System opiera się na współfinansowaniu przez trzy strony. Pracownik co miesiąc przeznacza co najmniej 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto, przy czym może zwiększyć tę składkę dobrowolnie do 4 proc. Pracodawca zobowiązany jest do dopłaty minimum 1,5 proc. wynagrodzenia, a państwo oferuje zachęty: jednorazową wpłatę powitalną w wysokości 250 zł oraz coroczną dopłatę w wysokości 240 zł.
Środki są przekazywane do wybranych instytucji finansowych, które inwestują je w fundusze dopasowane do wieku uczestnika – tzw. fundusze zdefiniowanej daty. W ten sposób oszczędności mają szansę realnie pracować, a ich wartość może wzrastać w czasie. Choć zapis do PPK odbywa się automatycznie, uczestnictwo w systemie jest dobrowolne i możliwa jest z niego rezygnacja w dowolnym momencie.
Wypłata środków: różne scenariusze
Choć środki zgromadzone na koncie PPK są prywatne, sposób ich wypłaty zależy od wieku uczestnika. Przed ukończeniem 60. roku życia wypłata jest możliwa, ale wiąże się z konsekwencjami:
- traci się wszystkie dopłaty przekazane przez państwo,
- 30 proc. wartości wpłat od pracodawcy przekazywane jest do ZUS,
- konieczne jest również zapłacenie 19-procentowego podatku od zysków kapitałowych.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja po ukończeniu 60 lat. Wówczas można wypłacić 25 proc. środków jednorazowo, a pozostałe 75 proc. należy rozłożyć na co najmniej 120 miesięcznych rat. Co istotne – takie wypłaty nie podlegają opodatkowaniu podatkiem Belki, dzięki czemu całość trafia do uczestnika.
System PPK przewiduje także szczególne sytuacje, które uprawniają do wcześniejszej wypłaty środków bez negatywnych konsekwencji. Dotyczy to przypadku poważnej choroby uczestnika, jego dziecka lub małżonka. Drugą możliwością jest chęć wykorzystania zgromadzonych pieniędzy na wkład własny przy zakupie mieszkania – z takiej opcji mogą skorzystać osoby poniżej 45. roku życia.
Moje PPK – centrum zarządzania kontem
Jednym z najważniejszych narzędzi dostępnych dla uczestników systemu jest serwis internetowy Moje PPK. To platforma, która umożliwia szybki i wygodny dostęp do wszystkich informacji o zgromadzonych oszczędnościach. Użytkownik może sprawdzić saldo konta, historię wpłat oraz dokładny podział zgromadzonych środków według źródeł: ile pieniędzy pochodzi od pracownika, ile od pracodawcy, a jaka część to dopłaty państwowe.
Dostęp do serwisu możliwy jest na wiele sposobów: dzięki Profilu Zaufanego, e-dowodu, mojeID, aplikacji mObywatel lub klasycznego loginu i hasła. Dzięki temu każdy uczestnik może w dowolnym momencie skontrolować swoje finanse i podjąć decyzje dotyczące przyszłości.
Przykład – czy PPK się opłaca?
Weźmy przykład osoby zarabiającej 5000 zł brutto. Jej miesięczna wpłata do PPK wynosi 100 zł (2 proc. wynagrodzenia). Pracodawca dopłaca 75 zł miesięcznie, a państwo przekazuje rocznie 240 zł. Roczna suma oszczędności to 2340 zł. Oznacza to, iż już po niespełna pięciu latach na koncie może się znaleźć ponad 10 tys. zł.
Jeśli pracownik zdecyduje się zwiększyć swoją składkę do 4 proc., tempo oszczędzania wzrasta jeszcze bardziej. Dodatkowo świadomość, iż środki są inwestowane i iż można je wypłacić w razie potrzeby zdrowotnej lub zakupu mieszkania, zwiększa poczucie bezpieczeństwa.
