W Polskim Radiu RDC wspominamy wszystkich tych, którzy odeszli z tego świata w minionych 12 miesiącach.
STANISŁAW TYM
6 grudnia 2024 roku w wieku 87 lat zmarł Stanisław Tym – aktor, satyryk, reżyser, współscenarzysta filmów Stanisława Barei.
Urodził się 17 lipca 1937 r. w Małkini Górnej. Zanim został satyrykiem, aktorem, komediopisarzem, reżyserem oraz felietonistą studiował m.in. chemię na Politechnice Warszawskiej i przetwórstwo na SGGW.
Już w czasie kolejnych studiów - na Wydziale Aktorskim PWST - zdobywał doświadczenie: pisał teksty, a także występował w kabaretach studenckich.
Pierwszą rolę filmową stworzył w "Cafe pod Minogą" Bronisława Broka z 1959 r. Największą popularność zapewniły mu kreacje w "Misiu", którego był scenarzystą i współreżyserem, a także w "Rejsie" Marka Piwowskiego, "Rozmowach kontrolowanych" Sylwestra Chęcińskiego i "Rysiu", którego sam zrealizował.
W swoim dorobku artystycznym ma również udział w takich serialach, jak "40-latek", "40-latek 20 lat później", "Bank nie z tej ziemi", "Tylko miłość" i "Spadkobiercy".
Szeroką popularność przyniosły mu także telewizyjne transmisje jego występów kabaretowych. Był uznawany za mistrza drobnych, zwłaszcza humorystycznych form literackich.
Stanisław Tym był autorem wielu sztuk teatralnych, skeczy (m.in. Ucz się Jasiu w wykonaniu Jana Kobuszewskiego, Wiesława Gołasa i Wiesława Michnikowskiego, prezentowany w kabarecie Dudek), słuchowisk radiowych i scenariuszy do filmów Stanisława Barei, w których również występował i których był współreżyserem.
W drugiej połowie lat 90. pisał felietony do tygodnika „Wprost” i dziennika „Rzeczpospolita”, następnie został stałym felietonistą „Polityki”.
Był laureatem wielu nagród, m.in. za najlepszy scenariusz do filmu "Rozmowy kontrolowane" na FPFF w Gdyni w 1992, Nagrody Kisiela dla najlepszego publicysty w 1998, nagrody telewizyjnego Pegaza „za poczucie humoru i przenikliwość umysłu” w 2002 oraz tytułu Mistrz Mowy Polskiej w 2010.
W 2005 ukazał się zbiór jego tekstów i rysunków pt. "Mamuta tu mam". Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i członkiem honorowym Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
BARBARA RYLSKA
11 stycznia odeszła Barbara Rylska, aktorka teatralna i filmowa, piosenkarka – miała 88 lat.
Urodziła się 20 stycznia 1936 w Warszawie. Była aktorką teatralną i filmową, wokalistką związana z warszawskim Teatrem Kwadrat.
W filmach występowała od początku lat 60. Między innymi w 1972 roku zagrała żonę wiecznego dyrektora (rola Jerzego Dobrowolskiego) w filmie Stanisława Barei „Poszukiwany, poszukiwana”.
Prezes Związku Artystów Scen polskich Krzysztof Szuster przypomniał, iż Rylska była pierwszą „My Fair Lady” w przedstawieniu granym w Teatrze Komedia w latach 60. Zaznaczył, iż była bardzo popularną aktorką, którą starsi widzowie i słuchacze mogą pamiętać m.in. z „Podwieczorku przy mikrofonie”, czyli audycji radiowej nadawanej m.in. w Programie I Polskiego Radia.
STANISŁAW BRUDNY
13 stycznia odszedł Stanisław Brudny, aktor teatralny, filmowy i dubbingowy – miał 94 lata.
