Szkoda czasu w zmianę czasu
1
Zmiana czasu z zimowego na letni oraz z letniego na zimowy ma swoją długą historię. Początkowo, w 1784 roku, w nieco humorystycznym eseju „Benjamin Franklin’s Essay on Daylight Saving”, sugerował jej zasadność sam Benjamin Franklin, w którym to postulował, aby ludzie wstawali i kładli się spać wcześniej, gdyż pozwoli to zaoszczędzić na świecach – w okresie od 20 marca do 20 września – zawrotną ówcześnie kwotę 96 milionów funtów, a obliczenia swoje oparł dla populacji stu tysięcy mieszkańców. Gdybyśmy dalej funkcjonowali przy świecach, kwota proponowanych oszczędności urosłaby do tak gigantycznych rozmiarów, iż jak nic miałoby to poważne uzasadnienie. Wtedy potraktowano to jako żart. Opatentowanie, nieomal sto lat później, pierwszej komercyjnej żarówki, którą przedstawił w 1879 roku Thomas Edison utorowało drogę do powszechnego zastosowania oświetlenia elektrycznego i skutecznie ochroniło ówcześnie żyjących przed wdrożeniem tego pomysłu w życie, choć jak nic populacja ciągle jeszcze korzystających podówczas ze świec była wielokrotnie większa niż w 1784 roku.
2
Wzrastające zużycie energii elektrycznej i malejące zastosowanie świec doprowadziło jednak do tego, iż w umysłach poszukujących oszczędności pomysł zmiany czasu z zimowego na letni oraz z letniego na zimowy pojawił się ponownie. Do tematu powrócił Brytyjczyk, William Willett, który swoje przemyślenia opisał w broszurce wydanej własnym sumptem i za własne pieniądze, zatytułowanej „The Waste of Daylight” i wydanej w 1907 roku. Dowodził w niej, iż przestawienie zegarów w okresie letnim przyniosłoby oszczędności na oświetlaniu rzędu 2,5 mln funtów. Mimo znacznego poparcia w rządzie brytyjskim nie udało mu się przekonać większości do wprowadzenia pomysłu w życie i pomysł upadł, choć nie na długo.
3
Niemcy, naród praktyczny do bólu, podchwycili pomysł zmiany czasu już w 1916 roku. Podczas pierwszej wojny światowej, 30 kwietnia 1916 przesunęli wskazówki zegara o godzinę do przodu, natomiast 1 października 1916 o godzinę do tyłu. W Anglii, zmianę czasu z letniego na zimowy (jesienią) i z zimowego na letni (na wiosnę) zaczęto stosować niedługo po tym. W ślad za nimi, 19 marca 1918 Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędności paliwa służącego do produkcji energii elektrycznej. A potem już poszłoooo…
4
Zmiany czasu z zimowego na letni oraz z letniego na zimowy dokonały się również u nas, choć znacznie później, bo w Polsce zmiana czasu została wprowadzona w czasie okupacji hitlerowskiej, następnie w latach 1946–1949, 1957–1964, aż ostatecznie wprowadzono ją w 1977 roku i od tego czasu towarzyszy nam nieprzerwanie. Teraz już Państwo wiedzą, iż jakby co, to najbliższy poniedziałkowy ból głowy i problemy z podniesieniem się z wyra, zawdzięczać będą Państwo Niemcom, bo to od nich się wszystko zaczęło. Owszem, może się czasem zdarzyć, iż będzie to także następstwo kaca, który dopadł was równie niespodziewanie jak zmiana czasu, ale to zrozumiałe, bo jak tu się nie napić, gdy kradną nam jedną godzinę z życia i trzeba pół roku czekać by ją oddali.
5
Pomyślą Państwo, po kiego grzyba tyle pisać o zmianie czasu, w czasach, gdy zmiana ta jest oszczędnością iluzoryczną i więcej prądu pójdzie na pisanie, publikowanie, wyświetlanie, czytanie itd., itp., wszystkie inne czynności odnoszące się do tematu zmiany czasu. Otóż jest w tym sens, jak w powiedzeniu o kropli, która drąży skałę. Może w końcu dotrze do decydentów, iż szkoda czasu w zmiany czasu. Jak dobrze wiemy, czas to pieniądz, a ten najlepiej przemawia do decydentów. Szczególnie gdy jest to pieniądz wydany niepotrzebnie, a nie zaoszczędzony, jak to było w zamyśle regulacji dotyczącej zmiany czasu. Dlatego napisałem ten felieton. Jeszcze jedną kroplę drążącą skałę. Naprawdę, szkoda czasu w zmianę czasu i już najwyższy czas z tym skończyć. Po wsze czasy.
Bydgoszcz, 28 marca 2025 r.,
© Wojciech Majkowski
