Immersyjna wystawa będąca zaproszeniem do świata najwybitniejszego kompozytora epoki romantyzmu to pierwszy w Polsce tak zaawansowany projekt multimedialny, w którym wzięło udział wielu artystów, scenarzystów, programistów, specjalistów nowych technologii. Efekt ich pracy połączył klasyczne formy artystyczne z najnowszymi technologiami animacji.
Pomysł na wystawę powstał już w 2023 roku. Za koncepcję i realizację odpowiada Piotr Sikora, dyrektor artystyczny wystawy immersyjnej „Romantyczny Chopin”, założyciel Art Box Experience, a za stronę merytoryczną − zespół ekspertów z Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.
− Cieszymy się, iż w roku Konkursu Chopinowskiego przestrzeń Art Box Experience w fabryce Norblina, gdzie prezentowana jest wystawa „Romantyczny Chopin”, stanie się miejscem, które nie tylko popularyzuje twórczość kompozytora, ale także wzmacnia obecność kultury wysokiej w przestrzeni miejskiej. To istotny punkt na kulturalnej mapie Warszawy. kooperacja przy tym przedsięwzięciu to przykład nowoczesnego podejścia do popularyzacji dziedzictwa kulturowego, które łączy wrażliwość artystyczną z najnowszymi technologiami – podkreśla dr Aleksander Laskowski, rzecznik prasowy Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.
Wystawa jest oparta na biografii, twórczości i korespondencji Chopina. Przybliża życie twórcze i prywatne kompozytora, co daje pogłębiony obraz jego skomplikowanej osobowości w wielu aspektach.
− „Romantyczny Chopin to projekt, który powstał z pasji, szacunku i ogromnego zaangażowania całego zespołu – twórców, artystów, badaczy, projektantów technologii i kuratorów. Chcieliśmy stworzyć coś więcej niż wystawę – przestrzeń, która pozwala poczuć Chopina, jego świat i emocje. To hołd dla jednego z najwybitniejszych kompozytorów, ale też nowy sposób opowiadania o kulturze, bliski współczesnemu odbiorcy. Dla nas to również ogromna radość, iż mogliśmy współpracować z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina i wspólnie zbudować coś naprawdę unikatowego – mówi Joanna Sikora-Kowalkowska, prezes Art Box Experience.
Wystawa prowadzi przez osiem tematycznych przestrzeni, z których każda opowiada inną część historii życia i twórczości kompozytora.
Żelazowa Wola − dzieciństwo, malowniczy dworek, miejsce narodzin Chopina. Obok makiety jego rodzinnego domu pojawia się dynamiczna mapa zmieniających się granic Polski.
Warszawa − miasto dzieciństwa i młodości Chopina. Tu kompozytor spędził lata 1810−1830, tu dawał swoje pierwsze koncerty, tu przeżył swoją młodzieńczą miłość. W okresie warszawskim ukształtował się jego styl. Naukę gry na fortepianie rozpoczął już w wieku 6 lat, a mając 8 lat, dawał pierwsze występy publiczne. Józef Elsner, nauczyciel, ocenił swojego ucznia słowami: „Szczególna zdolność, geniusz muzyczny”.
Wiedeń − kolejny etap podróży. Pierwszy raz Chopin odwiedził miasto w 1829 roku. Tutaj odniósł pierwsze zagraniczne sukcesy i tu po raz pierwszy spędzał Święta Bożego Narodzenia z dala od domu rodzinnego. W wieku 20 lat Chopin opuścił Polskę, do której nigdy już nie powrócił.
Paryż – miejsce, gdzie tworzyli pisarze, malarze, muzycy. Pisał do przyjaciela: „tu lansuję się w świat, ale tylko dukata mam w kieszeni”. Tu daje swój pierwszy koncert, przyjęty entuzjastycznie, co prowadzi Chopina na salony paryskie. Tu zaczynają się jego największe artystyczne sukcesy i wielkie namiętności. Zaprzyjaźnił się z wybitnymi artystami: Mickiewiczem, Lisztem, Berliozem, a jego muzą i miłością została George Sand. W warstwie wizualnej pojawiają się obrazy Canaletta, ilustracje z epoki i 50 oryginalnych akwareli autorstwa Beaty Musiał-Tomaszewskiej, które zostały ożywione w formie animacji poklatkowej.
Sala immersyjna − to 30-minutowy seans z towarzyszącą muzyką Chopina, gdzie można poznać biografię artysty na podstawie listów i dokumentów. Tłem są malarskie obrazy inspirowane jego twórczością i krajobrazem ojczyzny. Całej wystawie towarzyszy osobista narracja w formie interpretacji kompozytora, prowadzona w pierwszej osobie, co pozwala odnieść wrażenie, jakby sam kompozytor relacjonował swoje życie.
Interaktywna rzeźba muzyczna – pozwala „dotknąć” kompozycji Chopina. Dotyk odlewu dłoni kompozytora uruchamia wybrane fragmenty jego dzieł, w tym 16 najpiękniejszych kompozycji w nowej formie. Unikatowe połączenie nowoczesnej technologii z ponadczasowa muzyką.
Interaktywne drzewo – dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji multimedialna instalacja pozwala na bezpośrednią relację z najbliższymi Chopina: rodzicami, siostrami, przyjaciółmi, Lisztem czy Mickiewiczem, i jego miłością − George Sand.
Sala VR, przygotowana przez studio Platige Image – niezwykła, poetycka podróż przez Paryż, przez romantyczne krajobrazy nad Wisłą, przez wnętrze fortepianu aż po kosmos. Pokazuje muzykę Chopina w innym wymiarze, ponad czasem i przestrzenią. Romantyczne obrazy i kosmiczne przestrzenie tworzą metafizyczne doznania. Pozwalają przenieść widza w świat twórczości i muzyki kompozytora.
Sala finałowa − poświęcona Międzynarodowemu Konkursowi Pianistycznemu im. Fryderyka Chopina – jego historii, laureatom i roli muzyki Chopina na świecie. Konkurs to najważniejsze wydarzenie muzyczne, którego XIX edycja rozpoczyna celebrację 100. rocznicy konkursu. W tym roku zgłosiła się rekordowa liczba ponad 640 młodych artystów z całego świata. Zakwalifikowało się 85 pianistów z 20 krajów. Sala poświęcona jest historii konkursów, wspomnieniom laureatów. Znajdą się tu też audiowizualne materiały z koncertów.
W warstwie muzycznej na wystawie można posłuchać kilkudziesięciu utworów Chopina, od mazurków i preludiów, przez ballady, aż po koncerty i polonezy, w wykonaniu wybitnych pianistów, takich jak Kate Liu, Szymon Nehring, Tatiana Shebanova czy Aimi Kobayashi. − Chcieliśmy, by każdy odwiedzający − niezależnie od wieku czy muzycznego przygotowania − mógł poczuć związek z Chopinem, z jego twórczością i epoką − podkreśla Joanna Sikora-Kowalkowska.
W wyjątkowej przestrzeni Art Box Experience w fabryce Norblina realizowane są też koncerty, które są niezapomnianym spotkaniem z muzyką Chopina. Wystawa „Romantyczny Chopin” to połączenie muzyki, sztuki, edukacji i technologii. Jest to pierwszy w Polsce tak nowoczesny, multimedialny projekt, który pozwala spojrzeć na życie i twórczość Chopina z wielowymiarowej perspektywy.
Anna Arwaniti
