Przełom w badaniach nad starzeniem: nauka coraz bliżej spowolnienia, a choćby odwrócenia zegara biologicznego. Polska nauka na tropie przełomu, grupa naukowców z Polski, USA i Wielkiej Brytanii ogłosiła wyniki badań, które mogą odmienić podejście do starzenia. Zespół kierowany przez dr. Piotra Chmielewskiego z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu ujawnił mechanizmy komórkowe, które odpowiadają za biologiczne starzenie – i wskazał sposoby, by je spowolnić. Co więcej, niektóre procesy można choćby częściowo odwrócić.
Fot. Shutterstock
Komórki zombie i efekt domina
Jednym z kluczowych odkryć są tzw. komórki senescentne – starzejące się, ale nieumierające komórki, które pozostają w organizmie i wydzielają związki wywołujące przewlekły stan zapalny. Choć z początku pomagają w naprawie tkanek, ich długoterminowa obecność przyczynia się do chorób przewlekłych i osłabienia odporności. Usuwanie ich z organizmu stało się jednym z głównych celów nowoczesnej gerontologii.
Zespół odkrył również białko ReHMGB1, które działa jak sygnał wyzwalający starzenie innych komórek. jeżeli uda się zablokować ten mechanizm, możliwe będzie spowolnienie, a choćby zatrzymanie procesu starzenia w skali całego organizmu.
Nowe spojrzenie na starzenie
Badacze zidentyfikowali szereg zjawisk, które wspólnie napędzają degradację komórek: uszkodzenia DNA, stres oksydacyjny, zaburzenia ekspresji genów i spadek efektywności mechanizmów naprawczych. Starzenie – według ich wniosków – nie jest z góry ustalonym scenariuszem, ale sumą wielu procesów, na które można wpływać.
Z pomocą przychodzą tzw. zegary epigenetyczne. Te narzędzia pozwalają mierzyć rzeczywisty, biologiczny wiek organizmu. Umożliwiają też ocenę skuteczności terapii: od diety, przez ruch, po leki.
Czy odmłodzenie stanie się możliwe?
Z badań wynika, iż niektóre aspekty starzenia można już dziś opóźnić. Codzienne nawyki – jak dieta bogata w kwasy omega-3, aktywność fizyczna i redukcja przewlekłego stresu – mają bezpośredni wpływ na długowieczność. W przyszłości kluczową rolę mogą odegrać geroprotektory – specjalistyczne leki opóźniające starzenie na poziomie molekularnym.
Eksperymenty na modelach zwierzęcych pokazują obiecujące wyniki. Eliminacja komórek senescentnych poprawia zdrowie i wydłuża życie. Teraz realizowane są przygotowania do badań klinicznych na ludziach. Naukowcy ostrzegają jednak przed pochopnym wdrażaniem terapii – ich wpływ na naturalne funkcje organizmu musi być dokładnie zbadany.
Nadchodzi nowa era medycyny?
Świat nauki coraz odważniej mówi o możliwości ingerencji w procesy starzenia. Nie chodzi tylko o kosmetyczne „odmłodzenie”, ale o poprawę zdrowia, wydłużenie życia i zwiększenie jego jakości w podeszłym wieku. Otwiera się perspektywa, która jeszcze dekadę temu wydawała się science fiction.
Badania prowadzone przez zespół dr. Chmielewskiego są jednym z wielu kroków na drodze do stworzenia skutecznych terapii przeciwstarzeniowych. Ale ich waga jest nie do przecenienia – mogą stanowić fundament dla rozwoju nowej dziedziny medycyny, której celem będzie nie tylko leczenie, ale także kontrolowanie tempa biologicznego zegara.
Źródło: forsal.pl/krakowwpigulce.pl
Specjalizuje się w prawie i ekonomii. Interesuje się podróżami i motoryzacją.
