Porcelanowe szlagiery na wystawie w Muzeum Narodowym

radiokielce.pl 4 godzin temu

„Goplana”, „Ida” i „London” – trzy wyjątkowe serwisy zaprojektowane przez Wincentego Potackiego w latach 60. XX wieku, trafiły na wystawę czasową w Dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach.

Dr Magdalena Śniegulska-Gomuła, kierownik działu rzemiosła artystycznego Muzeum Narodowego w Kielcach podkreśla, iż jeżeli chodzi o ceramikę ćmielowską, instytucja ta ma największą kolekcję muzealną w kraju, od fajansu z wieku XIX aż po XXI wiek, czyli po współczesną produkcję.

– Ta kolekcja, pomimo iż tak liczna, miała pewne luki. Te braki dotyczyły głównie XX wieku. Jeszcze niedawno te serwisy, bardzo często obecne w domach, nie były tak doceniane. W tej chwili te PRL-owskie przykłady dizajnu są bardzo poszukiwane zarówno przez prywatnych kolekcjonerów, jak i muzea – zaznacza.

Luki pomogła uzupełnić dotacja celowa ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Dzięki niej Muzeum Narodowe w Kielcach zakupiło pięć serwisów, z których trzy prezentowane są już teraz na wystawie czasowej „Sezamie, otwórz się! Nabytki nowe i nie tylko”.

– To jedne z bardziej znanych serwisów, zaprojektowanych w latach 60. XX wieku przez Wincentego Potackiego – znakomitego rzeźbiarza i projektanta wielu form ceramicznych i galanterii ceramicznej. Są to serwisy: „Goplana”, „Ida” i produkowany głównie na eksport, „London”. Serwis „Goplana” wraz z serwisem „Krokus” to chyba najbardziej charakterystyczne dla wytworni ćmielowskiej powojenne fasony. Zostały zaprezentowane na XXX Międzynarodowych Targach Poznańskich, gdzie zyskały miano „szlagieru pełnego wyrazu” – mówi dr Magdalena Śniegulska-Gomuła.

To prawdziwe perełki polskiego wzornictwa lat 60., kiedy to ceramika – także stołowa – wpisywała się w nurt „New Look” – pełen płynnych kształtów, żywych kolorów, a czasem także asymetrii i abstrakcyjnych deseni. Dr Magdalena Śniegulska-Gomuła przyznaje jednak, iż ten dorobek przez lata był deprecjonowany, co na szczęście w ostatnim czasie zaczyna się zmieniać.

– To istotny element naszego dziedzictwa kulturowego. Są to rzeczywiście projekty, które część osób pamięta z domowych meblościanek. Ale one są bardzo ciekawe, bardzo nowatorskie, piękne i funkcjonalne – podkreśla.

Żeby zobaczyć dwa kolejne serwisy trzeba będzie poczekać do czerwca. Jak mówi dr Magdalena Śniegulska-Gomuła znajdą się one na wystawie „Powróćmy, jak za dawnych lat”, na której prezentowane będzie polskie dziedzictwo z międzywojnia. Jej otwarcie jest planowane na 3 czerwca.

– Serwis „Płaski”, jeden z najbardziej charakterystycznych serwisów ćmielowskich dla dwudziestolecia międzywojennego, adekwatnie stanowiący kwintesencję art déco w polskiej ceramice. Oprócz tego, iż ma bardzo ciekawą formę, to jeszcze został wykonany z różowej porcelany. To była metoda podnoszenia walorów artystycznych ceramiki w Ćmielowie. Był to wynalazek inżyniera chemika Bronisława Kryńskiego. Kolejny serwis – „Belweder” – też nie mieliśmy go w kolekcji, ma bardzo nowoczesną formę i dekorację, utrzymaną w stylistyce art déco – opisuje.

Zakupioną kolekcję porcelany uzupełnia szkło artystyczne, autorskie, z lat od 50. do 70. XX wieku.

– Są to wyroby popularne w czasach PRL-u ze względu na swoją przystępną cenę i nowoczesną formę, a także niejednokrotnie bajeczne kolory. Są to szkła zaprojektowane przez takich znanych artystów, jak Zbigniew Horbowy, Ewa Gerczuk-Moskaluk, Kazimierz Krawczyk, Stefan Sadowski, Wanda Zawidzka-Manteuffel – wymienia dr Magdalena Śniegulska-Gomuła.