O transformacji najczęściej mówi się w kategoriach społecznych, politycznych i ekonomicznych. Tytuł wystawy sygnalizuje inne ujęcie: transformacja jest tu traktowana jako czas wielkiej niewiadomej, stan pomiędzy, interregnum – moment, w którym stary porządek już nie istnieje, a nowy jeszcze nie nastał.
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/1-1-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/1-1-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/3-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/3-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/2-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/2-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/6-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/6-240x160.jpg)
Wystawa Tajemnica patrzy obejmuje najważniejsze prace Alicji Żebrowskiej z czasu transformacji. Artystka inspirowała się wówczas ezoteryką i mistyką. W realiach rozpadającego się świata – i równoczesnego powstawania nowego – Żebrowska szukała śladów kosmicznej jedności i harmonii stworzenia. Astralne zjednoczenie pierwiastków męskich i żeńskich, alchemiczna przemiana, figura androgyna, zderzenie światła i materii, doskonałość architektury wszechświata, praczas zaklęty w formacjach skalnych Tatr i bezczas transformacyjnej codzienności – to tylko niektóre z motywów obecnych we wczesnych pracach Żebrowskiej. Pozwala to wpisać jej twórczość w szerszy kontekst: transformacyjną sztukę nowej duchowości.
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/7-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/7-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/10-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/10-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/8-1-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/8-1-240x160.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/9-1440x960.jpg)
![](https://magazynszum.pl/wp-content/uploads/2024/06/9-240x160.jpg)
Rdzeń wystawy stanowią prace z wystaw w Krakowie (1986), Wiedniu (1992) i Orońsku (1992), uzupełnione o filmy z lat 1992–1995. W większości przypadków prac tych już później nie pokazywano. W końcu o nich zapomniano, wybierając z bogatego dorobku artystki zaledwie kilka filmów, które zinterpretowano zgodnie z hegemonicznymi dyskursami transformacyjnej historii sztuki – jako „feministyczne” i „krytyczne”. Nie uchylając tych odczytań, niniejsza wystawa chce przywrócić wczesnym pracom Żebrowskiej ich historyczny kontekst i stojące za nimi intencje artystki. Kontekstem tym była tajemnica transformacji – czas poza czasem, wieczne teraz. Żebrowska wiedziała, iż tajemnica patrzy – i sama patrzyła w jej stronę.
Wystawę można zwiedzać od początku do końca i od końca do początku.