Artysta urodził się 16 maja 1930 w Pilźnie. W 1953 roku ukończył Studium Aktorskie przy Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach, którego aktorem był przez ponad dwadzieścia lat, od 1951 do 1972 roku. Jego praca w Teatrze Śląskim była początkiem drogi artystycznej, która z czasem stała się niezwykle bogata i różnorodna.
Od 1972 roku Stanisław Brudny związany był z Teatrem Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie. Występował w ponad 160 spektaklach, współpracując z wybitnymi reżyserami, takimi jak Gustaw Holoubek, Jerzy Jarocki, Jerzy Kreczmar (którego był również asystentem), Lidia Zamkow, Józef Szajna, Jerzy Grzegorzewski, Tadeusz Łomnicki, Adam Hanuszkiewicz, Michał Zadara, Agnieszka Glińska i Krystyna Janda.
W 1971 roku w Katowicach Stanisław Brudny otrzymał Srebrną Maskę, wyróżnienie za wybitne osiągnięcia aktorskie. W 2008 roku aktor został nagrodzony za kreację Jozuego Carvila w słuchowisku "Jutro", opartym na dramacie Josepha Conrada. Produkcja ta, w reżyserii Julii Wernio, została zgłoszona przez Program I Polskiego Radia i przyniosła Brudnemu nagrodę za najlepszą aktorską rolę męską.
W grudniu 2009 roku artysta został uhonorowany przez Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia prestiżową nagrodą Splendor Splendorów. Wyróżnienie to stanowi najwyższą formę uznania dla twórców związanych z teatrem radiowym.
WOJCIECH TRZCIŃSKI
1 lutego w wieku 75 lat odszedł Wojciech Trzciński – kompozytor, producent i dyrygent, który jak mało kto potrafił z finezją pisać piosenkowe tematy, a zarazem tworzyć kulturalne przedsięwzięcia i nimi kierować.
Słynną balladę "Kawiarenki" napisał dla Ireny Jarockiej i grupy Alibabki. Wiele lat później mówił: "Nie lubię tej piosenki. Na wiele lat przystawiono mi stempelek z napisem „To jest facet od Kawiarenek”, a ja przecież pisałem i inne moim zdaniem ciekawsze piosenki".
A tych było bardzo dużo. Bo Wojciech Trzciński zmienił polską scenę muzyczną. To on skomponował piosenki, które rozsławiły wielu artystów, to on zorganizował festiwale i koncerty, które przeszły do historii i wymyślił nagrodę Fryderyka.
Był wizjonerem i tytanem pracy. Przeboje Trzcińskiego śpiewali Anna Jantar, Krystyna Prońko, Zdzisława Sośnicka, Halina Frąckowiak i Krzysztof Krawczyk. Oprócz piosenek z radiowych list przebojów kompozytor miał w dorobku także m.in. musical, oratorium "Kolęda Nocka", baśń muzyczną "Królowa śniegu", muzykę do spektakli teatralnych i filmów, do takich obrazów jak m.in. "Kobieta i kobieta", "Halo, Szpicbródka" czy "Krzyk".
W 2003 roku stworzył na warszawskiej Pradze Centrum Artystyczne „Fabryka Trzciny”. W budynku z 1916 r., w którym mieścił się kiedyś skład tytoniu i wytwórnia butów sportowych, zaczął organizować koncerty polskich i światowych gwiazd, odbywały się tu też premiery spektakli teatralnych i liczne wystawy – na wiele lat życie kulturalne przeniosło się do działającego do 2016 r. centrum, które przyciągało także uwagę pomysłem na rewitalizację architektury.
JADWIGA PUZYNINA
8 lutego odeszłą prof. Jadwiga Puzynina, językoznawczyni, badaczka literatury, nauczyciel akademicki – miała 97 lat.
