„Nie jestem ja taki szalony, by w obecnych czasach coś mniemać albo i nie mniemać”, napisał  w „Translantyku” Gombrowicz. Formuła literacko  zgrabna, ale nieprawdziwa. W lecie 1939 roku Gombrowicz był na tyle, nie szalony, ale przytomny, by jak  najbardziej...