Komisja Europejska rozpoczęła formalne postępowania wobec czterech największych platform pornograficznych podejrzewanych o naruszenia aktu o Usługach Cyfrowych (DSA). Celem działań jest skuteczna ochrona małoletnich przed szkodliwymi treściami seksualnymi.
W ramach egzekwowania przepisów aktu o usługach cyfrowych Komisja Europejska uruchomiła formalne dochodzenia wobec czterech najbardziej rozpoznawalnych stron zawierających treści pornograficzne.
Chodzi o platformy Pornhub, Stripchat, XNXX oraz XVideos. Podejrzenia dotyczą w szczególności braku skutecznych narzędzi weryfikacji wieku, co może skutkować dostępem osób małoletnich do treści przeznaczonych dla dorosłych.
Wstępna analiza wykazała, iż platformy nie wprowadziły odpowiednich i proporcjonalnych mechanizmów zapewniających wysoki poziom bezpieczeństwa, prywatności i ochrony dla użytkowników poniżej 18. roku życia.
Komisja wskazuje też na niedociągnięcia w zakresie oceny ryzyka oraz działań łagodzących potencjalne skutki negatywne dla praw dziecka oraz zdrowia psychicznego i fizycznego użytkowników.
Ochrona osób małoletnich w środowisku cyfrowym została uznana za jeden z kluczowych priorytetów egzekwowania DSA. Platformy internetowe mają prawny obowiązek projektowania usług z uwzględnieniem najlepszych interesów dziecka. Niewypełnienie tego obowiązku – jeżeli zostanie udowodnione – będzie stanowić naruszenie przepisów aktu.
Nie tylko giganci – wspólna akcja państw członkowskich
Równolegle z działaniami Komisji, państwa członkowskie UE, działające w ramach Europejskiej Rady ds. Usług Cyfrowych, rozpoczęły skoordynowaną akcję wobec mniejszych platform pornograficznych.
Choć nie podlegają one bezpośredniemu nadzorowi Komisji, są objęte kontrolą krajowych Koordynatorów Usług Cyfrowych (DSC). Koordynacja na obu poziomach ma zagwarantować jednolite stosowanie przepisów DSA w całej Unii.
Takie podejście ma na celu nie tylko pociągnięcie największych graczy do odpowiedzialności, ale też wzmocnienie systemowego podejścia do ochrony małoletnich użytkowników sieci – niezależnie od wielkości i zasięgu platformy.
Jak podkreśliła Henna Virkkunen, Wiceprzewodnicząca Komisji odpowiedzialna za suwerenność technologiczną i demokrację cyfrową, przestrzeń internetowa musi być bezpiecznym miejscem do nauki i kontaktów społecznych dla dzieci. Wspólne działania z Koordynatorami Usług Cyfrowych mają na celu eliminację wszelkich zagrożeń dla młodych użytkowników.
Stripchat przestaje być platformą bardzo dużą, ale obowiązki pozostają
W toku działań Komisja ogłosiła również zakończenie statusu „bardzo dużej platformy internetowej” dla Stripchat. Wniosek o zmianę statusu został złożony przez samą spółkę, a analiza Komisji wykazała, iż przez rok średnia miesięczna liczba aktywnych odbiorców w UE była niższa niż próg kwalifikacyjny.
Oznacza to, iż od momentu deklasyfikacji Stripchat przestanie podlegać szczególnym obowiązkom przewidzianym dla bardzo dużych platform – jednak ogólne wymogi DSA, w tym konieczność zapewnienia wysokiego poziomu ochrony małoletnich, przez cały czas będą obowiązywać.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów przez Stripchat przejmuje Cypryjski Urząd Radiofonii i Telewizji, jako adekwatny krajowy koordynator.
Co dalej? Dogłębna analiza i potencjalne środki zaradcze
Komisja zapowiada, iż dochodzenie wobec czterech platform pornograficznych będzie prowadzone w trybie priorytetowym. Kolejne kroki obejmą zbieranie dodatkowych dowodów, przeprowadzanie przesłuchań, a choćby możliwe kontrole.
Komisja może także wystosować kolejne żądania informacji, przyjąć środki tymczasowe lub decyzje stwierdzające niezgodność z DSA.
W toku postępowania możliwe jest także przyjęcie przez Komisję zobowiązań dobrowolnych, składanych przez platformy w celu usunięcia stwierdzonych uchybień. W praktyce może to oznaczać wdrożenie skuteczniejszych narzędzi weryfikacji wieku, mechanizmów zgłaszania nieprawidłowości lub rozbudowę systemów bezpieczeństwa dla małoletnich.
Wspólne standardy i nowe narzędzia weryfikacji wieku
Równolegle do formalnych postępowań, Komisja pracuje nad ustandaryzowaniem praktyk chroniących dzieci w sieci. 12 maja 2025 r. rozpoczęto konsultacje publiczne projektu wytycznych dotyczących ochrony małoletnich online.
Dokument zawiera m.in. katalog środków mających przeciwdziałać zagrożeniom, w tym zalecenia dotyczące stosowania metod weryfikacji i szacowania wieku użytkowników.
Zgodnie z założeniami, platformy internetowe powinny wdrażać narzędzia, które nie tylko skutecznie ograniczają dostęp do treści nieodpowiednich dla dzieci, ale jednocześnie chronią prywatność użytkowników.
Komisja opracowuje też, we współpracy z państwami członkowskimi, aplikację weryfikującą wiek użytkownika – tzw. białą etykietę. Rozwiązanie to, oparte na technologii planowanego unijnego portfela cyfrowego, pozwoli dostawcom usług online sprawdzić, czy użytkownik ukończył 18 lat, bez konieczności ujawniania jego tożsamości.
Aplikacja ma być dostępna latem 2025 r. i będzie stanowić pomost do czasu pełnego wdrożenia unijnego portfela cyfrowego, planowanego na koniec 2026 r.
Dlaczego to postępowanie ma znaczenie?
Postępowania prowadzone wobec Pornhub, Stripchat, XNXX i XVideos mają znaczenie nie tylko symboliczne. Pokazują determinację UE w egzekwowaniu nowych ram prawnych oraz gotowość do działania wobec globalnych podmiotów technologicznych, które nie dostosowują się do standardów ochrony dzieci.
Z punktu widzenia prawa DSA nie pozostawia wątpliwości – projektowanie usług cyfrowych musi uwzględniać potrzeby i prawa małoletnich. Oznacza to nie tylko zakaz kierowania do nich szkodliwych treści, ale też aktywne działania zapobiegające ich przypadkowemu kontaktowi z materiałami przeznaczonymi dla dorosłych.
W świetle ustaleń Komisji brak odpowiednich zabezpieczeń na platformach pornograficznych może prowadzić do realnych zagrożeń dla dzieci – od urazów psychicznych, przez utrwalenie szkodliwych wzorców seksualnych, po łatwiejsze wpadanie w pułapki cyberprzestępczości.
Z tego względu wszczęte postępowania są krokiem nie tylko w kierunku wymuszenia przestrzegania prawa, ale też budowy bardziej odpowiedzialnej i etycznej przestrzeni cyfrowej. Dla małoletnich – a więc najbardziej podatnej grupy użytkowników Internetu – może to oznaczać realną zmianę.