Jadwiga Puzynina w audycji RDC „Rody i Rodziny Mazowsza” opowiadała o swojej rodzinie, ojcu - Aleksandrze Zapolskim z Wołynia i matce Kirze von Meck, pochodzącej ze znanej rosyjskiej rodziny arystokratycznej, dość blisko spokrewnionej z kompozytorem Piotrem Czajkowskim. [POSŁUCHAJ]
Profesor Jadwiga Puzynina specjalizowała się w językoznawstwie polonistycznym. Zawodowo do czasu przejścia na emeryturę przez kilkadziesiąt lat była związana z Uniwersytetem Warszawskim. W 1983 na Wydziale Polonistyki UW zorganizowała i objęła kierownictwo Pracowni Słownika Języka Cypriana Kamila Norwida. W latach 80. pełniła funkcję dziekana macierzystego wydziału. W pracy badawczej zajmowała się w szczególności problematyką języka wartości.
W 1976 podpisała Memoriał 101, list protestacyjny do Sejmu PRL przeciwko zmianom w konstytucji. Współpracowała z Komitetem Obrony Robotników, zaś po wprowadzeniu stanu wojennego pomagała represjonowanym studentom. 13 maja 1982 za swoją działalność została na kilka dni internowana.
Była autorką i współautorką podręczników do nauki języka polskiego w szkołach średnich, w tym wielokrotnie wznawianego Język i my: podręcznik do języka polskiego dla klasy I szkół średnich, napisanego wspólnie ze Stanisławem Dubiszem i Marią Nagajową.
Członkini Rady Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk od początku jej istnienia, czyli od 1996 roku współtworzyła kolejne uchwały ortograficzne Rady. Była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Zasiadała w zarządzie Polskiego Towarzystwa Językoznawczego.
Jadwiga Puzynina urodziła się w 29 stycznia 1928 w Rożyszczach na Wołyniu.
W latach 1943-1944 należała do Szarych Szeregów. Po wojnie studiowała polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Uzyskiwała, a następnie stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego. W 1987 otrzymała tytuł profesorski w zakresie nauk humanistycznych.
KS. BP KAZIMIERZ ROMANIUK
25 lutego odszedł ks. bp Kazimierz Romaniuk, pierwszy ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej (1992-2004), autor pierwszego od 400 lat przekładu Biblii z języków oryginalnych na język polski dokonanego przez jednego tłumacza – miał 97 lat.
Urodził się 21 sierpnia 1927 r. w Hołowienkach k. Sokołowa Podlaskiego. Podczas II wojny światowej walczył w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku znalazł się w obozie w Pruszkowie. Udało mu się zbiec i do końca okupacji musiał się ukrywać.
Święcenia kapłańskie przyjął z rąk abp. Stefana Wyszyńskiego 16 grudnia 1951 r.
27 lutego 1982 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji warszawskiej, a 25 marca 1992 roku, na mocy bulli Totus Tuus Poloniae populus, reorganizującej podział administracyjny Kościoła w Polsce, bp Romaniuk został biskupem nowopowstałej diecezji warszawsko-praskiej.
26 sierpnia 2004 roku Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego warszawsko-praskiego, złożoną ze względu na wiek.
ŁUKASZ TURSKI
22 marca odszedł prof. Łukasz Turski, fizyk, popularyzator nauki, publicysta, związany z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN i Centrum Nauki Kopernik – miał 82 lata.
Urodził się 18 listopada 1943 r. Był fizykiem teoretykiem, specjalistą w zakresie fizyki materii skondensowanej i mechaniki statystycznej. Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim w 1965 r., a w 1985 r. otrzymał tytuł profesorski. Zawodowo związany był z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN oraz Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Był także popularyzatorem nauki, pomysłodawcą Pikniku Naukowego — zorganizował pierwszy Piknik Naukowy, za co otrzymał Nagrodę im. Profesora Hugona Steinhausa. Był również jednym z pomysłodawców budowy Centrum Nauki Kopernik w Warszawie, pełnił funkcję przewodniczącego rady programowej tej instytucji.
