W środę, 3 września, w wieku 77 lat zmarł Andrzej Grabowski – poeta, prozaik, publicysta, autor książek dla dzieci i młodzieży, fraszek, satyr, humoresek i widowisk scenicznych. Kawaler Orderu Uśmiechu, od ponad czterech dekad związany z Ciężkowicami, pozostawił po sobie ogromny dorobek literacki i kulturalny.
Andrzej Grabowski urodził się w 1947 roku we Wrocławiu, dzieciństwo spędził w Piotrkowie Trybunalskim, a od 1978 roku mieszkał na Pogórzu w Ciężkowicach. Tu przez lata aktywnie działał na rzecz lokalnej kultury – początkowo jako dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury, a później jako instruktor teatralny i konsultant wydawniczy. To właśnie w Ciężkowicach zainicjował Jesień Literacką Pogórza, która w kolejnych latach przekształciła się w Międzynarodową Galicyjską Jesień Literacką – festiwal gromadzący pisarzy i poetów z kraju i zagranicy.
Był autorem kilkudziesięciu tomików poezji i prozy, książek dla dzieci i młodzieży, felietonów i satyry. Pisał także pod pseudonimem John Vern. Jego debiut literacki miał miejsce w 1967 roku na łamach tygodnika „Na przełaj”. Zakładał grupy literackie i kabarety, m.in. „Rydwan”, „V koło”, „Odgromnik” czy „Perskie oko”. Utwory Grabowskiego tłumaczono na kilkanaście języków – od francuskiego i niemieckiego po japoński czy wietnamski.
Za swoją twórczość i działalność otrzymał wiele nagród i wyróżnień – m.in. specjalne wyróżnienie Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta za propagowanie literatury współczesnej, Tarnowski Dukat przyznany przez prezydenta Tarnowa czy paryski medal „de Vermeil”. W 1988 roku jego bibliografia znalazła się w prestiżowej publikacji „Who’s Who” światowej literatury wydanej przez IBC Cambridge.
Jego odejście poruszyło środowiska twórcze Małopolski. „Odszedł twórca zasłużony dla kultury. Jego twórczość pozostanie świadectwem wrażliwości, piękna i prawdy, a pamięć o Nim będzie żywa w kulturze i naszej wspólnej pamięci” – napisało na swoim profilu Centrum Kultury Gminy Ciężkowice. Wspomina go także Miejska Biblioteka Publiczna w Tarnowie: „Mieszkał w Ciężkowicach, ale był również mocno związany z Tarnowem i naszą Biblioteką. To On współtworzył Grupę Młodych Autorów i to On był pierwszym redaktorem „Magazynu Autorów z Tarczą” – czytamy w komunikacie.
Przyjaciele i współpracownicy podkreślają jego energię i oddanie ludziom. „Bardzo dobrze go wspominam, współpracowaliśmy, robiłem mu spotkania autorskie. Niesamowicie żywotny facet” – mówi piotrkowski artysta Stanisław Piotr Gajda, były dyrektor Ośrodka Działań Artystycznych. Sam Grabowski wielokrotnie podkreślał, iż najbardziej cenił spotkania z najmłodszymi czytelnikami: „Spotkania w szkołach i przedszkolach są najukochańsze, chociaż potrafię zabawić i babcie emerytki” – żartował w jednym z wywiadów.
Twórczość Grabowskiego była wysoko ceniona przez krytyków. Jacek Strzemżalski pisał, iż „jego poezja ma wyraźnego adresata – każdego, kto ma wrażliwość i komu potrzeba zadumy i łagodnego słowa w brutalności codziennej”.
Śmierć Andrzeja Grabowskiego to ogromna strata dla małopolskiej i polskiej literatury. Pozostawił po sobie bogaty dorobek artystyczny oraz wspomnienie człowieka, który przez całe życie łączył pasję do pisania z zaangażowaniem w życie lokalnej społeczności.
(Smol)
