Fonograficzne wydarzenie dekady. 39 nigdy niepublikowanych nagrań mistrza jazzowej trąbki z archiwum Polskiego Radia w 6-płytowym albumie „Tomasz Stańko – Polish Radio Sessions 1970-1991”.
Zobacz krótki film dokumentalny:
Najsłynniejszy polski jazzman przez wiele lat regularnie gościł w studiach nagraniowych Polskiego Radia w Warszawie. Podczas dłuższych i krótszych sesji towarzyszyli mu czołowi artyści improwizujący z Polski i zagranicy. Te taśmy – oraz niezliczone rejestracje koncertów – nigdy nie zostały opublikowane.
Z pragnienia, by miłośnikom jazzu zaprezentować nieznaną/zapomnianą/zaginioną część dorobku Tomasza Stańko, narodziła się idea wydania unikatowego boksu – radiowego portfolio trębacza, kompozytora i lidera.
Wyborowi nagrań (wydanych w 6-płytowych boksach na płytach kompaktowych i winylowych oraz w serwisach streamingowych) towarzyszyć będzie 48-stronicowy booklet, zawierający m. in. zdjęcia zespołów Tomasza Stańko, reprodukcje nut oraz wypowiedzi muzyków biorących udział w nagraniach.
Mówi Anna Stańko, córka artysty i szefowa Fundacji jego imienia: „To nowy rozdział w odkrywaniu muzyki mojego Taty. Nagrania, które są „stare”, ale pozostały świeże, nowe, nieznane, pełne tego samego napięcia i emocji, które zawsze wnosił do studia. Zaspokajają głód słuchania go dalej, inaczej, więcej. Podróż w głąb archiwum jest dla mnie bardzo osobistym przeżyciem. Najlepiej znam muzykę Taty z czasów, gdy już z nim pracowałam, czyli tę z początku lat dwutysięcznych i późniejszą. Obserwowałam jak powstaje „od środka”: podczas prób, w trasach, w studiach ,w garderobach. Tym bardziej powrót do jego wcześniejszych wcieleń jest ekscytujący.”
We współpracy z Anną Stańko nagrania wybrał i ułożył w formę autonomicznych albumów, którym nadał tytuły, redaktor Agencji Muzycznej Polskiego Radia Adam Domagała: „Historia życia Artysty jest bogata, naznaczona sukcesami nagrań i koncertów na całym świecie. Z dzisiejszej perspektywy ta bezprecedensowa success story pozwala zrozumieć – przynajmniej w części – jego decyzję o niepublikowaniu dokonywanych w Polsce nagrań radiowych. Tworzył zbyt wiele i zbyt szybko, by czekać na wolne moce przerobowe przemysłu fonograficznego. Był swobodnym duchem, który nie dbał o to, co robił „wczoraj”. Liczyło się tylko „dziś”. Tymczasem regularnie zapisywany od końca lat 60. XX wieku radiowy rozdział twórczości wystawia najwyższą notę nie tylko jemu samemu, ale i skupionym wokół niego muzykom. Na oklaski zasłużyli też realizatorzy dźwięku, z którymi, nawiasem mówiąc, trębacz często utrzymywał kontakty równie przyjacielskie, co z artystami.”
Autorem współczesnego masteringu muzyki jest laureat nagrody Grammy Jacek Gawłowski: „Pragnąłem zachować brzmieniowy charakter tej muzyki. Poza sprawami oczywistymi, jak odszumianie i usuwanie ewidentnych usterek wynikających z degradacji starych taśm, podkreśliłem dynamikę, niekiedy zmodyfikowałem efekty przestrzenne, uwypukliłem klarowność instrumentów. Grali wspaniali muzycy, często w natchnieniu, nie zważając na nic, w tym na technologię. Po latach ja tej ekspresji jedynie pozwoliłem jeszcze jaśniej świecić”.
Program albumu:
- PIECE FOR DIANA AND OTHER BALLADS (1970/71)
Kattorna / Puszcza / Stress / Ballada/ Kołysanka z filmu „Dziecko Rosemary” / Drewniana muzyka, część 2 / Drewniana muzyka, część 1 / Piece for Diana
Tomasz Stańko – trąbka; Zbigniew Seifert – saksofon altowy, skrzypce; Janusz Muniak – saksofon tenorowy, instrumenty perkusyjne; Bronisław Suchanek – kontrabas; Janusz Stefański – perkusja
Pierwszy w pełni ukształtowany zespół Tomasza Stańki i jedne z pierwszych sesji nagraniowych trębacza w roli lidera. Zespół wykonuje legendarne kompozycje Krzysztofa Komedy („Kattorna” i kołysanka Z filmu „Dziecko Rosemary”), free jazzowe utwory samego Stańki i trzy uduchowione, medytacyjne dzieła zespołowe, zwiastujące wejście grupy w okres tzw. Drewnianej Muzyki.