To autor licznych artykułów popularnonaukowych publikowanych w czasopismach „Znak", „Tygodnik Powszechny", „Wprost", „Odra", „Forum Akademickie” i „Rzeczpospolita". Prowadził programy telewizyjne z cyklu „Czym jest…" i wygłaszał felietony w Radiu Bis. Otrzymał w 2000 r. Medal Europejskiego Towarzystwa Fizycznego za upowszechnianie fizyki.
EWA DAŁKOWSKA
13 czerwca odeszła Ewa Dałkowska, aktorka teatralna, radiowa i filmowa – miała 78 lat.
Urodziła się 10 kwietnia 1947 roku we Wrocławiu. W 1970 roku ukończyła polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1972 roku wydział aktorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. "Debiutowała 4 października 1972 roku rolą Barbarelli w spektaklu +Hyde Park+ w Teatrze Śląskim w Katowicach, w którym występowała w latach 1972-1974.
W latach 1974–2008 była aktorką Teatru Powszechnego w Warszawie, w którym odniosła największe sukcesy. Tam stworzyła wiele niezapomnianych i nagrodzonych kreacji scenicznych". Za rolę Matki w "Balladynie" w reż. Jarosława Kiliana otrzymała indywidualną nagrodę aktorską na 19. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych.
Wyróżniona została także podczas 26. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę w spektaklu "Pan Cogito szuka rady", zagranym w duecie ze Zbigniewem Zapasiewiczem.
Od 2008 roku była aktorką Nowego Teatru w Warszawie. "Na tej scenie tworzy kolejne wybitne kreacje, wśród których jest m.in. uhonorowana nagrodą miesięcznika +Teatr+ Elisabeth Costello w spektaklu +Koniec+ w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego".
W stanie wojennym Dałkowska działała w antykomunistycznym podziemiu. Współtworzyła Teatr Domowy, którego pierwszy spektakl odbył się 1 listopada 1982 roku w jej mieszkaniu. Do 1989 roku Teatr dał około 300 spektakli prezentując w prywatnych mieszkaniach przedstawienia zdjęte z afisza przez cenzurę.
Dałkowska posiadała bogate dossier filmowe. U Andrzeja Wajdy wystąpiła w roli Stefy Wilczyńskiej w filmie "Korczak". Stworzyła również niezapomniane kreacje w filmach: "Noce i dnie", "Sprawa Gorgonowej", "Szpital Przemienienia", "Medium", "Kobieta z prowincji" czy "Aktorzy prowincjonalni".
W ostatnich latach wcieliła się w rolę Marii Kaczyńskiej w filmie "Smoleńsk" w reżyserii Antoniego Krauzego. Artystka wystąpiła również w wielu produkcjach Teatru Telewizji. Współtworzyła przedstawienia w reżyserii Ignacego Gogolewskiego, Jerzego Antczaka, Jerzego Jarockiego, Macieja Wojtyszki czy Agnieszki Glińskiej.
Dałkowska została nagrodzona za role: Elizabeth Proctor u Zygmunta Huebnera w "Czarownicach z Salem" Arthura Millera, Siri von Essen u Ernsta Guenthera w "Nocy trybad" Pera Olova Enquista i Sofii Antonowny u Zygmunta Huebnera w "Spiskowcach" Josepha Conrada.
W dowód uznania za zasługi dla kultury polskiej Ewa Dałkowska została uhonorowana Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".
JANUSZ WIŚNIEWSKI
12 lipca odszedł Janusz Wiśniewski, reżyser teatralny, scenograf, autor plakatów, dyr. Teatru Nowego w Poznaniu (2003–11) – miał 76 lat.
Urodził się w 1949 roku w Świdwinie. Ukończył Wydział Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Był także absolwentem Polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim.
Podczas studiów zadebiutował reżyserią sztuki „Dom Bernardy Alba” Federica Garcii Lorki w warszawskim Teatrze Powszechnym. Od 1987 roku reżyserował spektakle w Teatrze Nowym w Poznaniu. W latach 80. zrealizował tam m.in. niekonwencjonalną „Balladynę” według Juliusza Słowackiego.
