Rozwarstwienie.
Projekt Use Knife obserwuję od kilku lat i zdarza się, iż napiszę o nim parę słów. Trzy lata temu wydali swoją pierwszą długogrającą płytę „The Shedding of Skin”, którą umieściłem na mojej liście z podsumowaniem rocznym, a z kolei w ubiegłym roku wyszła ich EP-ka „Peace Carnival” (tutaj o niej więcej) zbierająca reinpretacje, remiksy trzech wybranych nagrań ze wspomnianej wcześniej „The Shedding of Skin”.
Use Knife, fot. Arian ChristiaensKto się kryje za nazwą Use Knife? Muzycy wywodzący się z belgijskiego avant-folkowego zespołu Kiss The Anus Of A Black Cat (w składzie z irackim perkusistą Saifem Al-Qaissym), którzy połączyli siły z multidyscyplinarnym artystą i scenografem Younissem Ahamadem. Po jakimś czasie dołączył do nich producent, muzyk Radwan Ghazi Moumneh z Jerusalem In My Heart. Na ich nowym albumie „État Coupable” słyszymy takich muzyków jak Kwinten Mordijck (saksofon barytonowy, altowy, tuba, syntezatory, sampling, krzyk), Saif Al-Qaissy (dohola, darbuka, daf, tar, riq, raq, kishba, wokal), Stef Heeren (programowanie, syntezatory, wokal), Radwan Ghazi Moumneh (buzuq i elektronika w „État Coupable” i rababah w „A Reckoning”), Spooky-J (perkusja w utworze „Freedom, Asshole”) i Youniss Ahamad (wizualizacje).
Przysłuchując się nowym kompozycjom tria można odnieść nieodparte wrażenie, iż nie próżnowali w wolnym czasie, ale mocno pracowali nad własnym głosem muzycznym wyposażonym w jeszcze głębszy przekaz kulturowo-polityczny. Al-Qaissy uciekł z Iraku z powodu wojny i roztacza w tekstach opowieść o wolności, odpowiedzialności i przepaści między wschodnim a zachodnim sposobem myślenia. Nakłada na to poetyckie obrazy i anegdoty, które pomagają humanizować złożoną, często opacznie rozumianą narrację. Używają do tego nie tylko słów, ale też systemu modularnego Verbos i różnych klasycznych syntezatorów, FX boxów i automatów perkusyjnych, a także brzmień żywych instrumentów (m.in. saksofonów) oraz rozmaitych bliskowschodnich instrumentów perkusyjnych.
Zaczynają totalnie bezkompromisowo, mocno i wyraziście brzmiącym nagraniem „Demain Sera Mieux” z wyczuwalnym irackim rytmem Jorjina 10/16 spowitym enigmatyczną zawiłością przekazu w oparciu o syntezatorowo-saksofonowe groove’y. Przejmujące wokalizy Al-Qaissy’ego wysyłają komunikat w świat o jego doświadczeniu podczas ataku terrorystycznego w Iraku, kiedy ogarnęła go ogromna bezradność w obliczu wybuchu bomby.
Pulsujący całym sobą „Iraqi Drum Set” wiruje w ekstatycznym tańcu, w który wszczepiono sample, fragmenty rozmów na temat nazw irackich instrumentów i ich wymowy, gdzie słyszymy wielokrotnie: darbuka, raq, kishba czy daf, zaciągając się industrialnymi szorstkościami i rozdygotaną elektroniką z rejonów EBM. Czuć kraftwerkowe usta do których włożono iracki język. Nie zwalniają, tylko jeszcze mocniej wciągają w swój świat, kolejnym nagraniem „Kadhdhaab” oznaczającym w języku arabskim „kłamca”. Al-Qaissy jest tu znacznie bardziej bezpośredni, zwracając się do światowych struktur władzy i błagając swoich rodziców o udzielenie odpowiedzi, jakie nigdy nie nadejdą. Totalnie hipnotycznie poszarpany taniec!
Najkrótsza i dość minimalistyczna kompozycja „A Reckoning” opleciona basową elektroniką z mantrycznie powtarzanymi słowami: „Jesteśmy zagubieni. Dlaczego ja?”. W szalonym, „kolczastym” „Freedom, Asshole (feat. Spooky-J)” dudnią żywe bębny perkusisty z Nihiloxica, a metaliczne wokalizy Al-Qaissy aż kipią od emocji. Wykrzykuje swój ból, rodzaj niezgody skierowanej bezpośrednio w uprzywilejowany zachodni sposób myślenia oferujący zniekształconą prawdę: „Nikt nie jest wolny, dopóki wszyscy nie będziemy wolni”.
W tytułowym utworze „État Coupable” słychać buzuq i elektronikę Ghaziego Moumneha i mocne, wręcz post-punkowe wokale Heerena w języku angielskim skierowane do tych, do których należy się zwrócić w lingua franca zachodniego świata. „Wszystkie oczy na nas”, powtarza. „Dogmat za dogmatem, jak u licha doszliśmy do tego punktu?”. Nagranie zasila agresywnie kwaśna rytmika 4/4 z technoidalną fluorescencją, aż do przełamania w postaci ambientowo-eksperymentalnego dryfu. „Che Mali Wali” przywraca znaną wcześniej noise’ową werwę, jednocześnie prowadząc nas w jeszcze inne zakamarki obłędnego transu.
„État Coupable” potrząsa, niekiedy warczy, a innym razem otula bezgranicznym szeptem – drąży w umysłach mnogość rozwidleń, stawia wiele znaków zapytania, nie dając jakichkolwiek odpowiedzi. Use Knife transformują w coraz silniejszy organizm dźwiękowy. Nowym materiałem pokazali, iż mają dużo do przekazaniu światu, nie tylko na poziomie muzycznym, ale tak samo jeżeli chodzi o słowa, w których pełno emocjonalnych zadziorów, prawd, bezsilności i niezwykłej wrażliwości skierowanej na rozdygotaną rzeczywistość niekoniecznie odbierającą te same częstotliwości co wewnętrzny wszechświat Al-Qaissy’ego i jego przyjaciół. To płyta do której się wraca po jeszcze więcej…
VIERNULVIER Records | marzec 2025
FB Use Knife: https://www.facebook.com/useknife
Strona VIERNULVIER Records: https://www.viernulvier.gent/
FB: https://www.facebook.com/VIERNULVIER.gent/
