W 103. rocznicę śmierci Gabriela Narutowicza galeria Zachęta oraz Instytut Narutowicza upamiętnią pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej debatą Agresja w polityce? Narutowicz 1922 | 2025. Budynek galerii jest miejscem, gdzie słowa o przemocy wybrzmią szczególnie. To tu, 16 grudnia 1922 w trakcie otwarcia dorocznego Salonu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, malarz i wykładowca akademicki Eligiusz Niewiadomski zastrzelił Narutowicza dopiero co zaprzysiężonego przez Zgromadzenie Narodowe. Wspomnienie tragicznego wydarzenia jest dla organizatorów punktem wyjścia do rozmowy o współczesnej debacie politycznej w Polsce. W dyskusji o źródłach konfliktów politycznych oraz o roli dialogu i komunikacji w polityce wezmą udział Kacper Rękawek, Cezary Łazarewicz oraz Przemysław Witkowski. Wydarzenie dopełni spotkanie z Łukaszem Surowcem i premiera jego filmu poświęconego zamieszkom grudnia 1922 i ówczesnej atmosferze społeczno-politycznej. Artysta zbudował obraz upamiętniający ofiary tamtych dni wokół postaci Jana Kałuszewskiego – młodego robotnika, działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, który zginął w trakcie ulicznych rozruchów, niosąc sztandar Dzielnicy Śródmieście. Do refleksji nad zagadnieniem władzy i wiążącej się z nią odpowiedzialności, zaprosi też Marta Romankiv. W ramach działań artystycznych w centralnym punkcie galerii artystka ustawi prezydencką mównicę, oddając głos każdemu chętnemu. Z jednostkowych wypowiedzi zbuduje zbiorową narrację, która zostanie odtworzona w przestrzeni instytucji.
16.12.2025
Agresja w polityce? Narutowicz 1922 | 2025
Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, plac Stanisława Małachowskiego 3
Marta Romankiv, fot. Kristina Opalkova