„Dziwne to przedstawienie. Zafascynowało mnie już samym swoim zamiarem pokazania wielości stylistycznej dramatu Słowackiego. Tej przedziwnej syntezy kpiny, żartu, tragedii, liryzmu i ironii” – napisał o spektaklu, który uznano za manifest „teatru plastycznego” Tadeusz Słobodzianek.
TADEUSZ ROLKE
14 lipca odszedł Tadeusz Rolke, artysta fotografik, prekursor polskiej fotografii reportażowej – miał 96 lat.
Urodzony w 1929 roku w Warszawie, podczas okupacji niemieckiej uczył się na tajnych kompletach. Należał do Szarych Szeregów, pod pseudonimem „Wilk” brał udział w Powstaniu Warszawskim na Mokotowie Dolnym. Po 2 września 1944 roku trafił do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie został wywieziony na roboty przymusowe do Niemiec.
Po wojnie w 1952 roku został aresztowany pod sfrabrykowanymi zarzutami udziału w grupie przestępczej, spędził dwa lata w stalinowski więzieniu, wyszedł na mocy amnestii.
W 1956 roku otrzymał etat fotografa, zatrudnił się w czasopismach, zajął się fotografią reportażową. Dla krakowskiego „Przekroju” robił zdjęcia modowe, stając się mistrzem tej dziedziny. Zaprzyjaźniony z warszawską bohemą, fotografował życie artystyczne stolicy. W 1970 roku wyjechał na 10 lat do Niemiec. Jego zdjęcia ukazywały się między innymi na łamach „Sterna”, „Die Zeit” i w tygodniku opinii „Der Spiegel”.
Przewodniczył jury Konkursu Polska Fotografia Prasowa '99. Współpracował z „Magazynem Gazety Wyborczej”, wykładał na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Warszawskiej Szkole Fotografii Mariana Schmidta. Współzakładał wydawnictwo „edition.fotoTAPETA” z siedzibą w Warszawie i Berlinie.
Tadeusz Rolke za jeden z najważniejszych swoich projektów uznawał cykl zdjęć i album fotograficzny „Tu byliśmy. Ostatnie ślady zaginionej kultury, opowiadający o śladach społeczności żydowskiej w Polsce”.
Został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2019 roku otrzymał nagrodę 100-lecia ZAiKS-u, a rok później - nagrodę specjalną i członkostwo honorowe. Był też laureatem Złotego artKciuka 2021 przyznawanego na Interdyscyplinarnym Festiwalu Sztuk Miasto Gwiazd w Żyrardowie.
JOANNA KOŁACZKOWSKA
17 lipca odeszła Joanna Kołaczkowska, aktorka kabaretowa i teatralna, autorka tekstów, prezenterka radiowa – miała 59 lat.
O jej śmierci poinformowali w mediach społecznościowych członkowie kabaretu Hrabi. „Walczyła dzielnie, z godnością, z nadzieją. My razem z Nią. Wyczerpaliśmy niestety wszystkie dostępne formy leczenia. Wierzyliśmy w cud. Cud nie nastąpił” - dodali. Jak zaznaczyli, Kołaczkowska „odeszła spokojnie, bez bólu. W otoczeniu najbliższych i przyjaciół – wśród tych, których kochała i którzy kochali Ją bezgranicznie”. Wcześniej kabaret Hrabi poinformował, iż Kołaczkowska walczy z nowotworem.
Artystka pochodziła z Polkowic. W latach 1988–89 występowała w kabarecie Drugi Garnitur, następnie w kabarecie Potem. W kabarecie Hrabi udzielała się od 2002 r. Była założycielką niezależnej wytwórni filmowej A'Yoy. Zagrała w filmach „Nakręceni” (2002), „Robin Hood — czwarta strzała” (1997) czy „Baśń o ludziach stąd” (2003). Występowała także na scenie Teatru Polonia w Warszawie w takich sztukach, jak „Dżdżownice wychodzą na asfalt”, „Kobieta z widokiem na taras”, a także w „Smuteczek, czyli ostatni naiwni” w stołecznym Teatrze Dramatycznym.
