Program Oddolna Kultura

Czy są Tobie bliskie oddolne działania kulturowe i społeczne oraz zagadnienie animacji społeczności lokalnych w Gdańsku? Może chciał_byś badawczo zagłębić się w ten temat, i masz już pomysł, jak do tego podejść? jeżeli tak, to możemy mieć coś dla Ciebie – Instytut Kultury Miejskiej zaprasza do wzięcia udziału w naborze do Programu Oddolna Kultura, którego głównym celem jest przyjrzenie się wybranym zjawiskom/fenomenom z obszaru gdańskiej kultury nieinstytucjonalnej – czyli takim, które dzieją się za sprawą inicjatyw podejmowanych przez trzeci¹ i czwarty sektor².

Nie nakreślamy szczegółowych ram, formy i tematu badania, o ile nie wiąże się ono z kulturą instytucjonalną (tj. organizowaną lub wykonywaną przez instytucje publiczne). Pragniemy dać Wam przestrzeń do zbadania organicznych zjawisk, miejsc lub przedsięwzięć, aby wspólnie lepiej zrozumieć gdańską kulturę w ujęciu relacyjnym.

Za Markiem Krajewskim (2013), kultura rozumiana właśnie w ten sposób, to model wzajemnych powiązań między jednostkami stanowiącymi określoną zbiorowość, determinujący jej tożsamość, funkcje oraz unikalne cechy, w tym sposoby organizacji danych przedsięwzięć.ł

Zachęcamy do badań realizowanych takimi metodami, jak np.: autorska analiza dzieł zastanych, badania autoetnograficzne (w tym traktująca o działalności samych autorów projektu w ramach wybranego tematu), wywiady indywidualne i grupowe, obserwacje i antropologia organizacji, eksploracyjno-wydobywcze, badania w działaniu (action research, participatory action research), badania warsztatowe, oraz z elementami analizy ilościowej.

Przykłady tematów, jakie można podjąć w ramach Programu:

• aktywizacja osób starszych;
• bookcrossing, objazdowe biblioteki;
• działalności (np. gospodarcze) osób migranckich i ich wpływ na życie ulicy/osiedla;
• działalność klubów/pubów muzycznych, organizujących koncerty i działania ze społecznością lokalną, podczas których wydarza się np. wspólne muzykowanie;
• działania popularyzujące lokalność (spacery, spotkania);
• gry miejskie;
• kolektywy artystyczne, społeczne, animacyjne;
• kółka hafciarskie, garncarskie, kreatywne, manualne i inne 'robienia rzeczy’;
• nieformalne literackie i filmowe kluby dyskusyjne;
• sąsiedzkie, dzielnicowe, inicjatywy zajmujące się zachowaniem i kultywacją pamięci i historii lokalnej;
• prywatne galerie sztuki;
• prywatne kina studyjne/ pokazy plenerowe;
• rynki (np. oliwski, wrzeszczański, na Przymorzu), pchle targi;
• slamy poetyckie;
• spółdzielnie socjalne;
• święta ulic (organizowane własnym sumptem);
• włączanie osób ze szczególnymi potrzebami (osoby z niepełnosprawnością, migranci, uchodźcy, osoby w kryzysie bezdomności);
• wymiany ubrań, wyprzedaże garażowe, giełdy winyli;
• nowe zjawiska z obszaru kultury oddolnej.
  
  

Do Programu zapraszamy wszelkie osoby (i grupy osób), które nie są zawodowymi badaczami, tj. zatrudnieni na etat w jednostce naukowej lub badawczej. Zakwalifikowanym przysługiwać będzie wsparcie administracyjne, merytoryczne (w postaci konsultacji) i finansowe (do 15 000 zł⁴) ze strony IKM.

Na zgłoszenia w formie mailowej na adres [email protected] oraz [email protected] czekamy od 4 sierpnia do 31 sierpnia włącznie. Zgłoszenia przesłane poza tym terminem nie zostaną rozpatrzone.

Treść maila, zatytułowanego „Zgłoszenie do Konkursu: Program Oddolna Kultura”, powinna zawierać:

1. Dane kandydata – imię i nazwisko. W przypadku grupy – jej nazwa i imiona i nazwiska osób ją tworzących.

2. Adres e-mail i numer telefonu do osoby kontaktowej

3. Krótki opis Kandydata – osoby lub grupy (około 500 znaków ze spacjami)

4. Następujące oświadczenia:

„Oświadczam, iż nie jestem (ja ani żadna osoba z mojej grupy⁵) zatrudnion_ w instytucie badawczym bądź na uczelni wyższej jako pracownik badawczy lub badawczo-dydaktyczny.