- UNIT (1974/75)
Placebo / Poacher / Stella by Starlight / Countdown / Giant Steps
Tomasz Stańko – trąbka; Adam Makowicz – Rhodes piano, Rhodes Piano Bass; Czesław „Mały” Bartkowski – perkusja
Sprawdzone jazzowe standardy i wyprawa w świat improwizacji na pograniczu awangardy. Adam Makowicz, wówczas już znany na europejskich scenach wirtuoz fortepianu, gra na pianinie elektrycznym Fender Rhodes i jego basowej modyfikacji.
- ZAMEK MGIEŁ (1975)
Zamek mgieł / Bluish / Kilka odcieni błękitu (części 1-4) / Pierwsza swobodna etiuda /Druga swobodna etiuda / Trzecia swobodna etiuda
Tomasz Stańko – trąbka, fortepian, róg myśliwski; Tomasz Szukalski – saksofon tenorowy, saksofon sopranowy, klarnet basowy; Czesław „Mały” Bartkowski – perkusja, instrumenty perkusyjne
Tomasz Stańko – grający na trąbce, fortepianie i rogu myśliwskim – łączy siły z genialnym saksofonistą Tomaszem Szukalskim. Staranie skomponowana suita free jazzowa, wykorzystująca wszechstronne umiejętności Szukalskiego w grze rożnych saksofonach i klarnetach. Muzyka została zarejestrowana metodą nakładek studyjnych – gra trio, le także „kwintet”, a choćby „sekstet”
- FREELECTRONIC: ALMOST GAMA(1985/86)
Almost Gama I / Now A / We / Lotnisko / Magic Time / Euforila II / Asmodeus / Puchacze
Almost Gama II
Tomasz Stańko – trąbka; Witold Szczurek – gitara basowa; Janusz Skowron – syntezator Roland JX-3P, fortepian; Tadeusz Sudnik – elektronika, syntezator EMS
Niespotykana konfiguracja instrumentów akustycznych i elektro-akustycznych (bez perkusji!) sprawiła, iż jeden z najbardziej popularnych zespołów prowadzonych przez Tomasza Stańko zyskał nowoczesne, transowe brzmienie, godne światowych prekursorów łączenia zimnej elektroniki z jazzową wrażliwością. To jednak mniej znane oblicze grupy: ambientowe, ilustracyjne, filmowe. Tytułowy utwór – w innej wersji wykorzystany w filmie „Pożegnanie z Marią” – w przyszłości stanie się jednym z największych kompozytorskich sukcesów trębacza i jego wizytówką jako wielkiego liryka polskiego jazzu
- RUE DE LA TOUR(1991)
Rue de la Tour / The Two First, the Third and A Few Others / Almost Black / My W.S.B. Friend / Trumpet One / Bass One
Tomasz Stańko – trąbka; Witold Szczurek – kontrabas
Liryczny duet trąbki i kontrabasu, czyli magia spontanicznej improwizacji dwóch wirtuozów. Tomasz Stańko i Witold Szczurek (poza granicami Polski znany jako Vitold Rek) współpracowali przez większą część lat 80. To ich ostatnie – i jednocześnie pierwsze w tak kameralnym kontekście – spotkanie w studiu nagraniowym. Jest to także jedno z pierwszych w Polsce jazzowych nagrań zrealizowanych w technologii cyfrowej.
- JAZZ ROCK COMPANY LIVE AT AKWARIUM (1983)
Mr. DD / Babylon Samba (tylko CD i streaming) / Fioletowy liquor / Hej! / End Jam (tylko CD i streaming)
Tomasz Stańko – trąbka; Apostolis Anthimos – gitara elektryczna; Jerzy Kawalec – gitara basowa; Witold Szczurek – kontrabas; Andrzej Ryszka – perkusja; José Torres – kongi
Zapis transmitowanego przez radiową Czwórkę koncertu / jam session w warszawskim klubie Akwarium. Jazz Rock Company zagrało muzykę rytmiczną i głośną – zgodną z nazwą formacji. Do tego elementy latynoskie, karaibskie i funky. Tego właśnie potrzebowali słuchacze zmęczeniu rygorami zawieszonego niedawno stanu wojennego. Supergrupa powołana do życia z myślą o jednym koncercie okazała się zalążkiem aktywnej nagraniowo formacji C.O.C.X., kierowanej wspólnie przez Tomasza Stańkę i gitarzystę Apostolisa Anthimosa.
Wydawca: Agencja Muzyczna Polskiego Radia, premiera: 21 listopada 2025 r.
Mecenasami albumu są PKO PB i Polska Fundacja Narodowa. Patronat medialny objęła TVP. Wydawnictwo będzie dostępne w formie albumów winylowych, kompaktowych i w serwisach streamingowych.
