Prokrastynacja – dlaczego odkładamy na później?

Odkładanie ważnych zadań na później to problem, z którym mierzy się wielu z nas. Choć często bywa mylona z lenistwem, prokrastynacja jest złożonym zaburzeniem samoregulacji. Dowiedz się, skąd się bierze i poznaj sprawdzone sposoby, które pomogą Ci odzyskać kontrolę nad swoim czasem i działaniem.

Czym jest prokrastynacja?

Prokrastynacja to odkładanie ważnych zadań na później, a w obecnej chwili zajmowanie się mniej istotnymi rzeczami, które nie muszą w przeciwieństwie do odkładanego zadania, być wykonane jak najszybciej. Zajmujemy się sprzątaniem, przeglądaniem wiadomości ze świata czy konwersowaniem z przyjaciółmi, zamiast zacząć wykonywać ważne zadanie. Z tym nietypowym systemem priorytetów spotyka się niejeden z nas. Prokrastynacja jest przedmiotem badań od wielu lat i spotyka się z wielką kontrowersją. Nie jest to zwykle lenistwo, a złożone zaburzenie samoregulacji, z którym można walczyć.

Skąd się bierze prokrastynacja?

Prokrastynację można zauważyć w wielu obszarach naszego życia. Można ją określić na spektrum, gdyż niektórzy zmagają się z nią w postaci nieco dłuższej przerwy na kawę, a inni są w stanie przez wiele miesięcy unikać nauki czy obowiązków, aby w ostatnim momencie zająć się swoim zadaniem. Badacze uważają, iż prokrastynacja wynika z dużo większego skupienia się na chwilowej przyjemności, niż na nieprzyjemnym obowiązku. Dodatkowo na niekorzyść przemawia daleki termin wykonania zadania, gdyż może on wydawać się tak odległy, iż osoby prokrastynujące uznają go za wręcz nierealny. Stąd poziom motywacji jest dość niski, gdyż skala problemu jest zbyt odległa. Oprócz tego, znaczenie mają także przyczyny neurologiczne. Naukowcy odnotowali, iż wśród osób prokrastynujących obszar w mózgu odpowiedzialny za zapamiętywanie nieprzyjemnych zdarzeń, czyli obszar przyhipokampowy jest bardziej aktywny. Mówi się, iż pośród osób z tym problemem, zauważa się zmniejszoną ilość neuronów w obszarze kory przedczołowej, która jest odpowiedzialna za planowanie i kontrolowanie bodźców.

Jak walczyć z prokrastynacją?

Prokrastynacja to złożony problem, na który składa się wiele czynników. Jednak dobra wiadomość jest taka, iż można z nią walczyć. Jednym ze sposobów na walkę z prokrastynacją jest ustalenie priorytetów. Dobrym nawykiem jest sporządzanie list zadań do wykonania i ustalenie poziomu ważności każdego z nich. Następnie powinno się realizować obowiązki zgodnie z ustaloną listą, zaczynając od najważniejszych. Wykonanie obszernego zadania może wydawać się przytłaczające i zniechęcające. Z pomocą może nam przyjść podzielenie obowiązku na drobniejsze części i wyznaczenie nagrody za wykonanie każdego z podpunktów. Ważnym jest, aby podczas pracy nad zadaniem unikać rozpraszaczy, takich jak telewizor czy telefon. Unikniemy w ten sposób pokusy i w pełni skupimy się na zadaniu. Skutecznym rozwiązaniem może być metoda pomodoro, polegająca na pracy w blokach czasowych, dzięki czemu łatwiej jest utrzymać koncentrację. Pomocne jest także jasne określenie celu i motywacji stojącej za zadaniem. Przy potknięciach warto być dla siebie życzliwym i traktować je jako szansę na poprawę planu, a nie powód do rezygnacji.