URSZULA KOZIOŁ
20 lipca odeszła Urszula Kozioł, poetka, pisarka, felietonistka, autorka dramatów – miała 94 lata.
Urodziła się w 1931 roku w Rakówce pod Biłgorajem, na Lubelszczyźnie. Rodzice byli nauczycielami, których życie wypełniała praca społeczna. Maturę zdała w Zamościu w 1950 roku. Pracowała jako nauczycielka m.in. w Bystrzycy Kłodzkiej i Wrocławiu. Kierowała działem literackim "Poglądów", była redaktorem wrocławskiego miesięcznika "Odra" i z tym pismem związana była przez lata, pełniła funkcję dyrektora Wrocławskiego Ośrodka Kultury.
Jako poetka debiutowała w 1954 roku na łamach prasy. Ma w swoim dorobku również dramaty, sztuki dla dzieci, felietony i słuchowiska. Wydała m.in. „Gumowe klocki” (Związek Literatów Polskich, Wrocław 1957), „W rytmie korzeni” (Ossolineum, 1963), „W rytmie słońca”, (1974), „Żalnik”, (1989), „Supliki”, (2005), „Przelotem” (2007), „Horrendum” (2010), „Klangor" (2014), „Ucieczki” (2016). Tomy jej wierszy publikowało w Polsce przede wszystkim Wydawnictwo Literackie, a ostatnia książka poetycka „Raptularz” ukazała się w 2023 roku nakładem Państwowego Instytutu Wydawniczego.
STANISŁAW SOYKA
21 sierpnia odszedł Stanisław Sojka, wokalista jazzowy i popowy, pianista, gitarzysta, skrzypek, kompozytor, aranżer – miał 66 lat.
Łączył w swojej twórczości elementu jazzu, popu i poezji śpiewanej, miał na koncie zarówno radiowe przeboje, jak i ambitne projekty literacko-muzyczne. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych interpretatorów polskiej piosenki. Początki jego kariery sięgają końca XX w.
W wieku 23 lat zadebiutował na festiwalu Jazz Jamboree, gwałtownie zdobywając uznanie środowiska jazzowego. Współpracował m.in. z Michałem Urbaniakiem, Wojciechem Karolakiem i Tomaszem Stańką. Znamy go z takich piosenek jak "Cud niepamięci" czy "Czas nas uczy pogody" - wielkiego hitu Grażyny Łobaszewskiej. Soyka nagrał ten numer w 1982 roku do słów Jacka Cygana i muzyki Krzesimira Dębskiego. W duecie z Łobaszewską wykonywał go wielokrotnie.
Sentyment do Soyki mają także fani filmów animowanych „Toy Story”. Artysta wykonał polską wersję językową kultowej piosenki z bajki. W „Ty druha we mnie masz” Soyka śpiewa o lojalności i wzajemnym wsparciu.
Jego największym przebojem jest jednak utwór „Tolerancja”. Powstał z okazji charytatywnego koncertu na rzecz chorych na AIDS, który odbył się w 1991 roku w Warszawie. Na scenie wystąpili wówczas m.in. Czesław Niemen, Marek Grechuta i Kora. O kulisach powstania piosenki Sojka opowiedział przed laty w jednym z wywiadów. Zdradził, iż tekst pisał „na kolanie, w rumorze domowym, w towarzystwie dzieci i wielu gości".
KATARZYNA STOPARCZYK
5 września odeszła Katarzyna Stoparczyk, dziennikarka radiowa i telewizyjna – miała 55 lat.
Była dziennikarką radiową i telewizyjną, autorką książek oraz reżyserką spektakli teatralnych.
