Film „Młodzi chcą kręcić, czyli Studio Irzykowskiego” w reżyserii Piotra Morawskiego i Andrzeja Adamskiego zwyciężył w XXXI Festiwalu Form Dokumentalnych NURT.
Produkcja opowiada o niezależnej wytwórni, która powstała w okresie „karnawału” Solidarności. W latach 70. i 80. ukształtowała wybitnych polskich twórców fabuły i dokumentu.
To jedyny dotąd dokument ukazujący bunt młodych ludzi, którzy mimo niesprzyjających okoliczności, mimo tego, iż ich filmy były odkładane na półki, przez cały czas mieli zapał do tworzenia swoich dzieł w Studiu Filmowym Karola Irzykowskiego w czasach, kiedy w Polsce panowała cenzura.
– Pierwsze studio w ogóle w historii PRL-u miało wspomagać młodych, pomagać w debiutach i tak dalej. A w ogóle, struktura kinematografii była dosyć zamknięta na młodych. To studio z jednej strony musiało walczyć ze starymi o swoje, a z drugiej strony musiało walczyć z polityką. Ale ta nieustępliwość zaowocowała później różnymi fajnymi filmami – mówi Piotr Morawski, jeden z reżyserów zwycięskiego filmu NURT-u.
29.11.2025. Kielce. KCK. Gala finałowa XXXI Festiwalu Form Dokumentalnych NURT / Fot. Jarosław Kubalski – Radio KielceNagrodę główną w wysokości 10 tys. zł ufundował dyrektor generalny TVP S.A. Tomasz Sygut.
Z kolei nagrodę publiczności w wysokości 5 tys. zł otrzymała Małgorzata Szyszka za film „Magia Podlasia. Szeptuchy”. Wręczyła ją prezydent Kielc Agata Wojda. To dokument o roli podlaskich ludowych uzdrowicielek, których codzienne działania akceptowane są w pełni przez mieszkańców regionu.
– Ktoś mówi: a Pani coś dolega? Proszę Państwa, mi coś dolega, jak każdemu, czyli coś tam zawsze dolega.
– To ja się za panią pomodlę. I nagle pani w autobusie się za mnie modliła, pani na ławeczce, pani w sklepie, i ja sobie myślę: Gdzie ja jestem? Co to za kraina, w której ludzie wierzą, iż najpierw trzeba się pomodlić do Boga, i iż to jest bardziej skuteczne, a dopiero potem należy iść do lekarza – wspomina reżyserka filmu Małgorzata Szyszka.
Nagrodę dyrektora Kieleckiego Centrum Kultury Artura Wijaty w wysokości 4 tys. zł przyznano filmowi „Kartka z innego świata” w reżyserii Jana Sosińskiego. To dokument o sentymentalnej podróży do miejsca sowieckiej zsyłki, szokujący pięknem krajobrazu Kazachstanu i mentalnością jego mieszkańców, uczciwych i dobrych ludzi, których straszliwa historia tego regionu niczego nie nauczyła. Styl tej opowieści może korespondować z „Innym Światem” Gustawa Herlinga Grudzińskiego.
– Jak się skończyła pandemia, uznaliśmy, iż jedziemy do Rosji. Mieliśmy robić część zdjęć w Jercewie, czyli w tym głównym obozie, w którym siedział Herling – Grudziński, potem na Wyspach Sołowieckich, tamtą drogą też szedł. I dopiero potem Kazachstan. Jak zebraliśmy się i postanowiliśmy, iż jedziemy na zdjęcia, to wybuchła wojna. I zdaliśmy sobie sprawę, iż części tego filmu, całej tej części rosyjskiej po prostu nie będzie – tłumaczy reżyser Jan Sosiński.
29.11.2025. Kielce. KCK. Gala finałowa XXXI Festiwalu Form Dokumentalnych NURT / Fot. Jarosław Kubalski – Radio KielceW tym roku po raz pierwszy wręczono specjalną nagrodę w wysokości 2 tys. zł. To nagroda imienia Jerzego Ridana – reżysera, scenarzysty, pedagoga i publicysty, który przez wiele lat był związany z festiwalem NURT. Otrzymał ją film „Pasażer Andrzej Munk” w reżyserii Michała Bielawskiego, czyli dokumentalna analiza osobowości jednego z najwybitniejszych reżyserów w historii polskiej kinematografii, który ukształtował oryginalny model spojrzenia kilku pokoleń polskiej szkoły filmowej. Ponadto, jak co roku przyznano Nagrodę Specjalną Dyrektora Artystycznego Festiwalu Form Dokumentalnych NURT, Krzysztofa Miklaszewskiego. Dostał ją dokument Władysława Jurkowa „Ravensbruck. Ostatni świadkowie”. To dokumentalny wielogłos kobiet – ofiar zbrodniczych eksperymentów medycznych w niemieckim obozie śmierci.
Na XXXI Festiwalu Form Dokumentalnych NURT komisja artystyczna wyróżniła również filmy „Podarować czas” w reżyserii Pauliny Ibek, „Siwy Amator” w reżyserii Petro Aleksowskiego i „Żołnierki Ukrainy” w reżyserii Michała Przedlackiego. Uroczystą finałową galę zakończył pokaz zwycięskiego filmu, a także degustacja jubileuszowego tortu z okazji trzydziestej rocznicy festiwalu w Kielcach, gdyż jego pierwsza edycja odbyła się w Krakowie.
Przypomnijmy, iż w tym roku do konkursu ze 160 filmów zakwalifikowano 31 dokumentów, które od 25 do 28 listopada były pokazywane w specjalnych dziewięciu blokach tematycznych w Kieleckim Centrum Kultury.
