Od Run DMC aż do dziś - Jak Superstary stały się ikoną hip-hopu?

Superstary od adidasa - skórzany but z trzema paskami i charakterystycznym "shell toe". A może raczej: kultowa muszla, która od blisko pół wieku ma swoje miejsce w kulturze hip-hop. Początkowo but adidasa Superstar został stworzony pod drybling na koszykarskim parkiecie, ale jego prawdziwe życie zaczęło się, gdy wyszedł poza hale. Skórzana cholewka zaczęła odbijać światło latarni na Harlemie i Bronxie, trzy paski stały się flagą na ulicach, a gumowy przód symbolem hip-hopowego buntu. To jeden z tych butów, które nie są tylko sneakersami, ale ikoną całej sceny.

Mimo, iż koszykarze chętnie biegali w 'superstarach" to hip-hop wziął je sobie, rozsznurował i nadał im nowe znaczenie. Można na nim budować kariery, ekipy, a choćby całe pokolenia. Run-DMC wnieśli Superstar na scenę, robiąc z niego symbol oporu i dumy nowojorskiej ulicy. Dziś Bambi zakłada je w zupełnie innym świecie, ale energia jest podobna - bezkompromisowa, młoda i zakorzeniona w kulturze. To naturalna kontynuacja historii, w której te trzy paski zawsze grały głośno. Przyjrzyjmy się temu jak przez lata symbolika Superstarów przeplatała się z hip-hopem.

Rok 1986, East coast, Nowy Jork. Rok po drugim albumie trzech ziomków z legendarnej dzielnicy Queens, który przypieczętował ich miejsce na piedestale najbardziej wpływowych muzyków w grze. Run DMC pichcą w studio track o pozornie banalnej tematyce. Jednak "My adidas" nie jest tylko utworem o sneakersach. To hymn o dumie i tożsamości, zapisany na winylu i w historii kultury. Run DMC w czarnych skórzanych kurtkach, złotych chainach i fedorach stają na scenie legendarnego Madison Square Garden. Nagle tysiące osób podnoszą w górę swoje Superstary. Na oczach wysłannika adidasa buty stają się manifestem: "Nie jesteśmy bandytami, jesteśmy kulturą" Zdjęcia z tamtego wieczoru, a na nich m.in. właśnie DMC, Rev Run i Jam Master Jay z podniesionymi superstarami stały się jak Mona Lisa dla sneakersów. To nie tylko ikona mody, ale moment, w którym marka uznała, iż hip-hop jest równorzędnym partnerem. Milion dolarów w kontrakcie, milion historii, które ruszyły potem za tym dealem.

[ciąg dalszy artykułu pod filmem]

Chwilę później przychodzą Beastie Boys. Białasy z Manhattanu, którzy w 1986 wypuścili hit "Fight for Your Right", który do tej pory słychać na imprezach, bez względu na wiek uczestników. W klipie Superstary wchodzą na imprezę razem z piwem i klasycznym bitem. Zdjęcia z lat 80. pokazują Ad-Rocka i MCA w Superstarach obok Run DMC, tylko bardziej punkowych, bardziej szorstkich. Adidas na nogach Beastie Boys to most między hip-hopem a alternatywą, dowód, iż kultura z Nowego Jorku w tamtym okresie była najbardziej kreatywna, miała największy pazur i nie miała żadnych ograniczeń.

[ciąg dalszy artykułu pod filmem]

Wczesne 2000s. Jay-Z ubiera garnitur w klipie "Change Clothes”, ale chwilę później przy ulicznych ujęciach wraca do superstarów, klasyki nowojorskiej ulicy. Większość młodych fanów kojarzy go przez pryzmat bycia mężem Beyonce, ale nie można zapomnieć, iż niegdyś był ikoną hustlerskiej przewózki i mega pewnym siebie ulicznym poetą. Collabo Roc-A-Fella Records z Superstarami wydane w 2005 roku biło rekordy sprzedaży. Superstary przewijały się na backstage’u i w miejskich kadrach, jakby były naturalnym przedłużeniem hoodie i łańcucha na szyi. Cam’ron zestawiał je z różowym futrem, pokazując, iż można mieszać takie kolory z sneakersami zachowując street credit. A Nas? Wystarczy spojrzeć na stare foty z Queens - Superstary obok Timberlandów i Air Force’ów budowały ten nowojorski uniform. To były buty dla hustlerów, którzy wiedzieli, iż styl to też waluta.