Z wykształcenia była muzykiem instrumentalistką, absolwentką Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Stworzyła i prowadziła m.in. Piegowate Koncerty - razem z Polską Orkiestrą Radiową pod batutą Dyrektora Artystycznego Michała Klauzy - przybliżając w niezwykle lekkiej i atrakcyjnej formie muzykę poważną najmłodszym
W Programie Trzecim Polskiego Radia prowadziła m.in. audycję Dzieci wiedzą lepiej. W czerwcu 2005 r. we współpracy z Henrykiem Sawką i Grupą MoCarta wydała audycję w wersji CD. Płyta, jak i audycja odniosła sukces (3. miejsce na Ogólnopolskiej Liście Sprzedaży – OLiS). Prowadziła również audycję Myślidziecka 3–5–7, rozmawiając ze znanymi postaciami kultury, mediów, podróżnikami, naukowcami.
Była laureatką tytułów Mistrz Mowy Polskiej oraz Kuźnia Mistrzów Mowy Polskiej.
Tworzyła również spektakle teatralne. Była scenografem, reżyserem i współprowadzącą widowisko muzyczne "Zorka – dziewczynka z gwiazd". W roli Zorki występowała w większości spektakli Dominika Kluźniak, a w roli Anioła Katarzyna Stankiewicz.
Wyreżyserowała także spektakl "Piękne Spojrzenie" - przedstawienie angażujące niewidome dzieci i artystów muzyków. Wystąpili w nim: Wojciech Waglewski, Michał Wiraszko, Jacek "Budyń" Szymkiewicz, Piotr "Bajzel" Piasecki, Novika, Patryk "Tik-Tak" Metela, Malwina Paszek, zespół Smutne Piosenki.
ADAM STRZEMBOSZ
10 października odszedł prof. Adam Strzembosz, prawnik, sędzia, nauczyciel akademicki wiceminister sprawiedliwości (1989-90), pierwszy prezes Sądu Najwyższego (1990-98), przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa (1994-98) – miał 95 lat.
Urodził się 11 września 1930 r. w Warszawie, był profesorem nauk prawnych, także nauczycielem akademickim, głównie związanym z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.
W PRL Adam Strzembosz sprzeciwiał się autorytaryzmowi - po 1980 r. zaangażował się w organizację niezależnych struktur związkowych w Ministerstwie Sprawiedliwości. Po 1989 r. współtworzył demokratyczne sądownictwo - został wiceministrem sprawiedliwości w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, w latach późniejszych był m.in. pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i przewodniczącym Trybunału Stanu, również przewodniczącym Krajowej Rady Sądownictwa.
W 2012 r. prof. Strzembosz został uhonorowany Orderem Orła Białego „w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla przemian demokratycznych w Polsce, za obronę zasad praworządności, godności i niezależności sędziowskiej w czasach PRL-u, za tworzenie państwa prawa w wolnej Rzeczypospolitej Polskiej”. W 2016 r. otrzymał tytuł honorowego obywatela Warszawy.
ELŻBIETA PENDERECKA
31 października odeszła Elżbieta Penderecka, mecenas kultury i organizatorka wielu wydarzeń artystycznych i festiwali, miała 78 lat.
Była inicjatorką wielu imprez kulturalnych w kraju i za granicą oraz prezeską Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena, które zajmuje się organizacją Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Zasiadała też we władzach międzynarodowych fundacji muzycznych.
Studiowała fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1965 r. wyszła za Krzysztofa Pendereckiego, od tamtej pory prowadziła sekretariat swojego męża i wspierała go w jego działalności.
Penderecka przyczyniła się do powstania orkiestry kameralnej Sinfonietta Cracovia, oficjalnej orkiestry Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa.
W 2002 r. decyzją KulturForum Europa (Europejskie Forum Kultury) Penderecka została laureatką jubileuszowej Europejskiej Nagrody Kultury 2002 za swoje osiągnięcia jako „ambasador Polski w otwieraniu Unii Europejskiej na Wschód”.