Oświadczam, iż nie jestem (ja ani żadna osoba z mojej grupy⁶) pracownikiem Instytutu Kultury Miejskiej, ani członkiem rodziny pracownika Instytutu Kultury Miejskiej.

Oświadczam, iż zgłoszony w Konkursie Projekt jest wynikiem mojej osobistej twórczości i nie narusza praw autorskich ani pokrewnych innych osób.

Oświadczam, iż akceptuję regulamin Konkursu: Program Oddolna Kultura.

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci wizerunku w celu wykorzystania w materiałach multimedialnych publikowanych przez Instytut Kultury Miejskiej z siedzibą w Gdańsku (80-806), ul. Targ Rakowy 11 (dalej jako: Organizator) w związku z realizacją Programu Oddolna Kultura na stronie internetowej i portalach społecznościowych oraz w materiałach reklamowych (np. zdjęcia, filmy promocyjne) w zakresie działalności promocyjnej i informacyjnej Organizatora programu.

Oświadczam, iż zapoznał_m się z Klauzulą Informacyjną RODO, umieszczoną w treści Regulaminu Konkursu.”

Oraz załącznik do wiadomości w postaci pliku .doc(x) lub .pdf, o maksymalnej długości 5 000 znaków ze spacjami, zawierający:

• Konspekt badania zawierający problem badawczy oraz cele badania – szczególnie opis grup objętych badaniem wraz ze wskazaniem doboru próby (jeśli zasadne), określeniem najważniejszych pytań badawczych z hipotezami (jeśli zasadne), propozycją narzędzi i technik badawczych, którymi Kandydat zamierza się posłużyć;
• Harmonogram rzeczowo-finansowy – proponowany budżet wraz z wyszczególnionymi kategoriami kosztów oraz ramy czasowe poszczególnych etapów badania;
• Opis motywacji wraz z uzasadnieniem, jak proponowane badanie pozwoli przybliżyć przykład(y) lokalnych i oddolnych działań kulturalnych w Gdańsku.

Wyniki naboru zostaną opublikowane na stronie ikm.gda.pl oraz w tym konkretnym wpisie do 8-go września 2025 r. Organizator niezwłocznie skontaktuje się z osobami/grupami badawczymi odpowiedzialnymi za wyłonione Projekty.

Regulamin konkursu – [kliknij tutaj]

W razie pytań zapraszamy do kontaktu:

Kierownik Działu Badań i Rozwoju, dr Bartek Lis – email: [email protected], tel.: 573 209 058;

Specjalista ds. badań, Jakub Osmański – email: [email protected], tel.: 573 209 049.


1) Trzeci sektor obejmuje ogół organizacji pozarządowych, rozumianych jako: NGOs, fundacje i stowarzyszenia, organizacje non-profit (nienastawione na zysk). Cechami charakterystycznymi przedstawicieli trzeciego sektora są solidarność, wzajemność i relacyjność, a także działanie na rzecz społeczeństwa.

2) Czwarty sektor to obszar aktywności społecznej obejmujący nieformalne grupy obywateli i inicjatywy oddolne, które działają poza strukturami instytucji publicznych, biznesu i organizacji pozarządowych. Są to działania spontaniczne, niezarejestrowane formalnie, często podejmowane lokalnie i tymczasowo, w odpowiedzi na konkretne potrzeby społeczne. Cechuje je elastyczność, brak hierarchii oraz silne zaangażowanie obywatelskie. Czwarty sektor odgrywa istotną rolę w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, uzupełniając działania trzech tradycyjnych sektorów.

3) Krajewski, M. (2013). W kierunku relacyjnej koncepcji uczestnictwa w kulturze. Kultura i Społeczeństwo, 57(1), 29-67.

4) 15 000 zł to łączna pula przeznaczona na sfinansowanie wybranych Projektów. Organizator może wybrać do realizacji np.: jeden, dwa lub trzy projekty o wnioskowanej kwocie 4 500 zł, dwa projekty o wnioskowanej kwocie 7 000 zł, jeden projekt o wnioskowanej kwocie 13 500 zł. Organizator zastrzega sobie również prawo do niewyłonienia żadnego z przesłanych zgłoszeń