Nyckelharpa – rzadki skandynawski instrument klawiszowo-smyczkowy, którego brzmienie zachwyca głębią i melancholią już dziś (w czwartek, 28 sierpnia) zabrzmi w kościele pw. Niepokalanego Serca NMP w Kielcach. Potem będzie go można usłyszeć w Mnichowie i na Górze Witosławskiej. Trwa festiwal Świętokrzyskie Dni Muzyki Dawnej.
Jak przypomina Piotr Świerczyński, koordynator wydarzenia, tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem „Ogrody Salomona”. Ma pokazać spotkanie twórców muzyki żydowskiej i chrześcijańskiej, którzy inspirują się jednym źródłem, jakim jest Stary Testament.
– Stąd obecność Psalmów, ale także innych ksiąg Starego Testamentu, np. „Lamentacji Jeremiasza”. Wokół tych tematów poruszaliśmy się, przygotowując program tegorocznej edycji – zaznaczył.
Festiwal Świętokrzyskie Dni Muzyki Dawnej jest połączeniem pięknych dźwięków z oryginalną architekturą. Jak podkreśla jego pomysłodawczyni, siostra Hanna Szmigielska, w takich ciekawych obiektach odbędą się trzy najbliższe koncerty.
– Wynaleźliśmy trzy kościółki drewniane: barokowy kościół pw. św. Szczepana w Mnichowie, który jest skarbem architektury drewnianej, kościół pw. Niepokalanego Serca NMP w Kielcach, czyli ten za torami i kościół na Górze Witosławskiej, to jest dokładnie kaplica pw. Ducha Świętego – przepiękne miejsce w górach, gdzie liturgia odbywa się raz w roku – podkreśla.
Siostra Hanna wyjaśnia, iż w tych trzech świątyniach odbędzie się koncert duetu litewsko-ukraińskiego:
– Oleny Yeremenko i Yevy Baltmiškyte. Olena jest żyjącą w Warszawie ukraińską skrzypaczką i multiinstrumentalistką, która gra na nyckelharpie. Ten instrument po raz pierwszy zobaczymy na naszym festiwalu. Jest to rodzaj harfy, na której gra się klawiszami, a także smyczkiem. Jest to instrument szarpany, ale do szarpania strun służą klawisze. Bardzo oryginalny. To skandynawski instrument etniczny. Dla Szwedów jest głównym instrumentem ich kultury ludowej. Występował też w innych krajach nadbałtyckich. Od kilku lat robi się na niego transkrypcje muzyki dawnej. Np. koncerty Vivaldiego wspaniale brzmią na dwóch nyckelharpach. Z kolei Yeva Baltmiškyte jest litewską artystką, żyjącą w Brukseli. Gra na lutni, gitarze renesansowej i na różnych rodzajach harf – opisuje.
W wykonaniu tych artystek publiczność usłyszy sefaradyjskie pieśni.
– Czyli stare pieśni hispano-żydowskie, które artystki wykonają w wersji instrumentalnej. Na pewno to będzie bardzo oryginalna muzyka – zapowiada siostra Hanna.
Koncerty odbędą się: w czwartek, 28 sierpnia, godz. 18.30 – w kościele pw. Niepokalanego Serca NMP w Kielcach, piątek, 29 sierpnia, godz. 18.00 – w kościele pw. św. Szczepana w Mnichowie, a w sobotę, 30 sierpnia, o godz. 14.00 w kaplicy pw. Ducha Świętego na Górze Witosławskiej.
W piątek, 29 sierpnia odbędzie się jeszcze jedno wydarzenie. O godz. 17.00, w kościele pw. Wniebowzięcia NMP i św. Augustyna w Kurozwękach zaplanowano spotkanie klawesynu z fortepianem. Występ dwóch wybitnych artystów – Marka Toporowskiego (klawesyn) i Artura Jaronia (fortepian) – przeniesie słuchaczy od barokowej wirtuozerii Haendla i Scarlattiego, przez romantyzm Chopina i Paderewskiego, aż po klasyczne dialogi Mozarta.
Z kolei w niedzielę, 31 sierpnia, o godz. 18.00, w kościele pw. św. Stanisława w Bodzentynie rozpocznie się koncert muzyki kantoralnej.
– Czyli takiej, jaką wykonywano w czasie liturgii synagogalnej. Koncert będzie grany przez polskiego organistę, Jakuba Stefka, który zaprosił do współpracy prawdziwego kantora synagogalnego z Niemiec, Izydora Abramowicza – dyrektora muzycznego Synagogi Pestalozzistrasse w Berlinie – opisuje siostra Hanna.
Na wszystkie te koncerty wstęp jest wolny.
W programie festiwalu na ten weekend znalazło się jeszcze jedno wydarzenie. Będzie miało miejsce w niedzielę, 31 sierpnia, o godz. 14.00, w dawnej synagodze w Kielcach. Siostra Hanna Szmigielska wyjaśnia, iż będzie to krótkie, jednodniowe sympozjum, zorganizowane przez Piotra Świerczyńskiego, zatytułowane „Muzyka żydowska Europy, Polski i Kielc”.
– Piotr zaprosił kilku specjalistów zajmujących się tą muzyką, która wciąż jest mało znana i mało zbadana, zwłaszcza jeżeli chodzi o polską jej część – zauważa.
Rozmowę poprowadzi Magdalena Łoś – dziennikarka Programu II Polskiego Radia, znana popularyzatorka muzyki dawnej. W dyskusji wezmą udział wybitni goście: dr hab. Maria Sławek, dr Joanna Sztejnbis-Zdyb oraz dr Jakub Stefek.
Wstęp wolny.
Kolejne wydarzenia w ramach festiwalu Świętokrzyskie Dni Muzyki Dawnej odbędą się po 3 września.
Program:
28 sierpnia (czwartek), godz. 18.30 – Kościół pw. Niepokalanego Serca NMP w Kielcach
29 sierpnia (piątek), godz. 18.00 – Kościół pw. św. Szczepana w Mnichowie
30 sierpnia (sobota), godz. 14.00 – Kaplica pw. Ducha Świętego na Górze Witosławskiej
29 sierpnia (piątek), godz. 17.00 – Kościół pw. Wniebowzięcia NMP i św. Augustyna w Kurozwękach
31 sierpnia (niedziela), godz. 18.00 – Kościół pw. św. Stanisława, Bodzentyn
31 sierpnia (niedziela), godz. 14.00 – Dawna synagoga w Kielcach, spotkanie zatytułowane „Muzyka żydowska Europy, Polski i Kielc”.
