[Recenzja] Joni Mitchell - "The Hissing of Summer Lawns" (1975)

Słuchacze, którzy po "The Hissing Summer Lawns" sięgną po raz pierwszy zaraz po kultowym "Blue" lub którejś z wcześniejszych płyt Joni Mitchell, mogą być zdziwieni, jak bardzo w ciągu tych kilku lat zmieniła się muzyka kanadyjskiej artystki. Mniej zaskoczeni będą ci, którzy poznają całą dyskografię chronologicznie. Siódmy longplay Mitchell rozwija bowiem pomysły z dwóch poprzedzających go płyt, "For the Roses" i - przede wszystkim - "Court and Spark". Część materiału to znów mieszanka folku z elementami jazzu. Reszta utworów podąża natomiast w bardziej eksperymentalne rejony, poszerzając instrumentarium o syntezatory, a choćby przynosząc pierwsze ponoć komercyjne wykorzystanie samplingu.

Drugi na płycie "The Jungle Line" to nagranie w całości zbudowano na bębnach zapożyczonych od afrykańskiej grupy Drummers of Burundi (na okładce podpisanej jako The Warrior Drums of Burundi), wzbogacając je bardzo nowocześnie brzmiącym Moogiem - imitującym przesterowany bas i dęciaki - a także gitarą akustyczną oraz śpiewem. Mitchell wyprzedziła tu nie tylko twórców hip- i trip-hopowych, wykorzystując na szeroką skalę sampling, ale też afrykańskie fascynacje Petera Gabriela. Brzmi to w sumie jak skrzyżowanie Kate Bush z późniejszego o niemal dekadę "The Dreaming" oraz najntisowej Björk i Portishead. Niezwykle imponujące biorąc pod uwagę, iż to dopiero 1975 rok. A już wtedy musiał robić ogromne wrażenie swoim brzmieniem, intrygującym egzotycznym nastrojem i odrębnością od reszty istniejącej wówczas muzyki.

Całkiem nowocześnie brzmi także tytułowy "The Hissing Summer Lawns" (rzadki przypadek, gdy Mitchell podpisała utwór z innym muzykiem - perkusistą Johnem Guerinem). To w zasadzie kawałek w stylu jazz fusion, tylko o piosenkowej formie. Ten głęboki basowy motyw, zatopiony w tle elektrycznego pianina, ma w sobie już coś z muzyki lat 90. Bardziej eksperymentalny charakter ma także finałowy "Shadow and Light", w którym intrygującym, kunsztownym harmoniom wokalnym Mitchell towarzyszy jedynie akompaniament syntezatora. Tym razem akurat dość oldskulowy, choć choćby po latach nie brzmi to najgorzej. Joni poszerza jednak swój styl nie tylko o najnowsze z dostępnych wówczas technologii. W jazzowo-popowo-folkowy "Harry's House" wpleciony został standard "Centerpiece" Jona Hendricksa i Harry'ego Edisona z lat 50., zagrany w stylu archetypowego bluesa nowoorleańskiego. W "Shades of Scarlett Conquering" pojawia się natomiast smyczkowa orkiestracja, która jednak nie nadaje patosu, a podkreśla zwiewny nastrój tego utworu.

Przebojowy singiel "In France They Kiss on Main Street" to już z kolei nagranie bardziej typowe dla Joni Mitchell. Gdyby składało się wyłącznie z jej śpiewu i akustycznej gitary, zaaranżowanych w dokładnie ten sam sposób, mogłoby spokojnie znaleźć się na którymś z wczesnych albumów artystki. Tu jednak dochodzi jeszcze zdecydowanie jazzująca gra sekcji rytmicznej oraz rockowe solówki gitary. Stare z nowym przeplata się też w bardziej subtelnych, uroczych piosenkach "Edith and the Kingpin", "Don't Interrupt the Sorrow", "The Boho Dance" i "Sweet Bird", które nie zrywając z folkowymi korzeniami Kanadyjki, oferują znacznie bogatsze brzmienie oraz wyraźnie jazzujące partie towarzyszących muzyków.

"The Hissing of Summer Lawns" to najbardziej różnorodny i eksperymentalny z dotychczasowych albumów Joni Mitchell, momentami antycypujący dużo późniejsze rodzaje muzyki. Jednocześnie nie brakuje tu tych atutów, którymi artystka zachwycała od początku kariery: niebanalnych kompozycji z nieoczywistymi harmoniami, jak zawsze kunsztownie i charyzmatycznie zaśpiewanych.