"Rachel Firth, Minna Lacey, Jordan Akpojaro - Filozofia dla początkującychAndré Frossard - "Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II"Natalia Goncarz - "Mietek na wojnie"Magdalena Grzebałkowska - "Wojenka. O dzieciach, które dorosły bez ostrzeżenia" (wybrany reportaż)Boguś Janiszewski - wybrana pozycja z serii "To, o czym dorośli ci nie mówią lub WyzwaniaLeszek Kołakowski - "Mini-wykłady o maxi-sprawach", "13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych" (wybrany fragment)Simona Kossak - "Serce i pazur. Opowieści o uczuciach zwierząt"Anna Kowalczyk -" Brakująca połowa dziejów. Krótka historia kobiet na ziemiach polskich"Karolina Lanckorońska - "Wspomnienia wojenne 22 IX 1939–5 IV 1945" (fragmenty)Anna Mieszkowska - "Dzieci Ireny Sendlerowej"Nela Mała Reporterka – wybrany utwórLidia Ostałowska - "Bezprizorni"Marie Pavlenko - "A kiedy zniknie pustynia"Łukasz Pilip - "Podwórko bez trzepaka. Reportaże z dzieciństwa" (wybrany reportaż)Michel Piquemal - "Bajki filozoficzne"Magdalena Rigamonti - "Niewygodni. Mówią prawdę o wojnie" (wywiad z Adą Willenberg lub inny)Michał Rusinek - "Szalik. O Wisławie Szymborskiej dla dzieci"Maria Strzelecka - "Simona"Justyna Suchecka - "Young power. 30 historii o tym, jak młodzi zmieniają świat"Zbigniew Urbanyi - "Na szlaku kliprów i windjammerów" (fragmenty)Melchior Wańkowicz - "Bitwa o Monte Cassino", "Ziele na kraterze"Urszula Zajączkowska - "Patyki, badyle"Co sądzisz o nowej liści lektur? Masz ochotę podzielić się z nami swoimi spostrzeżeniami? Napisz na adres: [email protected]