Potem wszedł Pharrell. Gość, który nie tylko zakładał buty, ale nadał im nowe życie. W 2015 wypuścił pack Supercolor, czyli 50 wersji kolorystycznych Superstarów, każdy w jednym, intensywnym odcieniu. To była uczta dla hypebeastów w szczycie popularności streetwearu: prosty model zamieniony w tęczę osobowości. „Każdy kolor to ktoś” mówił Pharrell. Prosty pomysł, ale z ogromnym wpływem: nowa generacja wróciła do gumowej muszli. W tym roku Pharrell dorzucił też Superstar 92 x Pharrell Williams, reinterpretację klasyka z końcówki lat 80., doprawioną współczesną estetyką. To było coś więcej niż kolabo: przypomnienie, iż Superstar nie stoi w miejscu. Obecny kreatywny dyrektor domu mody Louis Vuitton nie tylko przywrócił hype, ale też zdefiniował na nowo, jak można reinterpretować ikonę bez zabijania jej DNA. Powracający na scenę Clipse w sesji zdjęciowej tej kolekcji to idealny balans. Uliczni poeci, którzy osiągnęli szczyty rap gry, ale wciąż twardo stąpają po ziemi.

Missy Elliott w latach '90 i '00 robiła z Superstarów statement na miarę swoich klipów. W "Work It” i na zdjęciach z trasy często zobaczysz ją w adidasach, masywnych, świecących, podkręconych kobiecą energią. Adidas wciągnął ją do oficjalnych kampanii jako twarz oryginalności nie przez przypadek. Missy ubrała Superstary w kontekst, w którym kobieta w rapie nie jest dodatkiem, a pełnoprawnym liderem. Jej wizerunek w tych butach to definicja empowermentu kobiecego rapu wczesnych 00's. choćby dziś, gdy Missy rzadziej pojawia się na głośnikach młodszych słuchaczy, jej obecność w świadomości hip-hopu wciąż jest mocna. Dowodem jest najnowsza kampania adidasa, w której wystąpiła obok GloRilli. W projekcie pojawili się też m.in. koszykarz Anthony Edwards i aktor Samuel L. Jackson, ale to właśnie duet Missy i GloRilli najlepiej pokazuje, jak Superstary łączy pokolenia i różne światy kultury.

[ciąg dalszy artykułu pod filmem]

Zresztą w polskiej kampanii Superstarów w tym roku także wybrzmiewa damski głos. Ambasadorką została Bambi, która błyskawicznie zdobyła słuchaczy swoim brzmieniem, pewnością siebie i autentycznością. Tak jak w 1986 roku Run DMC byli głosem młodego pokolenia, nie rozumianym przez starszych, tak dziś głosem polskiego gen Z jest Bambi, której twórczość budzi emocje i wywołuje dyskusje. A Superstar w tej historii to nie tylko but retro, ale mikrofon, przez który Bambi mówi do swojego pokolenia. Instagram zamiast Hot 97, TikTok zamiast MTV. Ale klimat ten sam: but jako symbol tożsamości i wspólnoty. Bambi w Superstarach, niedawno odbierająca statuetki Popkillerów, świeżo po okładce Vogue, uznawana za głos swojego pokolenia, pokazuje, iż klasyk Adidasa wciąż mówi językiem młodych ludzi.

Artykuł powstał w płatnej współpracy z adidasem

PS. Poniżej dwa dodatkowe filmy opowiadające o historii przełomowej współpracy Run DMC z adidasem (film 1) oraz rapowych legendach, które nosiły lub promowały Superstary przez kolejne 40 lat (film 2)