„Czas Superbohaterów – w hołdzie ofiarom pacyfikacji Michniowa” – to tytuł koncertu, który w środę (4 października) odbył się na scenie Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach. Historia sprzed 80 lat została pokazana dzięki scen aktorskich, archiwaliów i nowoczesnej muzyki.
Twórcy widowiska zadbali o to, by już od pierwszej sceny historia mieszała się z teraźniejszością. Łukasz Sobieraj, prezes Fundacji Scyzoryki, jeden z twórców spektaklu wyjaśnił, iż o wydarzeniach sprzed 80 laty opowiadają w szerszym kontekście, przez pryzmat II wojny światowej, ale przede wszystkim partyzantki świętokrzyskiej.
– Mieszamy rzeczywistości, do różnych scen wprowadziliśmy postaci ze współczesności, tak aby te dwie rzeczywistości się przeplatały, żeby młodzi ludzie czuli, iż to nie jest kolejna nudna lekcja historii, iż to nie jest zamierzchła przeszłość, która już się nigdy nie powtórzy. Niestety to, co się dzieje za naszą wschodnią granicą pokazuje, iż do tragicznych wydarzeń może dochodzić zawsze, także teraz i w przyszłości. Dlatego muszą pamiętać, skąd się wywodzimy, jaka jest nasza historia, kto walczył o naszą wolność, ale żeby też sami byli gotowi na różne możliwości – podkreślił.
Obok materiałów archiwalnych, piosenek partyzanckich w nowych aranżacjach pojawiły się scenki aktorskie. Niektóre bardzo drastyczne, jak spalenie mieszkańców Michniowa w stodole, czy atak na pociąg, który był pretekstem do drugiego dnia pacyfikacji Michniowa.
W scenkach zagrał między innymi 17-letni Bartłomiej Żuchowski. Przyznał, iż najtrudniejsze było dla niego wyobrażenie sobie i poczucie tych wydarzeń, o których opowiadali.
– Gram cztery role, które wymagają naprawdę dużo ekspresji. Są to małe role, ale bardzo intensywne i bardzo emocjonalne. Między innymi wcielam się w partyzanta, który przez lornetkę widzi to, co się dzieje we wsi Michniów. Widzi, jak Niemcy rozstrzeliwują kobietę. Jest to dla niego bardzo traumatyczne przeżycie – wyjaśnił.
Bartłomiej ocenił, iż choć widowisko jest trudną lekcją, to ważną.
– Uważam, iż jest to perfekcyjna lekcja historii, idealne połączenie współczesności z historią, co jest świetnym przekazem historii i może być świetną lekcją dla nas wszystkich, jakich błędów nie należy popełniać – powiedział.
W podobnym tonie wypowiadała się Małgorzata Kowalska z zespołu Echo Łysicy. Artystki z Bielin wykonały szczególną pieśń.
– Dostałyśmy wiersz, najprawdopodobniej napisany przez panią, która przeżyła pacyfikację Michniowa, i do niego muzykę napisał nasz akompaniator, Grzegorz Michta. Melodia i słowa są bardzo przejmujące, opowiadają o tragicznych przeżyciach. Sam wiersz może tak by nie przemawiał, a z muzyką przyciąga – dodała.
– Skoncentrowałem się na tragedii, jaka miała miejsce 80 lat temu, starałem się używać jak najwięcej środków, by cały wizerunek wojny, tragedię tamtych lat oddać muzyką – mówił Grzegorz Michta.
– Komponując muzykę sięgnąłem po współczesne środki wyrazu, używając instrumentów, które na co dzień grają muzykę klasyczną czy rozrywkową, do tego, by odzwierciedlić ruch, np. idące wojsko, strzały czy wybuchające bagnety – tłumaczył.
O znaczeniu spektaklu mówił poseł Krzysztof Lipiec. Zwrócił uwagę, iż „Czas superbohaterów”, to czas młodego pokolenia Polaków, które żyje dzisiaj, we współczesnej rzeczywistości w Polsce.
– Chcemy ukazać młodym ludziom, w jaki sposób ich przodkowie oddawali życie za naszą wolność, niepodległość, nie szczędząc swoich sił, energii, walcząc z wrogiem, mając świadomość, iż wróg jest nieprzejednany, uzbrojony. Mam przekonanie, iż to dzisiejsze przedstawienie umocni młodych Polaków w tym, iż warto żyć dla Polski, warto dla Polski pracować i wart dbać o to, by nigdy takie sytuacje, które dzisiaj będą przywoływane na pamięć, nigdy już nie miały miejsca – zaznaczył.
Pod wrażeniem widowiska był senator Krzysztof Słoń.
– Zarówno widzowie tego spektaklu, ale przede wszystkim wykonawcy, którzy poświęcili tyle godzin, tyle dni na to, żeby ten spektakl przygotować, to są prawdziwi świadkowie historii. Mam taką nadzieję, iż w przyszłości, kiedy ktokolwiek zapyta ich, czym jest świętokrzyski Michniów, jakie tragiczne wydarzenie miało tam miejsce, z całą pewnością będą mogli o tym opowiedzieć. Dziś budujemy polskie emocje, które powinny towarzyszyć każdemu Polakowi, i gdy pomyśli o tych ponad 800 polskich wsiach spacyfikowanych. Michniów to jest symbol martyrologii, to jest symbol męczeństwa polskiej wsi i bardzo jestem wdzięczny dla tych, którzy przypominają to w ten właśnie sposób, który jest z całą pewnością odpowiedni dla współczesnego młodego odbiorcy i widza – mówił.
Organizatorzy: Fundacja Scyzoryki, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego i Wojewódzki Dom Kultury w Kielcach.
Partnerzy: Muzeum Wsi Kieleckiej, Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie oraz Urząd Miasta w Kielcach.
Patronat honorowy: poseł na Sejm RP Krzysztof Lipiec, marszałek województwa świętokrzyskiego Andrzej Bętkowski, wojewoda świętokrzyski Zbigniew Koniusz.
Wydarzenie dofinansowane zostało ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa” i jest częścią ogólnopolskich obchodów 80. rocznicy pacyfikacji Michniowa, jak również częścią obchodów rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
