Kilka lat temu, opowiadając o retrospektywie Idy Lupino podczas festiwalu, mówiliśmy: to jedna z dwóch reżyserek amerykańskiego kina klasycznego. Skromne grono, jak na niemal 40 lat historii, więc najwyższy czas, by oddać scenę Dorothy Arzner – drugiej z kobiet tworzącej w Złotej Erze Hollywood. A adekwatnie pierwszej, bo działającej jeszcze wcześniej niż Lupino. Zapraszamy na retrospektywę twórczyni podczas 15. American Film Festival (5-11 listopada, Wrocław).
Pracowała w Hollywood przez blisko ćwierć wieku, z czego 15 lat w charakterze reżyserki, z 16 filmami w dorobku. Zwana Kolumbem (ze względu na swoje odkrycia), Napoleonem (ze względu na niski wzrost i zwycięstwa), Kopciuszkiem (zaczynała od najprostszych prac) – aż samo nazwisko Arzner stało się marką.
Byłą jedną z reżyserów ery wielkich studiów, obok Franka Capry, Johna Forda, George’a Cukora, Ernsta Lubitscha, Josefa von Sternberga. Jej atutem była umiejętność kreacji lub zwiększenia rozpoznawalności gwiazd, nie przypadkiem – głównie aktorek. Jednak nie były to kobiety-zagadki, ale rozwydrzone dziewuszyska jak Clara Bow, niezależne emancypantki jak Katharine Hepburn czy kobiety walczące o siebie jak Joan Crawford.
Karierę Arzner cechują paradoksy adekwatne kulturze tej epoki. Kiedy prasa z uporem podkreślała jej płeć, ta zaprzeczała, by napotykała z tej racji na jakieś przeszkody. Pionierka w zawodzie miała powody, by ograniczać rozmowy o płciowym podziale pracy w branży filmowej – strzegła granicy, za którą skrywała swój wieloletni związek z kobietą. Jednak po latach to właśnie ów szczególny wdzięk, z jakim pokazywała kobiety na ekranie, daje euforia współczesnej widowni, gotowej śledzić podteksty reżyserowanych przez nią romantycznych komedii i melodramatów.
Podczas AFF-u będzie można zobaczyć pięć filmów Arzner, w tym jej najsłynniejsze, ikoniczne dla drugiej fali feminizmu "Tańcz, dziewczyno, tańcz", a także poświęcony filmowczyni dokument duetu Julia i Clara Kuperberg. W programie znalazły się:
Get Your Man (USA 1927)
Dzikie przyjęcie (The Wild Party, USA 1929)
Pracujące dziewczyny (Working Girls, USA 1931)
Christopher Strong (USA 1933)
Tańcz, dziewczyno, tańcz (Dance, Girl, Dance, USA 1940)
Dorothy Arzner, Pioneer, Queer, Feminist (Francja 2023), reż. Clara Kuperberg, Julia Kuperberg
Więcej o retrospektywie można przeczytać w tekście Moniki Talarczyk, kuratorki retrospektywy Dorothy Arzner.
Czytaj tekst
Pionierka, reżyserka, kobieta
Pracowała w Hollywood przez blisko ćwierć wieku, z czego 15 lat w charakterze reżyserki, z 16 filmami w dorobku. Zwana Kolumbem (ze względu na swoje odkrycia), Napoleonem (ze względu na niski wzrost i zwycięstwa), Kopciuszkiem (zaczynała od najprostszych prac) – aż samo nazwisko Arzner stało się marką.
Byłą jedną z reżyserów ery wielkich studiów, obok Franka Capry, Johna Forda, George’a Cukora, Ernsta Lubitscha, Josefa von Sternberga. Jej atutem była umiejętność kreacji lub zwiększenia rozpoznawalności gwiazd, nie przypadkiem – głównie aktorek. Jednak nie były to kobiety-zagadki, ale rozwydrzone dziewuszyska jak Clara Bow, niezależne emancypantki jak Katharine Hepburn czy kobiety walczące o siebie jak Joan Crawford.
Karierę Arzner cechują paradoksy adekwatne kulturze tej epoki. Kiedy prasa z uporem podkreślała jej płeć, ta zaprzeczała, by napotykała z tej racji na jakieś przeszkody. Pionierka w zawodzie miała powody, by ograniczać rozmowy o płciowym podziale pracy w branży filmowej – strzegła granicy, za którą skrywała swój wieloletni związek z kobietą. Jednak po latach to właśnie ów szczególny wdzięk, z jakim pokazywała kobiety na ekranie, daje euforia współczesnej widowni, gotowej śledzić podteksty reżyserowanych przez nią romantycznych komedii i melodramatów.
Podczas AFF-u będzie można zobaczyć pięć filmów Arzner, w tym jej najsłynniejsze, ikoniczne dla drugiej fali feminizmu "Tańcz, dziewczyno, tańcz", a także poświęcony filmowczyni dokument duetu Julia i Clara Kuperberg. W programie znalazły się:
Get Your Man (USA 1927)
Dzikie przyjęcie (The Wild Party, USA 1929)
Pracujące dziewczyny (Working Girls, USA 1931)
Christopher Strong (USA 1933)
Tańcz, dziewczyno, tańcz (Dance, Girl, Dance, USA 1940)
Dorothy Arzner, Pioneer, Queer, Feminist (Francja 2023), reż. Clara Kuperberg, Julia Kuperberg
Więcej o retrospektywie można przeczytać w tekście Moniki Talarczyk, kuratorki retrospektywy Dorothy Arzner.
Czytaj tekst
